استراتژی اصلاح طلبان تشکیل دولت در سایه است

«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی ابعاد مختلف انتخابات اخیر با دکتر غلامرضا انصاری، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و فعال سیاسی اصلاح طلب گفت وگو کرده است. وی معتقد است:«کسانی که نهاد انتخابات را تضعیف کرده اند به این نکته فکر نمی کنند که در جهان امروز صندوق رأی تنها یک مسیر برای تثبیت یک گروه یا حزب نیست و بلکه صندوق رأی راهی برای نزدیک کردن ایده ها،اشتراکات و مکانیسم های جمعی یک ملت خواهد بود.انتخابات راهی است که به مردم اطمینان می دهد علی رغم تضادها و اختلاف سلیقه هایی که وجود دارد با یک رویکرد مبتنی بر خرد جمعی برای سرنوشت خود تصمیم گیری کرد.به همین دلیل کم اثر کردن انتخابات به معنای از بین بردن راه حل های مدنی و دمکراتیک برای تعیین سرنوشت مردم خواهد بود.صندوق رأی جایی است که هر گروهی از ملت می تواند تصویر مجزایی از خود بروز دهد و برای آینده کشور تصمیم گیری کند.تصویرهایی که ممکن است با هم در تضادهای حقیقی قرار بگیرند بدون اینکه بتوان راهی برای گفت وگوی سازنده بین آنها تصور کرد.» این گفت وگو را در ادامه می خوانید.

*ارزیابی شما از دور دوم انتخابات مجلس و ترکیبی که قرار است مجلس آینده را شکل بدهد چیست؟ مجلس آینده به چه میزان می تواند در راستای دغدغه های مردم حرکت کند؟

واقعیت این است که برخلاف اینکه عنوان می شود میزان مشارکت در انتخابات8 درصد بوده در حالی که اگر به آرای منتخبان مجلس توجه کنیم میزان مشارکت در انتخابات در تهران حدودتا5تا3درصد بوده است.حتی اگر فرض بگیریم که8 درصدی که عنوان می شود نیز صحیحح باشد به معنای این است که92 درصد مردم تهران به عنوان پایتخت سیاسی کشور در انتخابات شرکت نکرده اند.زیاد عنوان می شود که مشکلات کشور به دلیل سوء مدیریت است. این در حالی است که به نظر من این آدرس اشتباه دادن است.مسأله اصلی نظا رویکرد نامطلوب نهادهای انتخابات است.اگر بخواهیم در مسیر توسعه گام برداریم می بایست روی سیستم ها،سازوکارها و قواعدی پافشاری و مطالبه گری کنیم که بهترین نخبگان را برای مدیریت کشور انتخاب کنند.این اتفاقی است که در کشور سنگاپور رخ داده و افرادی برای مدیریت این کشور در نظر گرفته شده اند که در زمینه خود متخصص هستند و از دانش و تعهد کافی برخوردار هستند. دوم اینکه نظام پاداش های مدیران کشور را به درستی طراحی کنیم تا بهترین ها بمانند و از انگیزه کافی برخوردار باشند. این اتفاقی است که در کره جنوبی رخ داده است. سوم اینکه رسانه ها باید بتوانند بیشترین نظارت را بر مدیران و مسئولان کشور داشته باشند.این وضعیت نیز در کشورهای اسکاندیناوی وجود دارد که رسانه ها روی وضعیت مدیریت جامعه نظارت کافی دارند.واقعیت این است که آنچه انتخابات را به یک انتخابات قوی تبدیل می کند ماهیت و قدرت تحول آن است.

