گزارش آرمان ملی از مخاطبان صدا وسیما و حاشیه‌های آن
سراب مخاطب 80 درصدی
آرمان ملی– مطهره شفیعی: صداوسیما یا اتاق امن جبهه پایداری؟ بی‌تردید صداوسیما بعد از خداحافظی ضرغامی به پاتوق یک جریان سیاسی تبدیل شده است. این جریان حتی به خودشان هم رحم ندارند و زمانی‌که احساس خطر کنند، کلید حذف یاران خود را می‌زنند که نمونه آن حذف خدابخشی از معاونت سیاسی صداوسیماست.
جبلی که رئیس صداوسیما شد، وحید جلیلی در جایگاه قائم‌مقامی او نشست و بعد خدابخشی- پسرخاله وحید و سعید جلیلی- به معاونت سیاسی آمد. همه سابقه او در صداوسیما به خدمتش در بخش رادیویی محدود بود؛ بخشی در برنامه‌های صبح رادیو که تحلیل و تفسیر اخبار صبحگاهی را برعهده داشت و بعد از این دوران فعالیت از صداوسیما نقل مکان کرد. حضور رسایی عضو جبهه پایداری در گفت‌وگوی ویژه خبری و اظهارات چالشی‌اش درباره قالیباف حکم اخراج خدابخشی را امضا کرد. آنچه رخ داد را باید چالش میان پایداری‌ها در جام‌جم دانست و سایرین نقشی در آن نداشتند. چالش‌های صداوسیما زیاد است مانند آبان سال گذشته که منصوره معصومی‌اصل در انتقاد به رویه شبکه افق در دعوت از همه طیف‌ها درباره جنگ غزه گفت: «چرا ابطحی و آذری جهرمی را به تلویزیون دعوت می‌کنید؟... به ما می‌گویند اینقدر می‌گویند صداوسیما فقط حزب‌اللهی‌ها را می‌آورد. بگویند. این مملکت مال حزب‌اللهی‌هاست.» یا مثلا آن مردی که آمد و درباره مصرف مشروبات الکلی در کشورهای اروپایی حرف زد و در نهایت هم با تکه کلام «جدی می‌فرمایید؟ پس من اینا رو از کجا آوردم.» در فضای مجازی و تلویزیون معروف شد یا کمی قبل‌تر در آبان ۱۳۹۸ خانمی مقابل دوربین نشست و گفت هرکسی مثل من فکر نمی‌کنه جمع کنه از این کشور بره و تا جایی‌که ذهن یاری می‌کند باز هم از این موارد به وفور در صداوسیما به چشم می‌آید و فرقی هم میان برنامه زنده و ضبط شده وجود ندارد. اما پیمان جبلی بیان داشت: «بخش عمده‌ای از برنامه‌های صدا و سیما زنده هستند و در برنامه‌های زنده هم کنترل اظهارات مهمانان کار ساده‌ای نیست. وظیفه ما این است که اولا دقت‌های لازم را در انتخاب کارشناسان و مهمانان و افرادی که دعوت می‌شوند به عمل بیاوریم و مواردی که در انتخاب مهمانان و کارشناسان احتیاج به بررسی و بازنگری دارد را مدنظر قرار دهیم و بدان توجه کنیم. نکته بعد اینکه باید مسئولیت رسانه‌ملی در قبال اظهارات یا مواضعی که در گفتار مهمانان و کارشناسان مطرح می‌شود را روشن کنیم و یادآور شویم که مسئولیت برعهده صدا و سیما نیست بلکه بر عهده شخصی است که این صحبت یا موضع را بیان کرده است.» کامبیز نوروزی در قامت یک حقوقدان اما معتقد است: «اینکه تلویزیون چه کسانی را برای گفت‌وگو دعوت می‌کند بحث بر سر این است که آزادی بیان باید رعایت شود اگر کسی حرف مجرمانه‌ای زد باید پاسخگو باشد، اما اگر کسی حرفش با سلیقه دیگران سازگار نیست مشکلی وجود ندارد و مشکل اساسی تلویزیون هم این است که الان به رسانه حزبی تبدیل شده و تنوع سلیقه سیاسی و فردی در آن وجود ندارد حتی در بخش هنر هم این ماجرا وجود دارد ما سال‌هاست که صدای ربنای استاد شجریان را از تلویزیون نمی‌شنویم آن هم به‌خاطر همین مسائل است.»
