دوئل پیرمرد قمارباز با استراتژیست کم‌حافظه

* 2 پیرمرد و آمریکای جوان

واقعیت آن است که ایالات‌متحده ‌آمریکا به‌علت صنعتی بودن و مکانی قدرتمند برای سرمایه فرستی دولتی و سرمایه‌پذیری را نمی‌توان آمریکای پیر دانست. با این وجود در رقابت‌های ریاست جمهوری آینده برای تعیین سرنوشت ایالات‌متحده؛ آمریکایی‌ها بر‌سر 2 پیرمرد به رقابت می‌پردازند. یکی از این پیرمردها جو بایدن است. بدون شک او از اندیشمندان سیاسی در ایالات‌متحده است که دکترین‌های مخصوص  امنیتی در آمریکا را در دوره  اوباما که در آن زمان در سمت معاون اول قرار داشت را اجرایی کرده است. اکنون نیز ایالات‌متحده در دولت او بخش پردازش شده همان دکترین را اجرایی می‌‌نماید. پیرمرد دیگر درحقیقت هیچ است، نه تئوری امنیتی دارد، نه نظرخاصی در ارتباط با قدرت نرم آمریکایی می‌دهد و نه البته جنگ را می‌خواهد. ترامپ یک پوپولیست به تمام معناست که خوب می‌داند که چه باید بکند و مجری خوبی  برای سیاست‌ها برخی افراد همچون جان بولتون است. البته ترامپ با او نیز در دوران ریاست جمهوری‌اش سرناسازگاری گذاشت و با او قطع ارتباط کرد. او چین را دشمن سرسخت آمریکا می‌داند با امضا نظام‌نامه تعرفه‌ای، دکمه آغاز نبرد تجاری با پکن را فشار داد و حتی در اثر اقدامات او برخی سرمایه‌گذاری‌ها در چین به حاشیه رفت و سر از آمریکا درآورد و فضای  بین آمریکا و چین را به سطحی از افزایش تنش هم کشاند اما در انتخابات از بایدن شکست خورد و بایدن آنقدر به چین نزدیک شد که «شی جین پینگ» در نیویورک با او قدم می‌زد. از این منظر رقابت بین بایدن و ترامپ که صد البته هر دو نامحبوب هستند، رقابت میان دو دکترین امنیتی آمریکایی است. دکترین امنیتی اقدام پیشدستانه  که در زمان جرج دابلیو بوش اجرا شد اما ترامپ معتقد بود همان سیاست بایدن بدون اسلحه در دستور کار باشد و دکترین هوشمند آمریکایی بایدن که از تنش‌ها می‌کاهد تا مسائل آمریکا با کشورهای مختلف جهان در زمین مذاکره در معرض حل قرار گیرد تا آمریکا در پس تغییرات جهانی با چالش‌ها  روبه‌رو نشود.

* بایدن، ترامپ و مساله ایران

شاید درهیچ نقطه‌ای از منطقه به اندازه ایران پیگیر اخبار ریاست جمهوری و حتی رقابت‌های مربوطه نباشند. چرا که مردم لمس کرده‌اند که حضور جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در راس قدرت در آمریکا  به چه میزان بر معادلات اقتصادی در تهران اثر می‌گذارد. در زمان اوباما به‌رغم تحریم‌های به‌شدت سخت او علیه تهران،  اما مردم برجام را در سبد آمریکا نسبت به ایران دیدند و در زمان ترامپ خروج از برجام و در نتیجه وضعیت جهش گونه تورم در ایران را احساس  کردند. از این منظر نتیجه انتخابات در آمریکا بیش از هر کشوری در منطقه در تهران مورد پیگیری قرار می‌گیرد.