*انتخابات اخیر به چه میزان از قدرت تحول مثبت در جامعه برخوردار بود؟

انتخابات باید فصل اظهار نظر ملت ها و تغییر در حاکمیت ها باشد.بدون تردید برگزاری چنین انتخاباتی موجب وفاق و افزایش قدرت ملی خواهد شد.اگر چنین وضعیتی وجود نداشته باشد دیگر میزان مشارکت نیز حائز اهمیت نیست و شاخص مهمی به شمار نخواهد آمد.دلیل این موضوع نیز این است که در ذات خود تغییری ایجاد نخواهد کرد و همان خواهد شد که از قبل تعیین شده است.مردم جهان هرگز انتخابات پی در پی با مشارکت بالا در دوران جنگ سرد را در کشورهای اروپای شرقی به مثابه عرصه تعیین سرنوشت مردم را به رسمیت نشناخت.نتیجه این نوع انتخابات نیز مثبت نبود و دیدیم که در نهایت چه بر سر این کشورها آمد.مثال دیگر انتخاب الهام علی اف در انتخابات مهره چینی شده کشور آذربایجان و یا انتخابات نزدیک به صددرصدی در کره شمالی از جمله انتخاباتی است که از معنا و محتوا خالی است و کسی نتیجه آن را به مثابه یک رویکرد دموکراتیک و مدنی به شمار نمی آورد.نکته قابل تأملی که درباره این کشورها وجود دارد این است که هر چه مسئولان این کشور آمار بیشتری از مشارکت مردم در انتخابات ارائه کنند به همان میزان شرم بیشتری بر چنین مسئولانی مترتب خواهد بود. در انتخابات اخیر در ایران نیز آنچه حائز اهمیت است باور و نگرش مردم است و نه مناقشه بر سر درصد آرای آنها در انتخابات.

*وزیر کشور برگزاری دور دوم انتخابات را حماسه قلمداد کرد. دیدگاه شما درباره این موضع گیری چیست؟

به هر حال مجلس به صورت حداقلی شکل گرفته و از پایگاه اجتماعی قوی برخوردار نیست. به همین دلیل نیز هنگامی که وزیر کشور چنین دولتی این میزان مشارکت که از همه انتخابات کمتر بوده را حماسه قلمداد می کند بیشتر شبیه طنزی است که جوانان در کوچه و خیابان آیندگان در تاریخ به آن می پردازند.به هر حال آیندگان درباره وضعیت امروز کشور و مدیرانی که بر سر کار بودند و عملکرد آنها قضاوت کرده و بدون تردید در چنین شرایطی قضاوت مثبتی از این وضعیت و انتخاباتی که برگزار شد وجود نخواهد شد و مدیرانی که مشارکت8 درصدی مردم را حماسه می خوانند در پیشگاه تاریخ نمره قابل قبولی نخواهند گرفت.

کسانی که نهاد انتخابات را تضعیف کرده اند به این نکته فکر نمی کنند که در جهان امروز صندوق رأی تنها یک مسیر برای تثبیت یک گروه یا حزب نیست و بلکه صندوق رأی راهی برای نزدیک کردن ایده ها،اشتراکات و مکانیسم های جمعی یک ملت خواهد بود.انتخابات راهی است که به مردم اطمینان می دهد علی رغم تضادها و اختلاف سلیقه هایی که وجود دارد با یک رویکرد مبتنی بر خرد جمعی برای سرنوشت خود تصمیم گیری کرد

