خودروی داخلی غیرایرانی معایب و...

 مسئله این است که خودروسازان علی رغم اینکه فرصت‌های تاریخی چند ده ساله داشتند، موفق نشدند که ایرانی‌ها را راضی کنند. ایرانی‌ها در طول چند دهه گذشته از خودروساز هم به دلایل فنی و هم به دلایل گران بودن خودرو و هم به دلایل مصرف بیش از استاندارد جهانی بنزین و هم به دلایل حوادث و تصادف‌هایی که اتفاق می‌افتد و هزینه‌هایی که بر مالکین خودرو و شهروندان تحمیل می‌کنند، راضی از شرایط موجود نیستند. یعنی کسی نیست در ایران بتواند از عملکرد خودروسازان دفاع کند و امروز نتیجه خودروهای ایرانی این شده که منشا آلودگی کلانشهرها را به طور غالب از سوخت خودروهای ایرانی می‌دانند. لذا هم مسئله وهم راه حل مشخص است و هم مزایا و معایب مشخص است. به طور مشخص به جای اینکه شرکت‌های خودروساز برخی از قطعات را از خودروسازهای خارجی وارد و آنها را در کارخانجات خودشان به محصول نهایی تبدیل می‌کنند و با قیمت گرانتر از محصول مشابه خارجی می‌فروشند اگر به جای این قراردادی می‌بستند که خود خودروساز در ایران ماشین را مونتاژ می‌کرد. خودروساز معتبر در سطح جهانی نه خودروهایی که امروز در کشورهای توسعه یافته استفاده می‌شود که در خیابان‌های تهران نمی‌بینید یا کمتر می‌بینید و به جای آن خودروهای بی‌کیفیت خارجی وارد می‌شود. به نظر می‌رسد در ایران تا زمانی که ما مجبور نشویم مسئله‌ای را حل نخواهیم کرد؛ مسئله خودرو چنین وضعی را پیدا کرده. پیش بینی می‌شود با توجه به روند مصرف بنزین در ایران که در همین ایام نوروز گذشته به حدود 140 میلیون لیتر در روز هم رسید و با توجه به قیمت بنزین، دولت تاکنون راهکارهای مختلفی برای کاهش مصرف بنزین در پیش گرفته از اینکه سهمیه‌ها را کم کند، قیمت انرژی را دو نرخی کند و راهکارهایی از این دست. امروز تولید نفت خام ایران با مصرف بنزین تناسبی ندارد، البته اینکه می‌گویم امروز، منظورم روند مصرف سال‌های آینده است. وقتی سالانه به طور میانگین حدود 10 درصد افزایش مصرف بنزین داریم طبیعی است که این روال نمی‌تواند ادامه پیدا کند به خاطر اینکه محدودیت در قسمت تولید نفت در آینده خواهیم داشت. همچنان که محدودیت در تولید بنزین داریم و در این چند سال گذشته مجبور شدیم که واردات بنزین انجام دهیم. لذا اگر همین شرایطی که امروز با خودروهای ایرانی داریم، مفهومش این است که سال آینده باید واردات بنزین انجام دهیم. آیا چنین توانی وجود دارد؟ همین الان که بودجه با اما و اگر و با کسری مواجه است آیا یک قلم کسری دیگر به نام واردات بنزین هم باید بربودجه بار شود؟ چون چنین چیزی احتمالا نخواهد شد و از طرف دیگر، دنیای آینده در صنعت خودرو بیشتر دنیای خودروهای برقی است و توان تولید این خودروها در کشور وجود ندارد لذا مثل برخی از مسائل که بالاجبار یکی از راه‌حل‌ها را انتخاب خواهیم کرد. به نظر می‌رسد در آینده بالاجبار واردات خودرو انجام خواهد گرفت. صنعت پالایشگاهی کشور توان تامین این حجم از انرژی را در آینده نخواهد داشت لذا باید امیدوار باشیم که در آینده ناگزیر خودروسازان به سراغ واردات خودروی متناسب و در‌شان مصرف کننده‌های ایران بروند.

*هادی حق شناس

اقتصاددان