وضعیت دریاچه ارومیه فعلا مناسب است

در لابه‌لای سیاست‌ورزی‌های مسئولانه اما،  احیای دریاچه ارومیه بخشی جدایی ناپذیر از وعده‌های انتخاباتی هم بوده‌اند و اگر کاندیدا یا مسئول وقتی شانس بیاورد و باران دریاچه را پرکند، آن را به‌حساب مدیریت خود گذاشته و درصورت خالی‌شدن آن را به سیاست‌های دولت قبل ربط می‌دادند.

 در حالی‌که خبرها از افزایش دما در نقاط مختلف کشور حکایت دارد، اخباری از مناسب‌بودن وضعیت دریاچه ارومیه هم به‌گوش می‌رسد؛ وضعیتی که گفته شده فعلا این‌گونه است و افزایش درجه حرارت منجر به تبخیر آب دریاچه ارومیه شده است. علی سلاجقه در پایان جلسه هیات دولت با حضور در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا وضعیت دریاچه ارومیه در فصل گرما تغییر می‌کند، اظهار کرد: خوشبختانه فعلا وضعیت دریاچه ارومیه مناسب است و بارش‌ها هم خوب بوده است اما با افزایش درجه حرارت، تبخیر آب دریاچه بیشتر خواهد شد.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین به وضعیت بسیاری از سدهای کشور اشاره کرد که سرریز شده‌اند و پنج استان کشور در این زمینه مشکل دارند که به گفته او ان‌شاءا... این مشکل هم حل شود.

چرا ستاد خوب عمل نکرد؟

رسانه‌ها هرازگاهی انتقاداتی از نحوه مواجه مسئولان و ستادی که برای احیای دریاچه ارومیه شکل گرفت و کارهایی که کرد و یا نکرد، بحث‌هایی را مطرح می‌کنند. واقعیت این است که متولیان  ستاد به کمبود بودجه و تغییر مدیریت‌ها و نیمه‌کاره ماندن فعالیت‌های مدیران وقت اشاره کرده و منتقدان هم می‌گویند که اتفاقا همین ستاد دریاچه را به نابودی کشاند.

روزنامه فرهیختگان در سال 1401 طی گفت‌وگو با کارشناس حوزه آب و پژوهشگر حوزه بحران‌های محیطی، نوشته بود که «ستاد احیای دریاچه ارومیه درصدد این بود به‌جای اینکه از متخصصان و کارشناسان محیط ‌زیست توسعه پایدار و منابع آبی دعوت کند و به‌جای اولویت دادن به علم و دانش، افرادی را در این ستاد احیای دریاچه ارومیه به‌ کار گیرد که هرچه بیشتر پول و اعتبار از منابع دولتی درخواست کنند. منابع پول و اعتبارات مالی برای ستاد احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شد آن هم در زمان ریاست آقای عیسی کلانتری. این ستاد تشکیل شد و در برهه‌ای هم نسبتا عملکرد بدی نداشت ولی نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که ناگهان حجم آب دریاچه ارومیه یعنی ظرف یک‌سال 37 درصد کاهش یافت و همین الان تراز دریاچه ارومیه حدود چهار متر از شرایط اکولوژیک پایین‌تر است و این دریاچه تقریبا صحرا می‌شود. وقتی برای دریاچه ارومیه یا هر منبع آبی دیگر کمیته یا ستاد یا هر چیز دیگری تشکیل می‌شود بودجه دولتی صرف این کمیته‌ها و ستادها می‌شود که اینها در قبال محیط‌ زیست و در قبال دولت جمهوری اسلامی و مردم مسئول هستند. اگر مشکل این ستاد، علم و خرد و دانش و تخصص بود، ما کم نداریم کارشناسان و متخصصان محیط‌ زیستی که در سطح کشور هستند و می‌توان قسم خورد از زمانی که ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل شد، اینها را دعوت نکردند. بسیاری از کارشناسان محیط‌ زیست و منابع آب و توسعه پایدار، بوم‌شناس و اکولوژیست‌هایی بودند که پای‌شان به ستاد احیای دریاچه ارومیه که از بودجه دولتی ارتزاق می‌کند، باز نشده است.»

