شهرداری وظایف خود را به عنوان دستاورد معرفی می کند

شهرداری تهران به جای اینکه در پارک ها مسجد بسازد می باید سرانه پارک های مخصوص بانوان،سالمندان و کودکان را افزایش بدهد تا میزان نشاط اجتماعی در تهران افزایش پیدا کند». جملات ذکر شده اظهارات دکتر مجید ابهری، جامعه شناس و رفتارشناس اجتماعی در گفت وگو با«آرمان ملی» است. ابهری در این گفت وگو به مهم ترین آسیب های اجتماعی شهر تهران اشاره کرده و عنوان می کند شهرداری تهران به جای اینکه به آسیب های اجتماعی مانند افزایش زباله گردی و کودکان کار بپردازد با اقداماتی که انجام می دهد برای مردم تهران تنش فکری ایجاد می کند.در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.

*شهرداری تهران به چه میزان موفق شده در راستای مطالبات مهم مردم تهران عمل کند و به چه میزان در این زمینه موفق عمل کرده است؟

واقعیت این است که دلیل اصلی وارونگی مدیریتی در شهرداری تهران وحتی در حوزه های مدیریتی دیگر جابه جایی معیارها و ارزش هاست.در شرایط کنونی هنگامی که از خیابان های تهران عبور می کنیم بیلبوردهایی در سطح شهر نصب شده که اقدامات صورت گرفته توسط شهرداری تهران را نشان می دهد.به عنوان مثال در یکی از این بیلبوردها عنوان شده که626 مترمربع فضای سبز توسط شهرداری تهران ایجاد شده است.این در حالی است که ایجاد فضای سبزو بوستان جزئی از وظایف ذاتی شهرداری تهران به شمار می رود و دیگر نیز به تبلغیات و هزینه کردن برای تبلیغات که شهرداری تهران وظایف خود را انجام داده نیست.سوال مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که چرا شهرداری تهران اقداماتی که جزئی از وظایف آن است را در بوق و کرنا می کند وبه عنوان دستادورد به مردم معرفی می کند. نکته دیگر اینکه شهرداری تهران به جای اینکه مشکلات مردم را حل کند برای مرد ایجاد تنش فکری و دغدغه می کند. به عنوان مثال ساخت مسجد در پارک قیطریه که جز مسئولیت های شهرداری هم نیست مدت ها برای مردم تهران تنش فکری ایجاد کرد. این وضعیت درباره پارک لاله نیز وجود داشت.شهرداری در امور دخالت می کند که ارتباطی به آنها ندارد و بلکه متولی دیگری دارند. به عنوان مثال ساخت مسجد جزئی از وظایف سازمان امور مساجد و یا اوقاف کشور است و ارتباطی به شهرداری تهران ندارد.من قبول دارم که سرانه مسجد در تهران کم است اما رسیدگی به این موضوع ارتباط به شهرداری تهران ندارد و بلکه نهادهای دیگر باید در این زمینه اقدام کنند.

*چرا شهرداری به این امور ورود می کند؟

من فکر می کنم شهرداری خود را به یک ماشین ایدئولوژیک تبدیل کرده که خود را مسئول همه امور می داند.این در حالی است که در جهان امروز همه چیز تخصصی است و هر ارگانی تنها باید به صورت تخصصی به وظایف خود بپردازد نه اینکه در امور دیگر دخالت کند. از سوی دیگر نوعی عدم تخصص در تصمیمات شهرداری تهران مشهود است که نشان می دهد تصمیماتی که در مدیریت شهری تهران گرفته می شود بیش از آنها تخصصی و مبتنی بر اولویت بندی دغدغه های شهروندان باشد برای مطرح شدن بیشتر شهردار تهران صورت می گیرد.از سوی دیگر به نظر می رسد آقای زاکانی برای خود مسئولیت هایی فراتر از شهرداری تهران تعریف کرده است.شهرداری تهران به جای اینکه در پارک ها مسجد بسازد می باید سرانه پارک های مخصوص بانوان،سالمندان و کودکان را افزایش بدهد تا میزان نشاط اجتماعی در تهران افزایش پیدا کند.

*شهرداری تهران در زمینه کاهش آسیب های اجتماعی چه رویکردی می بایست در پیش بگیرد؟آیا این موضوعات برای شهرداری تهران اولویت دارد؟

بنده بارها به شهرداران تهران پیشنهاد تشکیل کمیته آسیب های اجتماعی را در شهرداری تهران داده ام.در این زمینه می توان سامانه ای را راه اندازی کرد که نخبگان و صاحب نظران حوزه آسیب های اجتماعی در آن حضور داشته باشند و دغدغه های شهرداری تهران را در این زمینه کاهش بدهند.این در حالی است که کسی در مدیریت شهری تهران به این پیشنهادها توجه لازم نمی شود. ساماندهی دستفروشان و کودکان خیابانی از جمله مسائلی است که شهرداری تهران می بایست در دستور کار خود قرار بدهد.اتفاق مهم دیگری که برای شأنیت شهروندی مردم ایران و تهران مناسب نیست و بازتاب بیرونی نیز داشته جمع آوری کسانی است که از سطل زباله ارتزاق خود به دست‌می آورند.جمع آوری متکدیان و آموزش های از جمله وظایف ذاتی شهرداری تهران است.

