وزیرخارجه دیپلماسی و میدان

 وزیر امور خارجه فقید ایران که در سانحه هوایی به مقام شهادت رسیدند. از جمله وزرایی بودند که به میدان نزدیک بوده از این رو در طول دوران تصدی‌اش بر وزارت خارجه تلاش کرد  دیپلماسی و  میدان را  به هم نزدیک کند تا به دستاوردهایی برای حل و فصل مشکلات و چالش های ایران در عرصه سیاست خارجی دست یابد. مرحوم امیر عبداللهیان از وزرای امور خارجه جوانی بودند که کوشش‌های زیادی در این زمینه کرده و توانستند به دستاوردهایی برسد. ایشان علاقه مند بودند تحرکاتی را در وزارت خارجه ایجاد کنند که در این زمینه هم موفق بودند. در طول سه سال گذشته زمینه های همکاری بیشتر بین بازوهای وزارت خارجه در دیپلماسی و میدان  را شاهد بودیم.  تشنج هایی که در ماه گذشته بین ایران و اسرائیل رخ داد که اگر وی در این زمینه  تلاش نمی‌کرد ممکن بود مشکلاتی ایجاد شود. وزیر امور خارجه فقید ایران در طول سه سال گذشته تلاش هایی برای از سرگیری مذاکرات  بین ایران و آمریکا کرد و این مذاکرات  به صورت غیرمستقیم  هم‌اکنون  در حال انجام است. اکنون که وزیر خارجه  به شهادت رسیده این سوال به وجود می‌آید که فقدان حضور ایشان در وزارت خارجه اثری  روی مذاکرات ایران و آمریکا می‌گذارد، این مورد البته بعید به نظر می‌رسد. چرا که درست است که  ایشان به میدان نزدیک بودند و با توسل به این نزدیکی توانستند در امور مذاکرات بین ایران و آمریکا چاره‌اندیشی کنند اما اکنون سرپرستی وزارت خارجه به آقای دکتر باقری سپرده شده است و  وی نیز از جمله دیپلمات های کار آزموده ای هستند که اگر نگوییم از آقای امیرعبداللهیان  بیشتر به میدان نزدیک هستند  باید گفت که وی نیز به میزان وزیر خارجه فقید ایران به میدان نزدیک است و  ارتباط خوبی نیز با مراجع بالادست دارد و اصولا فردیست که تمامی تصمیمات مهم خود  در عرصه مسئولیتشان را با مقامات فوق چک می کنند. از این منظر بعید است که با حضور ایشان در راس وزارت امور خارجه خللی در مذاکراتی که به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا با پا درمیانی اعراب برگزار شده بود، وارد شود و این مسیر همچون گذشته ادامه خواهد یافت با این وجود واقعه به وجود آمده برای رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایران  احتمالا چند هفته‌ای مذاکرات را با تاخیر روبه‌رو خواهد کرد چرا که بر اساس شنیده ها قرار بوده که مذاکرات وارد سطح بعدی شود و ایران و اروپا  مذاکرات رسمی خود را  در ارتباط با بازگشت به برجام و یا هر توافق دیگری را آغاز کنند. لذا ممکن است وقفه‌ای در مذاکرات حاصل شود اما مسیر مذاکرات همان مسیر قبلی خواهد بود و با همان گذشته ادامه خواهد یافت.

*عبدالرضا فرجی‌راد

استاد ژئوپلیتیک