اما آقای کلانتری در سال 97 و پیش‌تر از این اظهارات، در گفت‌وگویی تاکید کرده بود که مشکلات اصلی احیا نشدن دریاچه ارومیه، این بوده که دستگاه‌های اجرایی تصمیم دولت را قبول ندارند. در جلسه‌ای که روابط‌عمومی ستاد احیای دریاچه ارومیه برگزار کرده بود، کلانتری درباره همکاری نکردن دستگاه‌های اجرایی در استان‌ها با ستاد احیای دریاچه ارومیه، گفت: دولت چیزی تصویب می‌کند اما در عمل دستگاه استانی هرچه که خواست انجام می‌دهد. مدیران عافیت‌ طلب شده‌اند و اصلا حاضر نیستند برای یک مساله کوچک اندکی ریسک کنند. اگر قرار باشد دولت تصمیم بگیرد و دستگاه‌های اجرایی استانی به شیوه خود اجرا کنند بی‌شک ما یک نظام ناکارآمد خواهیم بود. به گزارش خبرآنلاین، عیسی کلانتری درباره مساله رهاسازی مازاد آب سدها، اظهار کرد: مساله رهاسازی مازاد آب سدها که در زمان حمید چیت‌چیان(وزیر نیروی دولت یازدهم) تصویب شد و قرار شد اگر آب سدها در حوضه آبریز از یک میزان بیشتر شد در اختیار دریاچه قرار گیرد و همه آن سهم دریاچه باشد.

احتمال وقوع سیل‌های تابستانی در تهران

با اینکه تهران با کاهشی 30 درصدی درخصوص بارندگی مواجه بوده، احتمال وقوع سیل در تابستان در همین شهر، بسیار بالا به‌نظر می‌رسد. تغییراتی جوی و اقلیمی که امسال به‌نظر بیش از هر سال دیگری رخ نموده و خودی نشان داده.

مدیرکل هواشناسی استان تهران ضمن اشاره به کاهش ۳۰ درصدی بارش در استان گفت: امکان رخداد پدیده‌های حدی و مخاطرات هواشناسی نظیر طوفان، سیل و تگرگ طی تابستان دور از انتظار نیست.

مازیار غلامی افزود: بررسی و تحلیل داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی استان تهران بیانگر آن است که از ابتدای سال زراعی (۱ مهر ۱۴۰۲) تا ۶ خرداد استان تهران به‌صورت پهنه‌ای ۱۷۸ میلی متر بارش دریافت کرده که در مقایسه با میانگین بلندمدت در همین بازه زمانی (۲۵۲ میلی متر) حدود ۳۰ درصد کاهش یافته این در حالیست که در مقایسه با سال قبل (۱۴۳ میلی متر) بیانگر افزایش حدود ۲۵ درصدی است.

او اضافه کرد: این میزان بارش توانسته ۶۳. ۵ درصد بارش مورد نیاز سال آبی را تامین کند چراکه متوسط بلندمدت بارش استان تهران برای یک سال کامل آبی ۲۸۰ میلی متر است البته بارش اردیبهشت ماه در حد نرمال در مقایسه با میانگین بلندمدت بوده است.

مدیرکل هواشناسی استان تهران تاکید کرد: به‌رغم افزایش بارش نسبت به سال قبل، کماکان کاهش بارش انباشته شده موضوع مهم و جدی است بنابراین لازم است ضمن صرفه‌جویی در بخش‌های عمومی مانند مصارف خانگی و بخش‌های تخصصی مانند کشاورزی و صنایع نسبت به مدیریت منابع و مصارف آب با دقت بیشتری اقدام شود. به منظور مدیریت بهتر شرایط و برنامه ریزی بهینه، به پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت هواشناسی در خصوص بارش به‌ویژه برای اقداماتی مانند آبیاری فضای سبز شهری، آبیاری‌های کشاورزی، میزان بهره‌برداری از آب سدها توجه بیشتری شود.

وی با بیان اینکه متوسط دمای هوا از ابتدای سال زراعی تا ۶ خرداد در مقایسه با دوره آماری بلندمدت ۱. ۶ درجه سلسیوس و نسبت به سال قبل یک درجه افزایش یافته است، گفت: متوسط دما در فروردین بیش از نرمال و در اردیبهشت در حد نرمال بوده است. افزایش دما ۱. ۶ درجه‌ای نسبت به میانگین بلندمدت از نظر افزایش میزان تبخیر سطحی ناشی از افزایش دما و تاثیر منفی بر منابع آب و کشاورزی حائز اهمیت است اما بارش‌های به‌هنگام رخ داده طی سه ماه اخیر تا حد زیادی سبب حفظ رطوبت خاک شده و از تاثیر منفی تبخیر سطحی کاسته است و از منظر کشاورزی، مدیریت منابع آب و منابع طبیعی و جلوگیری از شکل گیری کانون‌های گردوخاک بسیار مفید بوده است.