*مهم ترین دلایل کاهش میزان مشارکت در انتخابات را در چه مسائلی می دانید؟

کسانی که نهاد انتخابات را تضعیف کرده اند به این نکته فکر نمی کنند که در جهان امروز صندوق رأی تنها یک مسیر برای تثبیت یک گروه یا حزب نیست و بلکه صندوق رأی راهی برای نزدیک کردن ایده ها،اشتراکات و مکانیسم های جمعی یک ملت خواهد بود.انتخابات راهی است که به مردم اطمینان می دهد علی رغم تضادها و اختلاف سلیقه هایی که وجود دارد با یک رویکرد مبتنی بر خرد جمعی برای سرنوشت خود تصمیم گیری کرد.به همین دلیل کم اثر کردن انتخابات به معنای از بین بردن راه حل های مدنی و دمکراتیک برای تعیین سرنوشت مردم خواهد بود.صندوق رأی جایی است که هر گروهی از ملت می تواند تصویر مجزایی از خود بروز دهد و برای آینده کشور تصمیم گیری کند.تصویرهایی که ممکن است با هم در تضادهای حقیقی قرار بگیرند بدون اینکه بتوان راهی برای گفت وگوی سازنده بین آنها تصور کرد.به همین دلیل یکدست شدن قدرت و به قدرت رسیدن نیروهای تندرو شرایطی را برای آینده سیاسی کشور رقم خواهد زد که با مخاطراتی همراه خواهد شد.این افراد در انتخابات ریاست جمهوری1400 نیز عنوان می کردند که7 هزار صفحه برنامه برای حل مشکلات اقتصادی دارند و یا80 درصد مشکلات کشور به مدیریت بستگی دارد ونه تحریم ها. این در حالی است که در نزدیک به سه سال گذشته که مدیریت کشور در اختیار همین افراد قرار داشته مشکلات کشور نه تنها حل نشده و بلکه در زمینه های اقتصادی و معیشتی بیشتر نیز شده است.بدون تردید همان گونه که دولت نتوانست به وعده های خود عمل کند مجلس آینده نیز به همین وضعیت دچار خواهد شد.تنها اتفاقی که رخ خواهد داد افزایش بیشتر مشکلات مجلس به دلیل ناکارآمدی و غیر تخصصی بودن برخی از نمایندگان مجلس آینده است.

*جبهه پایداری شعارهای زیادی برای ورود به مجلس آینده داده و بسیاری از نیروهای این جبهه مدعی تغییر در روند قانونگذاری هستند. به چه میزان به عملکرد این گروه خوش بین هستید؟

جریان مبتنی بر شعار همان بلایی را که بر سر انتخابات و تأثیرگذاری آن آورده اند در آینده بر سر مجلس نیز خواهند آورد و جایگاه مجلس را در زمینه های مختلف متزلزل خواهند کرد.رویکردی که این جریان در انتخابات در پیش گرفت حذف نخبگان جامعه و زمینه سازی برای برگزاری یک انتخابات حداقلی بود که در عمل نیز باقرار دادن مردم بر سر دوراهی حضور غیر موثر یا عدم حضور موفق شدند وارد مجلس شوند.به همین دلیل نیز در شرایط کنونی تندروها یک راه را برای تعیین سرنوشت خود انتخاب کرده و در مقابل مردم نیز راه دیگری را برگزیده اند.در انتخابات اخیر میلیون ها نفر از مردم در انتخابات شرکت نکردند تا به این شیوه نارضایتی خود را ابراز کنند.تعداد حداقلی که با دادن رأی سفید در انتخابات شرکت کردن بیشتر به دنبال حضور در انتخابات بودند تا نتیجه آن. به همین دلیل نیز برخلاف آقای وحیدی که عنوان کردند در انتخابات دور دوم حماسه اتفاق افتاد باید عنوان کرد که در این انتخابات حماسه آرای سفید رخ داده است.

*استراتژی اصلاح طلبان در شرایط کنونی چیست و اصلاح طلبان برای تأثیر گذاری بر مناسبات سیاسی و اجتماعی چه رویکردی در پیش خواهند گرفت؟

حذف نخبگان در انتخابات اخیر مخالفت با جمهوریت بود و جریان های سیاسی از جمله جریان اصلاحات ابزاری نداشتند که در انتخابات شرکت کنند.رسالت اصلی اصلاح طلبان نیز همراهی با اکثریت مردم خواهد بود. این جمله ای است که آقای خاتمی نیز به صراحت به کار بردند.از سوی دیگر کار مطالعاتی و تدوین استراتژی هایی برای برون رفت از بحران های کنونی در دستور کار اصلاح طلبان خواهد بود. از سوی دیگر تشکیل دولت در سایه برای نقد منصفانه وضعیت موجود مورد توجه است که رسالت ارتباط بین مردم و حاکمیت را برعهده بگیرد.این در حالی است که گوش شنوایی برای شنیدن سخنان اصلاح طلبان وجود داشته باشد.