این روزهای سخت حسن روحانی

 تاکنون این آسیاب نوبت شخصیت‌هایی مانند خاتمی، ناطق نوری و.. شده است و روحانی آخرین شخصیتی است که نوبتش شد! البته او بسیار پیش از این می‌دانست به‌زودی نوبتش خواهد شد و پس از ان ناملایماتی با او در روز قدس شد، در صفحه شخصی خود در اینستاگرام بخش‌هایی از صحبت‌های مرحوم آیت‌ا... اکبر هاشمی رفسنجانی در سال 1384 را منتشر کرد. شاید روحانی تصور نمی‌کرد خیلی زود نوبت او شود و خبر ردصلاحیتش را بشنود. در سال 1400 محسن هاشمی پسر ارشد آیت‌ا... هاشمی تعریف کرده بود: «اردیبهشت‌ماه 92 بود که حضور پررنگ پلیس در شهر احساس می‌شد. آقای روحانی آمدند منزل نزد آیت‌ا... هاشمی و گفتند شورای نگهبان او را شب دعوت کرده و خواسته‌اند که از آیت‌ا... هاشمی بخواهد، انصراف دهند.» 10 سال بعد روحانی که خبر ردصلاحیت هاشمی را به او داده بود، ردصلاحیت می‌شود. شاید وقتی که سال 1392 حسن روحانی در پاسخ به درخواست سخنگوی وقت شورای نگهبان برای انتقال خبر ردصلاحیت اکبر هاشمی ‌رفسنجانی به او گفته بود: «ردصلاحیت آقای هاشمی را من باید به ایشان بگویم، ردصلاحیت مرا چه کسی به من خواهد گفت؟» در دورترین نقطه ذهنش نیز پنجم به‌همن 1402 را تصور نمی‌کرد که خودش ردصلاحیت شود. اما پس از این روحانی چه سرنوشتی خواهد داشت.

*حسن روحانی از کجا تا ردصلاحیت

حسن روحانی در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی به ساماندهی پادگان‌ها و همچنین بحث و گفت‌وگو با گروه‌های مارکسیستی پرداخت تا اینکه در سال ۱۳۵۹ به‌عنوان نماینده مردم سمنان، در اولین مجلس شورای اسلامی حضور یافت که این مسئولیت را برای پنج دوره و تا سال ۱۳۷۹ ادامه داد. وی همزمان و تا سال ۱۳۶۲ عضویت و ریاست شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما را نیز بر عهده داشت. با شروع جنگ تحمیلی، حسن روحانی از سال ۱۳۶۱ به عضویت در شورای عالی دفاع در آمد و طول جنگ سمت‌هایی همچون معاونت فرماندهی جنگ، فرماندهی پدافند هوایی کل کشور، ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء و در سال آخر جنگ، معاونت جانشین فرماندهی کل قوا، را تجربه کرد. پس از جنگ و به‌دنبال بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تشکیل نهاد شورای عالی امنیت ملی، سمت نمایندگی مقام معظم رهبری را در این شورا تا سال ۱۳۹۲ که به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد، در اختیار داشته و به مدت ۱۶ سال (از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴) در دوره‌های ریاست جمهوری آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. حسن روحانی از سال ۱۳۷۰ به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد و از دوره سوم مجلس خبرگان رهبری به‌عنوان نماینده مردم استان‌های سمنان و تهران، در این مجلس حضور دارد اما برای انتخابات خبرگان اسفند سال گذشته ردصلاحیت شد.

*روحانی چه خواهد کرد؟

اکون روحانی چه مسیری را طی خواهد کرد؟ او مانند آیت‌ا... هاشمی نیست که وقتی ردصلاحیت شد دارای قدرت تاثیرگذاری زیادی بر جامعه باشد و در معادلات سیاسی و بین‌اللملی تاثیرگذار باشد. مانند خاتمی هم نیست که از حامیان زیادی برخوردار باشد و بتواند در کنش‌های سیاسی جامعه تاثیرگذاری داشته باشد. روحانی به‌خوبی می‌داند اکنون از جایگاهی که حتی قبل از ریاست جمهوری داشت هم برخوردار نیست و تاثیرگذاری او کمرنگ شده است. حتی محسن هاشمی با گفتن این جمله به «آرمان ملی» که روحانی هیچگاه نمی‌تواند نقش آیت‌ا... هاشمی را ایفا کند، شرایط شخصیت سرخه‌ای در این مقطع را یادآور شد. برخی معتقدند حسن روحانی برای ریاست جمهوری سال 1404 به میدان خواهد آمد که این فرضیه از چند جهت قابل بررسی است. نخست آنکه او سعی داشت تعدادی از اعضای حزب اعتدال و توسعه را به مجلس بفرستد که زمینه را برای حضور او در انتخابات ریاست جمهوی آماده کنند که این کاندیداها تایید صلاحیت نشدند و یا رای نیاوردند. جواد هروی سخنگوی حزب اعتدال و توسعه یعنی همان حزب منتسب به روحانی در بهمن 1402 در انتقاد به ردصلاحیت‌ها گفته بود: «به صراحت اعلام می‌کنم آن چیزی که امروز دستگاه‌های اجرایی و نظارتی خیلی به آن امیدوار هستند، یک لشگر از کاندیداهایی است که تأیید صلاحیت شدند که این افراد هیچ‌گاه نمی‌توانند رغبت مردم را جهت حضور در انتخابات فراهم کنند.» دومین موضوع به چالش روحانی با شورای نگهبان پس از ردصلاحیتش مربوط است که سبب شده احتمال تایید او برای انتخابات ریاست جمهوری را کاهش دهد. سومین و مهم‌ترین مولفه هم به جامعه باز می‌گردد که در سال‌های اخیر مزاج سیاسی‌اش تغییر پیدا کرده و به نوعی خستگی سیاسی در جامعه پررنگ شده است به‌عنوان نمونه پس از ردصلاحیت روحانی شاهد انتقادات زیادی از سوی جامعه و حتی حامیان او نبودیم و دغدغه جامعه تنها مسائل معیشتی و اقتصادی بود. در چنین شرایطی مشخص نیست که آیا روحانی برای کاندیداتوری در انتخابات 1404 اصرار دارد یا ترجیح می‌دهد اقدامات سیاسی او به مانند این روزها در جلسه‌های مستمر با وزرا و مدیران دولتش باشد. البته نباید فراموش کرد او می‌تواند درانتخابات 1404 به معرفی کاندیدای مطلوب به مردم کمک کند و با خاتمی و سایرین ائتلافی در راستای معرفی کاندیدایی غیر از خودش داشته باشد. در نهایت این گمانه را نباید رد کرد که روحانی تا انتخابات ریاست جمهوری فضا را به نحوی فراهم کند که خودش تایید صلاحیت شود!