از اردن و امارات تا مصر و بحرین
فرصت تاریخی اعراب برای بهبود روابط با ایران
آرمان ملی- سهیل ثابت: مناسبات میان ایران و کشورهای عرب منطقه طی سالها و دهههای گذشته دستخوش تغییر و تحولاتی بوده است. گاه این مناسبات میان تهران و پایتختهای عربی بسیار مثبت و موثر پیش میرفته و گاه به سبب برخی اتفاقات روابط طرفین رو به تیرگی و انسداد گراییده است. اما به طور مشخص با روی کارآمدن دولت سیزدهم شهید جمهور سید ابراهیم رئیسی و وزیر خارجه شهیدش حسین امیر عبداللهیان سیاست خارجی این دولت مبتنی بر اولویت قرار دادن همسایگان پیش رفت و در همین راستا نیز رئیسجمهور شهید و وزیر خارجهاش برای تحکیم و گسترش روابط طی سه سال گذشته بارها به کشورهای منطقه سفر کردند و در همین مسیر توانستند توافقات دوجانبه خوبی با همسایگان عربی بهدست آورند.
در همین مسیر شاید بارزترین عملکرد سیاست خارحی این دولت در عرصه روابط با همسایگان و کشورهای عرب منطقه احیای روابط تهران و ریاض با میانجیگری پکن بود که باعث شد پس از 7 سال قطع روابط دو کشور مجددا روابط سیاسی- دیپلماتیک و اقتصادی خود را از سر بگیرند. یا روابط تهران- قاهره که پس از انقلاب چندین بار در این مسیر حرکت شد و ثمری نداشت، اما در این دولت مذاکرات جدی در جهت ازسرگیری روابط دو کشور و بازگشایی سفارتخانهها صورت گرفت. چنانکه اماراتیها نیز در این دولت خواهان گسترش روابط با تهران شدند. روابطی که در این دولت سازنده پیش رفت. با این حال با شهادت ناگهانی رئیسجمهور و وزیر خارجهاش این روابط همچنان سازنده پیش میرود و اعراب نیز با حضور در تهران در مراسم ادای احترام و سپس گفتوگو با مقامات کشورمان از روابط مستحکم، دوجانیه و توسعه این روابط استقبال کردند. چه اینکه امیر قطر و نخست وزیر عراق در دیدار با مقام معظم رهبری به روابط حنسه با ایران تاکید کردند.
* استقبال اعراب از گسترش روابط با ایران
به نظر میرسد شهادت رئیسجمهور و وزیر خارجه کشورمان در حال خدمت و همچنین سیاست خارجی منطقه محور و مبتنی بر همسایگان بیش از پیش باعث استقبال مقامات برخی کشورهای عربی برای گسترش روابط با تهران شده است. چه اینکه «انور قرقاش» مشاور دیپلماتیک رئیس دولت امارات از مشاهده «سیگنالهای مثبت» میان ایران و کشورهای عرب خلیج فارس خبر داد و طی پیامی در شبکه «ایکس» نوشت: «سیگنالهای مثبت میان کشورهای خلیج فارس و ایران، حاکی از تمایل برای توسعه روابط و کاهش تنشها در منطقه است.» این مقام اماراتی به حضور گسترده مسئولان کشورهای حاشیه خلیجفارس در مراسم تشییع پیکر «ابراهیم رئیسی» رئیسجمهوری فقید ایران و «ابراز نظرهای سازنده دو جانبه درباره سیاستهای حسن همجواری» از جمله مصداقهای این سیگنال اشاره کرد. قرقاش افزود: «فرصتی که میتواند تاریخی باشد و باید با استفاده از آن برای خدمت به ثبات و شکوفایی منطقه پیش رفت.» در همین راستا اردنیها نیز با فرستادن هیأتی به تهران از گسترش روابط استقبال کردند. از طرف دیگر طی روزهای گذشته سامح شکری که بهعنوان اولین وزیر امورخارجه مصر بعد از انقلاب اسلامی در ایران حضور مییافت، در دیدار با علی باقری سرپرست وزازت امور خارجه ضمن ابراز تأسف عمیق از این ضایعه تاسف بار و همدردی با دولت و مردم ایران گفت: دوست داشتیم در شرایطی بهتر به ایران سفر کنیم اما اکنون حامل پیام تسلیت و تعزیت آقای عبدالفتاح السیسی رئیسجمهور و آقای احمد الطیب شیخ الازهر در پی این ضایعه تلخ به دولت و ملت ایران هستیم. وزیر امور خارجه مصر ضمن تجلیل از نقش برجسته شهید آیتا... رئیسی و شهید امیر عبداللهیان در تعامل و همگرایی میان کشورهای اسلامی بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران نظامی ریشهدار و دارای ارکان مستحکم است، اطمینان داریم بهرغم این اتفاق ناگوار از این برهه حساس نیز عبور خواهد کرد و مصر خواهان تقویت روابط با ایران است. این در حالی است که بحرینیها نیز که تاکنون در قطع روابط با ایران به سر میبردند از از سرگیری روابط یا کشورمان استقبال کردهاند. در همین راستا «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین در جریان دیدار با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه در مسکو تاکید کرد: «بحرین عادی سازی روابط با ایران را تأیید میکند. ما در گذشته با این کشور مشکلاتی داشتیم اما الان عملاً هیچ مشکلی وجود ندارد و دلیلی برای به تأخیر افتادن عادی سازی روابط با ایران نمیبینیم. وی اضافه کرد: جهان عرب کاملاً بر ضرورت برگزاری کنفرانس صلح در خصوص مشکلات خاورمیانه تاکید دارد. روسیه نخستین کشوری است که از آن خواستیم از برگزاری این نشست حمایت کند. این کشورها برای نخستین بار بر سر توقف جنگ در نوار غزه در نشست اتحادیه عرب اجماع حاصل کردند.» حال باید دید دولت جدیدی که در ایران روی کار خواهد آمد چه میزان از این فضای سازنده استفاده خواهد کرد.
ارسال نظر