*چرا پدیده زباله گردی در تهران در حال افزایش است و رویکرد مسئولان شهری در این زمینه به چه صورت بوده است؟

همه ما در خیابان ها و کوچه پسکوچه ها، کودکان و نوجوانانی را با لباس های بسیار کثیف، موهایی ژولیده و گونی در دست یا به دوش در حال جست وجو در سطل های زباله دیده ایم. دولت ما به عنوان یکی از امضا کنندگان کنوانسیون حقوق کودک موظف به حمایت از این مظلومان بی دفاع است که در مقابل مزدی ناچیز برای مافیای طلای کثیف دچار انواع بیماری ها می گردند و غالبا در اثر تماس با اشیای آلوده و زباله های خطرناک به سن جوانی نمی رسند. تفکیک زباله و بازیافت پسماند حرکت بسیار خوب، اقتصادی و صنعتی است، اما تفکیک در مبدا و آموزش و فرهنگ سازی در این زمینه نه از زباله گردی و خم شدن تا کمر درون بشکه های زباله و سوژه سازی برای رسانه های بیگانه میسر نخواهد شد. این کودکان ضایعات را در گونی های بزرگ جمع کرده و در جایی مخفی می کنند و آخر شب وانت های پسماند که اغلب پیمانکار شهرداری هستند برای جمع آوری آنها می آیند. شهرداری در حقیقت باید پیمانکاران را موظف به عدم استفاده از زباله های جمع آوری شده بنماید .

*در زمینه کودکان کار و جمع آوری دستفروشان شهرداری تهران با چه چالش هایی مواجه است؟

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن است که 15 درصد جمعیت کودکان ایران «کودکان کار» هستند و این آمار به دلیل فقر خانواده‌ها افزایش یافته است. همچنین حدود 10درصد از کودکان کار به مدرسه نمی‌روند.واقعیت این است که براساس گزارش‌های مختلف، کودکان کماکان در فعالیت‌های اقتصادی مورد سوءاستفاده و بهره‌کشی قرار می‌گیرند. سوءاستفاده از کودکان نشان‌دهنده ضعف در ضمانت اجرای قوانین و نبود سازوکار مناسب جهت نظارت مؤثر بر عدم استفاده از کار کودک است، به‌عبارتی ضعف در اجرای قوانین و عدم نظارت مؤثر بر کارگاه‌ها یکی از عمده دلایل شکل‌گیری کار کودک است.

کودکان به عنوان مظلوم‌ترین و بی‌دفاع‌ترین قشر جامعه همواره اهداف شومی برای طمع کاران و تبهکاران فرهنگی در هر جامعه ای بوده و هستند و استثمار این کودکان گاهی در زمینه‌های جنسی و فرهنگی و گاهی در زمینه‌های فکری مطرح بوده است. متاسفانه در بسیاری از موارد سوء استفاده گران از این قشر بی‌دفاع توانسته‌اند از آنها در دالان‌های زیرزمینی امور غیر اخلاقی سوءاستفاده کرده و عکس و فیلم آنها را در اختیار سایت‌های غیر اخلاقی قرار دهند.

خوشبختانه در جامعه ما با تسلط و فعالیت پلیس فضای مجازی امروز این گونه گروه‌ها نتوانسته‌اند رشد داشته باشند اما با توجه به گسترش روزافزون و توسعه آنها بسیاری از این گروه‌ها در خارج از کشور از طریق مبادی داخلی تغذیه می‌گردند. سوء استفاده از کودکان معمولاً در سه محور تکدی گری، بزهکاری و کارهای زیرزمینی صورت می‌گیرد.همچنین در کنار این موارد، شاهد توسعه مدلینگ کودکان در فضای مجازی هستیم که به بهانه عرضه لباس و آرایش در زمینه کودکان، این فساد کم کم گسترده می‌گردد.گروه های مختلف خلافکار کودکان، از بزهکاری تا تکدی گری به وسیله باندهای مافیایی اداره می‌شوند. 70 درصد این کودکان فرزندان اتباع بیگانه هستند که به جیب بری، دزدی لوازم ماشین، خرده فروشی مواد مخدر و تکدی گری مشغول هستند و هر 8 تا 10 نفر از این کودکان یک سرگروه دارند که آنها را در محل کار خود توسط خودرو پیاده کرده و عصرها آنها را جمع آوری می‌کنند و به خانه‌های تیمی می‌برند. متاسفانه اینگونه کودکان به وسیله مافیا اداره می‌گردند و هر چند ساعت یکبار سرپرستان این گروه‌ها برای جمع آوری پول‌ها به آنان مراجعه می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که آنها همراه خود پولی داشته باشند.من معتقدم شهرداری تهران در زمینه توجه به آسیب های اجتماعی عملکرد ضعیفی دارد.