گرانی به بهانه حمایت از تولید

سیاست های حمایتی بدون توجیه

به گزارش «آرمان ملی»، افزایش قیمت محصولات داخلی منجر به کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده می‌شود و خرید کالاها و خدمات ضروری را برای مردم دشوار می‌کند.از سوی دیگر تمرکز دولت بر حمایت از صنایع محلی می‌تواند منجر به تخصیص نادرست منابع شود، زیرا منابع از بخش‌های مولدتر به بخش‌هایی با کارایی کمتر منحرف می‌شوند و در سایه سیاست های حمایت گرایانه بدون توجیه می تواند رقابت را خفه کند و منجر به فقدان نوآوری و بهبود کیفیت محصول شود. اِعمال سیاست ممنوعیت یا محدودیت شدید واردات باعث ترکتازی برخی از تولیدکنندگان و جولان محصولاتی غیررقابتی با کیفیت های نامعلوم در بازار می شود که ریشه تولید و توسعه را نیز در کشور خشک می کند و در رقابت با کشورهای دیگر به درجازدن و رکود منتهی می شود. گرانی بیش از حد تولیدات داخلی به بهانه حمایت از تولید داخلی موضوع پیچیده ای است که نیازمند بررسی های همه جانبه دارد. با اجرای موافقت نامه های تجارت آزاد، بهبود کنترل کیفیت، سرمایه گذاری در حوزه فناوری و حرفه و فن، تشویق رقابت، و ارتقای شفافیت و پاسخگویی، دولت ها می توانند تعادلی بین حمایت از صنایع محلی و ارتقای رشد اقتصادی ایجاد کنند.

بازار انحصاری لوازم خانگی

واردات لوازم خانگی که از ۶ سال پیش به‌دنبال محدودیت‌های ارزی ممنوع شد، همچنان ادامه دارد. این تصمیم با طرح «حمایت از تولید داخلی» در این سال‌ها انتقاداتی مانند افزایش قاچاق، انحصارگرایی در تولید و نادیده گرفتن حقوق مصرف‌کنندگان را به‌دنبال داشته است. با این حال رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، معتقد است چنین محدودیتی تا حدودی منجر به رشد سرمایه‌گذاری در این صنعت شده اما با افزایش قیمت دلار، تولیدکنندگان خواستار افزایش قیمت هستند. پیش از این در مقاطع مختلف تولیدکنندگان لوازم خانگی خواستار افزایش قیمت‌ها شده‌اند و شاهد تأثیر وضعیت نوسانات دلار بر میزان فروش خود بوده‌اند. اکنون بار دیگر اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز همین موضوع را مطرح کرده است. به گفته این فعال در صنعت لوازم خانگی؛ با وجود انتقادات پیشین درباره‌ تبعات ممنوعیت واردات لوازم خانگی، این فعال صنفی از رشد تولیدات داخلی گفته است: «ممنوعیت واردات باعث شد تولیدکننده‌ داخلی روی آن دسته از کالاهایی که در داخل کشور تولید نمی‌شوند سرمایه‌گذاری کند و خط تولید آن‌ها را راه بیندازد. از طرف دیگر استاندارد ضمانت‌‌نامه‌های محصولات داخلی نیز در پی این موضوع به‌روز شده است.» از نگاه او کیفیت کالاهای ایرانی حالا به حدی رسیده که مردم آن را پذیرفته‌اند و از آن‌ها استفاده می‌کنند. همچنین میزان شکایات و نارضایتی از خدمات در اتحادیه، سازمان‌ها و ارگان‌های زیرمجموعه تقریباً به زیر یک درصد رسیده است.

ضرورت رقابتی کردن بازار لوازم خانگی

این در حالی است که؛ هر چند برخی از برندهای لوازم خانگی در کشور از مطلوبیت نسبی از نظر کیفیت و قیمت در مقایسه با مدل های خارجی خود برخوردار هستند، اما به نظر می رسد آزادسازی واردات لوازم خانگی می تواند زمینه رقابتی کردن هر چه بیشتر در این صنعت و همچنین متعادل سازی قیمت ها با توجه به توانِ خرید مصرف کننده را موجب شود. در یک سال گذشته احتمال آزادسازی واردات چندباری مطرح شده و حتی وزیر صمت ممنوعیت واردات لوازم خانگی را بی‌دلیل دانسته و گفته بود: «در بازار رقابتی نیازی به اعمال محدودیت‌های فیزیکی وجود ندارد.» پازوکی در این مورد ابراز بی‌اطلاعی کرده اما پیشنهاداتی را عنوان کرده است: «باید برنامه‌ریزی‌هایی انجام شود تا تاجری که هنوز سرمایه‌اش را از کشور خارج نکرده بتواند به صورت هدفمند کالایی را که در داخل کشور تولید نمی‌شود اما به آن احتیاج است یا تولید آن کالا به مقدار انبوه نرسیده و یا مشکلاتی در تولید وجود دارد به صورت قانونی وارد کند. در این حالت دولت می‌تواند عوارض آن کالا را بگیرد و مردم هم می‌توانند از محصولی استفاده کنند که خدمات پس از فروش دارد.» بنا بر این گزارش؛ باوجود تاکید بسیاری از مسئولان مبنی بر ضرورت واردات لوازم خانگی، اما به نظر می‌رسد تنها برخی از محصولات که در داخل کشور تولید نمی‌شوند وارد خواهند شد و امید چندانی به آزادسازی واردات انواع لوازم خانگی وجود ندارد.

تولید لوازم خانگی با کیفیت کمتر با مهندسی معکوس اما گرانتر!

بر اساس این گزارش؛ محمد حسین اسلامیان، نایب رئیس انجمن مدیریت کیفیت ایران می گوید: ما امروز لباسشویی‌ را که تکنولوژی آن وارداتی است، با کیفیت به‌مراتب پایین‌تری از نمونه اصلی مونتاژ می‌کنیم؛ اما قیمت آن از قیمت جهانی کالای مورد نظر بالاتر است. امروزه قیمت لباسشویی‌ای که بالاترین سطح جهانی را از نظر کیفی دارد و در بسیاری از کشورهای دنیا از آن استقبال می‌شود، ۲۰۰دلار است، در حالی که لباسشویی‌های ایرانی با کیفیت به مراتب پایین‌تر، کمتر از ۲۰میلیون به مردم فروخته نمی‌شود. وی افزود: بنابراین تهیه زیرساخت‌ها توسط دولت مساله دوم است و مساله اول این است که چگونه تکنولوژی وارداتی را دوباره صادر می‌کنیم. اسلامیان گفت: امروز تنها به معدود کشورهایی می‌توانیم محصولاتی همچون لباسشویی را صادر کنیم که بعد مسافتی بالایی از کشور اصلی دارند یا مانند لباسشویی دوقلو و کولر آبی صرفه اقتصادی برای ایجاد خط تولید آنها وجود ندارد. نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تصریح کرد: مشتری در هر صورت نیاز خود را به صورت واردات غیرقانونی با برند اصلی وارداتی تامین می‌کند؛ اما مسئولان اصرار دارند که به جای این لباسشویی ۱۵میلیون تومانی که کیفیت بسیار بالایی دارد، در داخل کشور شبیه آن را با ۲۵میلیون تومان به مردم بفروشند و تازه برای صادرات آن هم برنامه‌ریزی کنند. طبیعی است وقتی در یک کشور، برند ایرانی را با کیفیت پایین‌تر و قیمت دوبرابری در کنار برند کره‌ای و آلمانی قرار دهیم، موفق نمی‌شویم.