*چای و دمنوش پایداری‌ها در جام‌جم
صداوسیما پاتوق اعضای جبهه پایداری است. از وحید جلیلی، میثم نیلی (صاحب‌امتیاز سایت رجانیوز و مشاور ارشد وزیر ارشاد) دو چهره جبهه پایداری و علی فروغی (رئیس شبکه سه) به‌عنوان اعضای اتاق فکر سیاسی و فرهنگی صداوسیما نام برده می‌شود در چنین شرایطی نباید انتظار زیادی از رسانه‌ای که روزی قرار بود ملی باشد، داشت.
* 80 درصد مخاطب صداوسیما
ظاهرا پیمان جبلی به‌خوبی می‌داند مخاطبان صداوسیما ریزش داشته است اما سعی می‌کند کم نیاورد و با اعتماد به نفس می‌گوید: «صداوسیما بیش از ۸۰ درصد در روستاها و شهرهای کوچک مخاطب دارد.» این ادعا سبب شگفتی آگاهان شد. سال 99 هم این ادعا مطرح شد. برخی چنین واکنش نشان دادند که گویا در تعریفی که مرکز تحقیقات صدا و سیما از میزان مخاطب دارد؛ اگر حتی برای یکبار گوشه چشمی به تلویزیون خورده باشد یا در یک تاکسی، آوای رادیویی گوش‌هایی را نوازش کرده باشد، همه در هرچه با شکوه‌ترکردن این آمار شریک هستند. شاید به همین ترتیب است که جدا از مخاطب ۸۰ درصدی برای شبکه‌های سراسری، برای شبکه‌های استانی نیز مخاطب بیش از ۶۰ درصدی تعریف شده است! با این وجود و در حالی‌که طی سال‌های اخیر به وضوح، درباره کاهش مخاطب رسانه‌ملی بحث شده و نمودهای عینی آن در رخدادهای گوناگون، غیر قابل کتمان بوده‌اند اما، صدا و سیما هربار با اعلام میزان مخاطبان خود که به طور میانگین معمولا بیش از ۷۵ درصد است، جنجال به پا می‌کند؛ از آمار رواج ۴۰ درصدی ماهواره‌ها که یکبار عزت‌ا... ضرغامی مدیر وقت سیما به آن واکنش نشان داده بود تا همین نظرسنجی آخری که تلویزیون تاکید کرده آمار استفاده از سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای چیزی حدود ۵۰ درصد است.» در اواخر سال 97 بود که «عباس عبدی»، تحلیلگر سیاسی در یادداشتی با استناد به جدیدترین آمار منتشر شده از سوی «ایسپا»، پس از حوادث تلخ آبان درباره بنزین و پس از آن سقوط هواپیمای اوکراینی، یکی از شکاف‌های جامعه را ریزش مخاطب صداوسیما و رسیدن میزان مراجعه مردم به رسانه‌ملی کشور برای دریافت اخبار به مرز کمتر از ۴۰درصد دانسته بود؛ چیزی که در تضاد با آمار منتشر شده از سوی تلویزیون در بازه زمانی تقریبا برابر است.
*تحمل مسئولان صداوسیما بالاتر برود
واقعیت این است که جبلی و اعضای پاتوق پایداری در جام‌جم از مواجه شدن با واقعیت هراس دارند. علی صدری‌نیا، کارگردان «بی‌واسطه» معتقد است: رسانه‌ملی باید برندهای ماندگار در برنامه‌سازی سیاسی داشته باشد و این برندها، مقطعی نباشند. اگر قرار است روی افکار عمومی اثرگذار باشد باید تحملش را بالا ببرد تا بتواند برندهایی از برنامه‌های تلویزیونی سیاسی جدی را خلق کند. مثلا مساله حجاب در مقطعی حساسیت بیشتری دارد و در یک بازه زمانی کوتاه، برنامه‌های گفت‌وگومحور با رویکردی باز در این باره روی آنتن می‌رود اما بعد تعطیل می‌شود.
ارسال نظر