افق حل اختلاف ایران و آمریکا

 واقعیت این است که نه ما و نه آمریکا قادر نیستیم که به این خصومت تا طولانی مدت ادامه دهیم. طرفین ناچارند که همدیگر را بپذیرند و الان به آن نقطه رسیده‌ایم که هر دو طرف نیازمند این هستند که نسبت به همدیگر نوعی سیاست نرمش در پیش بگیرند. با توجه به شرایط بسیار خطرناکی که الان در منطقه حاکم است، با این جنایت و رفتار غیرانسانی که نتانیاهو در پیش گرفته فضای منطقه بحرانی‌تر می‌شود. حداقل آمریکایی‌ها هم به خاطر اینکه در آستانه انتخابات هستند، ناچارند که این منطقه را به یک سمتی از آرامش و سکون هدایت کنند که می‌تواند برای بایدن امتیازآور باشد. مسئله بعدی ما موضوع برجام است. اگرچه آقای گروسی در ایران ابراز رضایت کرد و حتی در وین هم گفت که ایران نسبت به گذشته رفتار و اظهارنظرهایش متفاوت بوده ولی ما هنوز به آن نقطه اطمینان بخش در ارتباط با پیشرفت‌های هسته‌ای ایران نرسیده‌ایم. این درحالی است که به تازگی شخصیت‌هایی مثل آقای خرازی تهدیداتی کردند که بیشتر یک مانور سیاسی بود که هم آمریکا را تحت فشار قرار دهیم و هم اسرائیل را ولی آنچه الان اهمیت دارد، این است که این منطقه باید به سمت آرامش و سکون بیشتری حرکت کند و مسئله حساسی است. حتی کشورهای منطقه ما حتی تشویق کرده‌اند که اختلافات با آمریکا را خاتمه دهید. از جمله کشور عربستان تلاش می‌کند که این اختلافات کاهش پیدا کند. به نظر می‌رسد چین با سفر به فرانسه یک مقدار در این آرام سازی منطقه دخالت داشته باشد. بنابراین مجموع اینها را که کنار هم بگذاریم، با تمایل زیادی که آمریکایی‌ها دارند برای اینکه این منطقه را به سمت آرامش بکشند به خاطر جلوگیری از ایجاد بحران که اگر بحران شود قطعا قیمت نفت بالا خواهد رفت و این موضوع در آستانه انتخابات قطعا به زیان بایدن خواهد بود. با توجه به فشارهایی که دادگاه‌های آمریکایی علیه ترامپ به وجود آورده‌اند امید تکرار ریاست جمهوری بایدن دارد بیشتر می‌شود به این دلیل است که دارد دست به یک دیپلماسی آشکار و پنهانی با ایران می‌زند تا مشکلات را حل کند. به هر حال زمانی است که باید به سمت این قضیه حرکت کنیم و موقعیت مناسبی است. از آنجا که ترامپ ذاتا آدم جنجال برانگیزی است و با توجه به کمک‌هایی که آمریکا به اوکراین دارد می‌کند و با اشتباهی که فرانسه و سایر کشورها اقدام به ارسال نیرو به اوکراین کرده‌اند و تهدیداتی که روسیه کرده، این فضا را به‌وجود آورده که در بعضی از محافل این تصور رایج شود که به قول ترامپ وقوع جنگ جهانی سوم تا قبل از انتخابات ریاست جمهور محتمل است! بنابراین آنچه الان مطرح است این سیاست‌های جنجال برانگیز است که ترامپ به کار برده و می‌خواهد فضا را علیه بایدن آلوده کند. اتهاماتی که در 39 مورد پرونده مختلف متوجه ترامپ است و دو پرونده جزایی برای او مشکل به‌وجود آورده و از این رو دست به تبلیغات بیشتری زده تا بتواند شرایط را برای بایدن تخریب کند و نشان دهد که ادامه ریاست جمهوری بایدن می‌تواند منجر به جنگ جهانی سوم شود. به همین دلیل است که بایدن هم دارد تلاش می‌کند مخصوصا منطقه ما که منطقه بسیار حساسی است که این منطقه را به سمت آرامش سوق دهد. شاید در طول تاریخ آمریکا دو، سه مرتبه اینطور پیش نیامده که آمریکا، اسرائیل را تحریم کند. امری که اگرچه در فضای یهودی آمریکا با واکنش‌های منفی روبه‌رو شد ولی فضای منطقه ما را یک مقدار آرام کرد که بایدن، اسرائیل را از جهت ارسال موشک‌های بسیار خطرناک بایکوت کرده است که می‌تواند موقعیت تازه‌ای برای بایدن در منطقه به‌وجود آورد. به همین دلیل هم وضعیت بایدن در منطقه بهبود پیدا کرده. بنابراین با مجموع این قضایا به نظر می‌رسد که طرفین به سمت یک نوع مفاهمه سیاسی قدم برمی‌دارند. 

 علی بیگدلی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل