درمان بازار با ارزپاشی در سال آینده

به گفته اکثر کارشناسان بازار ارز سهم موثری در تعیین شکل‌گیری دیگر حوزه‌های بازار و وضعیت اقتصادی کشور دارد که البته خود نشات گرفته از بسیاری شاخص‌های سیاسی، اقتصادی و ... است که پیش‌بینی قیمت دلار را بسیار دشوار کرده است . هر چند بانک مرکزی تاکنون با خبردرمانی، ارزپاشی و بسیاری از اقدامات دیگر توانسته است تا حدی این بازار را کنترل کند، اما اینکه این اقدامات تا چه زمانی استمرار خواهد یافت و بانک مرکزی نیز توان اجرای آن را دارد کارشناسان پاسخ‌های متعددی برای آن دارند.

سهم نرخ دلار غیررسمی در بازار

حمیدرضا صالحی، عضو اتاق بازرگانی ایران در این باره به «آرمان ملی» گفت: نوسان قیمت ارز به بسیاری از عوامل مرتبط است که قطعاً تورم، اصلی‌ترین دلیل آن محسوب می‌شود که البته تورم نیز خود معلول علت‌های بسیاری است، اما قطعاً مدیریت و بررسی کارشناسانه آن می‌تواند از تشدید این وضعیت جلوگیری کند. حال آنکه مسئولان بانک مرکزی مدعی هستند که ارز بازار مورد قبول ما نیست و در حقیقت ارز چهارراه استانبول و ... را به رسمیت نمی‌شناسند، هر چند این ارزها قطعاً قیمت ارز واقعی نیستند و در حقیقت شکل گیری این ارزها به دلایل مختلفی از جمله عرضه و تقاضا ایجاد می‌شود، اما در نهایت رویکردی است که در جامعه و بازار وجود دارد و بر خیلی از حوزه‌های نیز تاثیرگذار است.

پیش‌بینی توانایی بانک مرکزی در کنترل بازار

این کارشناس ادامه داد: قیمت ارز به دلیل مدیریت صورت گرفته از سوی بانک مرکزی و ارزپاشی‌های صورت گرفته قیمت آن در حال حاضر پایین است، اما این مسئله که تا چه زمانی می‌تواند این سیاست ادامه یابد و تاثیرگذار باشد نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد که آیا سرکوب قیمت ارز می‌تواند ادامه یابد.  صالحی درباره اینکه آیا راهکارهای بانک مرکزی در کنترل بازار ارز باز هم امکان ادامه دارد یا خیر گفت: قطعاً هنوز راهکارهایی برای بانک مرکزی برای کنترل بازار باقی مانده است که مهم‌ترین آن آزادسازی بسیاری از اموال ایران در خارج از کشور به ویژه عراق به شمار می‌آید و قطعاً راهکارهای دیگری جز آنچه تاکنون صورت گرفته است می تواند به کنترل بازار ارز به ایران کمک کند و در صورت تحقق آنچه بانک مرکزی نیز در روزهای اخیر مبنی بر تلاش برای آزادسازی منابع مالی ایران اظهار کرده است، قیمت ارز کاهش خواهد یافت و در نتیجه بازار و وضعیت اقتصادی نیز متاثر از این امر آرامش بیشتری خواهد داشت .

کنترل تورم رکن اصلی کنترل بازار و اقتصاد

عضو اتاق بازرگانی ایران افزود: اما بدیهی است در یک رویکرد منطقی با افزایش نرخ تورم، قیمت ارز نیز افزایش خواهد یافت، در نتیجه دولت باید سیاست‌هایی اتخاذ کند تا بتواند شاخص‌های تاثیرگذار بر نرخ تورم را کاهشی یا حذف کند تا بتواند سیطره مدیریت و کنترل خود بر بازار و اقتصاد را گسترش دهد. تورم می‌تواند زنگ خطری برای رشد دوباره قیمت دلار باشد، هرچند ممکن است توافقاتی شود و در سایه آن نرخ ارز طی مدت کوتاهی کاهشی، اما چون تورم در ذات اقتصاد ایران وجود دارد، می‌‌تواند مجددا باعث رشد قیمت دلار شود. صالحی توضیح داد: وقتی تورم بالا می‌رود و قیمت ارز همسو با تورم رشد نمی‌‌کند، می‌‌توان گفت که دو عامل توانسته‌‌اند قیمت دلار را در سطوح پایین قیمتی نگه‌دارند؛ عامل نخست می‌تواند این باشد که تقاضایی برای خرید دلار در بازار وجود ندارد. عامل دوم نیز می‌‌تواند پول‌‌پاشی دولت در بازار ارز باشد. به عبارتی سیاستگذار ممکن است منابعی که آزاد شده را با هدف حفظ ثبات قیمت دلار به بازار تزریق کرده باشد.