* پرونده هسته‌ای و مذاکرات احتمالی

حضور  دونالد ترامپ در کاخ سفید یک وضعیت عجیب و گیج‌کننده را در پیش‌روی تحلیلگران قرار می‌دهد. او در زمان ریاست جمهوری‌اش بارها خواستار بازبینی برجام شد و صراحتا اعلام می‌کرد اوباما به ایران باج داده است. ترامپ که مذاکره با تهران را برای درج در کارنامه خود می‌خواست زیر برجام زد و در یک نطق تلویزیونی  آمریکا از برجام خارج کرد. در پس این خروج و برخی تحولات در منطقه و مساله داعش تهران در منطقه علیه افراط‌گرایان دولت شام و عراق  وارد عمل شد و آنقدر خوب پیش رفت که فرمانده سپاه قدس در نطقی پایان شجره خبیثه داعش را بر اثر مقاومت  کشورهای منطقه اعلام کرد. با این وجود ترامپ چند ماه بعد خود دستور شلیک یک موشک از پهپاد آمریکایی به سمت خودروی سردار سلیمانی را صادر کرد و  با دستی لرزان در کنار مشاورانش در پشت تریبون با صدای آرام خبر از ضربه به حاج قاسم سلیمانی داد و با به شهادت رسیدن  سردار سلیمانی، تهران وعده انتقام داد و عین‌الاسد را بمباران کرد. با این وجود زمانی‌که ترامپ رفت خبرهای مختلفی از مذاکرات بین ایران و اروپا برای بازگشت آمریکای بایدن به برجام منتشر شد، اما گره‌ای به‌نام پرونده‌های ایران در آژانس در مسیر افتاد و در نهایت  شرایط اوکراین به‌وجود آمد و  اتهام پهپادها باعث تیره‌شدن رابطه تهران و  اروپا شد. با این وجود آمریکا اعراب را برای مذاکره با ایران به وساطت خواند و مساله هم به‌خوبی در حال پیشروی بود. با به نتیجه رسیدن آزادی زندانیان دوطرف و آزادی دارایی‌های تهران شد اما آمریکا ادامه مذاکرات را به بعد از انتخابات موکول کرد و بعد از تنش در غزه دیگر هیچ خبرهای از مذاکرات نشد و تهران نیز با عدم تمایل آمریکا برای مذاکره سرعت و ابعاد اقدامات هسته‌ای خود را افزایش داد.

*پالس‌های آمریکا به تهران

با این وجود به‌نظر می‌رسد وضعیت شکننده بایدن در برابر ترامپ آنگونه که نظرسنجی‌ها می‌گویند، نیاز به دستاوردسازی برای بایدن را دو چندان کرده است. از این رو به‌نظر بایدن تا انتخابات ریاست جمهوری بر روی دو مساله تمرکز خواهد کرد. اول: کاهش تنش در غزه برای جذب آرای مسلمانان در آمریکا. دوم:  احتمالا راه‌اندازی مذاکرات با ایران که با ارسال پیام‌هایی هم آغاز شده است. روزنامه فایننشال تایمز از مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در مسقط خبر داد و گزارش داد که آمریکا از ایران خواسته که از نفوذ خود برای متوقف‌کردن حملات حوثی‌های یمن در دریای سرخ استفاده کند. در ادامه این مطلب آمده است: به‌گفته این مقامات، این مذاکرات غیرمستقیم که طی آن واشنگتن همچنین نگرانی‌هایی را در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرد، در ماه ژانویه در عمان انجام شد و اولین مذاکرات بین این دو در ۱۰ ماه گذشته بود. آخرین مذاکرات آشکار شده بین آمریکا و ایران نیز مذاکرات موسوم به «نزدیک‌سازی» در ماه «می» گذشته بود.

*تایید مذاکره در مسقط توسط ایران

خبرگزاری دولت در این ارتباط  نوشت: یک مقام آگاه درباره ادعای روزنامه آمریکایی مبنی بر گفت‌وگوی غیرمستقیم دو هیات ایرانی و آمریکایی پیرامون موضوعاتی همچون تحولات دریای سرخ، ضمن تکذیب این موضوع گفت: استفاده از ابزار عملیات روانی و قلب واقعیت برای فریب افکار عمومی، بخشی از راهبرد آمریکا برای جبران ناکامی‌ خود در صحنه دیپلماسی است در حالی‌که تبادل پیام‌ها و گفت‌وگوهای غیرمستقیم صرفا محدود در چارچوب مذاکرات رفع تحریم‌ها است.