اثر تنش‌ها بر شاخص‌های اقتصادی
طبیعتا طی چند روز گذشته و بعد از حمله رژیم اشغالگر فلسطین به کنسولگری ایران در سوریه، بیش‌ترین تنش را در منطقه تجربه کردیم و این بیش‌ترین تنش طبیعی است که آثارش را در بازارهای مالی کاملا می‌شد رصد کرد.
اما یک نکته مهمی که در اقتصاد ایران وجود دارد این است که اقتصاد ایران یا شاخص‌های کلان اقتصادی، هم از متغیرهای بنیانی اقتصاد متاثر می‌شود و هم از متغیرهای غیراقتصادی. مهم‌ترین متغیرهای غیراقتصادی در این چند روز گذشته، تنش‌های سیاسی بود که بین ایران و کشورهای غربی و اسرائیل اتفاق افتاد اما نباید فراموش کنیم که قبل از این تنش، شاخص‌های اقتصادی و به طور مشخص نرخ دلار و ارز افزایش پیدا کرده بود. یعنی در سال جدید ما شاهد سیر صعودی نرخ دلار و نرخ سکه بودیم و بخشی از این افزایش نرخ سکه ناشی از افزایش قیمت جهانی طلا بوده اما تنش سیاسی یا متغیرهای غیراقتصادی این تلاطم بازارها را به حداکثر رساند و منجر به این شد که بورس به عنوان نماد بازار مالی یک سقوط تاریخی بکند و سکه و طلا هم یک رشد تاریخی داشته باشند. به نظر می‌رسد عامل غیراقتصادی یا تنش بین ایران و اسرائیل احتمالا ظرف چند روز آینده حذف یا به حداقل خواهد رسید اما متغیرهای واقعی اقتصاد که عامل اصلی این تلاطم‌هاست، همچنان پابرجاست و همچنین تحریم‌های اقتصادی کشور. به هر حال ما سال گذشته یک تورم در حدود 40 درصدی را تجربه کردیم و در سال جاری هم بعید به نظر می‌رسد که یک کاهش شدید در نرخ تورم داشته باشیم چون پیش بینی بانک مرکزی این است که تورم در کانال 20 باشد. مفهوم کانال 20 از 21 تا 29 درصد است. فرض کنیم اگر 29 درصد باشد، تورم 29 درصد با تورم 40 درصد به لحاظ ایجاد گرانی تورم 29 یا 30 درصد گرانی بیشتری در اقتصاد سال جاری ایجاد می‌کند نسبت به تورم 40 درصد سال گذشته. در مجموع به نظر می‌رسد که شاخص‌ها با توجه به متغیرهای واقعی اقتصاد و اتفاقاتی که در سال گذشته افتاد و پیش بینی اتفاقات سیاسی که در سال جاری می‌افتد که ظرف چند ماه آینده بحث انتخابات آمریکا بین ترامپ و بایدن است و آثارش را در اقتصاد ایران خواهیم داشت و برخی چالش‌های منطقه‌ای، تغییراتی که در نرخ ارز طی یکماه گذشته داشتیم و همچنین نرخ سکه، بخشی از این تلاطم‌ها و تغییرات در سال جاری را همچنان خواهیم داشت. حال اگر تنش بین ایران و کشورهایی که درگیر جنگ حماس هستند و به طور مشخص اسرائیل، در آینده بیشتر بشود این تلاطم‌ها بیشتر خواهد شد و اگر این تنش‌ها کمتر بشود، تلاطم‌ها فقط متاثر از متغیرهای اقتصادی است ولی به نظر می‌رسد که حداقل تنشی که درخصوص سفارت ایران در دمشق اتفاق افتاد و منجر به این تلاطم چند روز گذشته شد، تلاطم ناشی از این تنش ظرف چند روز آینده به حداقل خواهد رسید.
* هادی حق‌شناس
اقتصاددان
ارسال نظر