امکان رفع عطش بازار با سیاست‌های بانک مرکزی

علی طباطبایی، کارشناس اقتصادی در این باره گفت: «پیش فروش ارز در دوره‌های گذشته و در زمان‌هایی که دلار در روند شارپی قرار می‌گرفت نیز انجام می‌شد، این در حالی است که چنین اقداماتی برای مهار قیمت در بازار آزاد کاربردی ندارد». وی تصریح کرد: «پیش‌فروش‌های مدنظر آقای فرزین، احتمالا نیازهای عادی و قانونی برای تامین ارز است؛ اما عمدتا ارزی که مردم به دنبال آن هستند، از نظر قانونی قابل تامین نیست».این کارشناس اقتصادی در ادامه تاکید کرد: «بعید می‌دانم که بانک مرکزی با این سیاست بتواند عطش بازاری ارز را کاهش دهد. زیرا نمی‌تواند با این اقدام ارز را به دست مردم عادی برای مصارفی غیر از مصارف ثبتی برساند. مصارف ثبتی و عادی با ارز پایین انجام می‌شود و اگر قرار بود شکستن نرخ آن تاثیرگذار باشد تا الان تاثیر خود را در بازار آزاد گذاشته بود.»

پیش‌بینی قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۲

این کارشناس بازارهای مالی افزود: «احتمالا فروکش کردن و عقب‌نشینی قیمت دلار موقتی است و در چند روز آینده بار دیگر این اسکناس صعودی خواهد شد». طباطبایی با بیان اینکه تا پایان سال و در حالت خوش‌بینانه دلار، کانال پنجم کریدور ششم را خواهد دید، گفت: «با فروکش کردن اخبار سیاسی، این عقب‌نشینی طبیعی بود. این افت قیمت حاصل تغییر موارد بنیادی اقتصاد نیست.» وی افزود: «این در حالی است که از نظر روانی نیز پله‌های بالای قیمت‌ برای دلار عادی شده و ما راحت‌تر با حرکت بعدی و سقف‌شکنی دلار مواجه می‌شویم». طباطبایی اضافه کرد: «ارزپاشی موقت در بازار، همراه با خبردرمانی توانست مقداری روند قیمت دلار را التیام ببخشد. اما حرکت برگشتی دوام زیادی ندارد».

پیش بینی قیمت دلار در سال ۱۴۰۳

این کارشناس اقتصادی به پیش‌بینی قیمت دلار در سال آینده نیز پرداخت و گفت: «با توجه به نقدینگی فعلی، برای سال ۱۴۰۳ قرارگرفتن کف قیمت دلار در کانال سوم کریدور هفتم محتمل است. اما پیش‌بینی من پیشخور کردن این قیمت و افزایشی بیشتر از قیمت مذکور است. با این حال، منطقی‌ترین قیمت برای دلار در سال آینده کف کریدور هفتم خواهد بود». وی در ادامه تصریح کرد:«قیمت دلار از ارزش ذاتی عقب‌تر است. دلاری که اکنون در بازار آزاد در نیمه کریدور پنجم معامله می‌شود، از لحاظ ذاتی در نیمه بالایی کریدور ششم در حال ارزش‌گذاری است.» طباطبایی تاکید کرد: «بنابراین عقب‌نشینی قیمت نخواهیم داشت اما با اقداماتی، احتمال استپ یا نگهداری در قیمت خاص را با تغییر در پارامترهای بنیادی برای چشم‌انداز دو تا سه سال آینده می‌توان انتظار داشت.»

دلار ارزان‌تر برای سیاست‌گذار به صرفه نیست!

طباطبایی به رخدادهایی نظیر رفع تحریم‌ها، بحث‌های بودجه‌ای، تسهیل در سرمایه‌گذاری برای تأمین وجوه ارزی برای امسال و سال آینده اشاره کرد و گفت:«این اقدامات می‌تواند قیمت دلار را روی ارزش فعلی ثابت نگه دارد؛ اما برگشت قیمت ارز به ارقام پایین‌تر با شرایط فعلی اقتصادی غیرممکن است و حتی به نفع سیاست‌گذار هم نیست».وی با تاکید بر اینکه در سال آینده برای بودجه‌ها و اقدامات دولتی ارز گران‌قیمت بی‌معنی و آسیب زننده است، اظهار کرد: «برای اقتصادی که بودجه آن با این سبک و سیاق نوشته شده است،‌ برای ثابت نگه داشتن قیمت دلار برای یک تا دو سال آینده نیاز است که برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی جدیدی انجام شود تا با کمبود بودجه مواجه نشویم یا با کمترین مقدار کمبود بودجه مواجه شویم».