ارز دولتی و دلالان همیشه حاضر

ارز دولتی و سود دلالان همیشه حاضر

به گزارش «آرمان ملی»، کاهش واکنش بازار نسبت به برخی از رخدادهای سیاسی، نظامی، اقتصادی  منطقه در ایران هرچند می‌تواند نشانه خوبی از تصمیمات اخذ شده در این زمینه باشد، اما کارشناسان معتقدند برخی از این اقدامات که حکمِ مسکنی در مواجهه با نوسانات بازار را داشته‌اند، و پیامدهای ناخوشایند آن پس از مدت کوتاهی مجداً بازار را با شرایط ناخوشایندتری مواجه می‌سازد. در حقیقت آشفتگی در بازار و وضعیت اقتصادی به قدری شدید است که نتایج حاصل از تصمیمات غیرمنطقی آن حتی نیاز به گذر زمان زیادی نیز ندارد، از مصادیق بارز آن تخصیص ارز دولتی به سفرهای خارجی است که بلافاصله دلالان بسیاری را روانه این بازار کرد تا با خرید یک بلیت 2 تا 4 میلیون تومانی موفق مجاز به دریافت 2000 یورو ارز مسافری و کسب 17 میلیون تومان سود از محل شوند!

اُفتِ ارزش پول و دغدغه حفظ ارزش نقدینگی برای مردم

کارشناسان معتقدند؛ کاهش ارزش پول ملی و روند افزایشی تورم از جمله دلایلی است که مردم در سطوح مختلف همواره به دنبال یافتن محلی برای تبدیل نقدینگی خود و حفظ ارزش آن هستند و در این میان دولت نیز با ارائه طرح‌هایی به ایجاد بازارسیاه در برخی از حوزه‌ها کمک می کند، به طور قطع بی ثباتی در وضعیت اقتصادی کشور و همچنین کاهش ارزش پول ملی در کنار دیگر شاخص‌های مانند تحریم و ... باعث ایجاد تقاضای افزون‌تر در دیگر مواقع در بازارهای مشابه مانند ارز و طلا می‌شود . بر اساس این گزارش، بازار داغ خرید و فروش کد ملی جهت خرید ارز دولتی و همچنین حضور در طرح حراج سکه از جمله این موارد به شمار می آید که در راستای اجرای طرح جمع آوری نقدینگی بانک مرکزی رواج یافت، به گفته صاحبنظران همه این موارد نشان از  تلاش دولت است که در صدد است تا به هر طریقی اندک آرامشی را به ویژه در روزهای پایانی سال ایجاد کند.

نتایج معکوس جراحی اقتصادی

این گزارش می‌افزاید؛ به گفته کارشناسان دولت سیزدهم در صدد برآمد تا با اجرای جراحی اقتصادی به نتایجی چون؛ اصلاح قیمت کالاها و خدمات دولتی و نیز افزایش قیمت بنزین و برقراری یارانه نقدی به همه اقشار جامعه دست یابد که در نهایت به افزایش نرخ تورم به رقمی حدود 50 درصد که طی سالیان اخیر بی‌سابقه بوده است دست یافت و با افزایش قیمت شدید کالاها و خدمات در تمام حوزه‌ها مواجه شد. برخی از رسانه نیز در تفسیری دلیل اصلی تلاطم بازار را  یک رویه غیرعلمی می دانند که تفاضل تورم ایران و آمریکا را مبنای افزایش قیمت دلار قرار می‌دهد. همچنین زیاده خواهی برخی صادرکنندگان دولتی و خصولتی که از رانت‌های مختلف هم برخوردار هستند با حمایت برخی افراد و جریانات درون دولت، به این افزایش‌ها دامن زده است. برخی کانال‌های فضای مجازی هم که بیشتر داخلی هستند نقش زیادی در گرانی دلار بازی کرده و می‌کنند. افزایش تقاضای دلار در آخر سال برای مسافرت یا سایر تقاضاها و کاندیداتوری ترامپ هم دلایل دیگری است. با این‌حال، تجربه تثبیت نرخ دلار در ۱۰ ماهه امسال و سپس افزایش آن در دو ماه اخیر، کاملاً شفاف کرد که عوامل داخلی بسیار بیش از تحریم، در گرانی دلار طی سال‌های اخیر نقش داشته و دارند. ضمن اینکه به گفته کارشناسان هیچ دلیل بنیادین اقتصادی برای افزایش قیمت ارز در سال جاری وجود نداشته و ندارد. جنگ غزه هم از ماه‌ها قبل از گرانی ارز آغاز شده و نمی‌تواند دلیل افزایش نرخ ارز باشد. بنابراین، چربش انگیزه‌های سیاسی‌کارانه برای تاثیرگذاری منفی بر راهپیمایی ۲۲ بهمن و انتخابات مجلس، دلیل اصلی افزایش قیمت دلار بوده و انگیزه‌های زیاده‌خواهانه اقتصادی با آن همراه شده و البته آن تاثیری که بدخواهان ملت ایران می‌خواستند نداشته است.

عامل اصلی ایجاد تورم انتظاری

کامران رحیمی، کارشناس اقتصاد ایران درباره دلایل افزایش نرخ دلار و ادامه این روند صعودی قیمت ارز گفت: قطعا افزایش نرخ دلار تک وجهی نبوده و باید موارد زیادی را برای کنترل قیمت‌ها مدنظر قرار داد. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: مهمترین دلیلی که این روزها موجب افزایش نرخ ارز شده است، به انتظارات تورمی  بازمی‌گردد. چند ماه است که عده‌ای در حال بیان این موضوع هستند که فنر دلار در می‌رود که در نهایت منجر به افزایش انتظارات تورمی شده است. بازارساز باید به سمت مدیریت انتظارات تورمی حرکت کند تا بتواند مدیریت بازار ارز را در دست بگیرد. وی افزود: عوامل غیر اقتصادی موثر بر نرخ ارز در نهایت متغیرهای اقتصادی را مورد تاثیر قرار می‌دهد. به عبارت دیگر این عوامل موجب شکل‌گیری انتظارات اقتصادی می‌شود و انتظارات اقتصادی در پیش‌بینی آینده دخالت دارد و پیش‌بینی آینده هم نرخ ارز را بالاتر اعلام می‌کند. براساس این پیش‌بینی‌ها فعالان اقتصادی حاضر می‌شوند قیمت بالاتری برای ارز بپردازند. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در این شرایط عرضه‌کنندگان ارز هم با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌کنند در آینده نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، نرخ فروش ارز را بالاتر اعلام می‌کنند. رحیمی با بیان اینکه در شرایطی که عرضه ارز کاهش پیدا کرده و تقاضا شدت گرفته، قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند، تصریح کرد: فعالان اقتصادی چنین پیش‌بینی دارند و به همین دلیل این محاسبه را دارند که اگر در آینده نزدیک نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، منطقی نیست که الان نرخ ارز را با قیمت کمتری به فروش برسانند و این منطق پیش‌بینی‌های اقتصادی است.

عوامل واقعی در افزایش نرخ ارز

مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز در این باره معتقد است: یکی از موضوعاتی که در افزایش نرخ ارز بسیار موثر است تکانه‌های سیاسی واثراتی است که ناشی از تنش‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای به وقوع می‌پیوندد چرا که این نوسانات متقاضیان ارز را روانه بازار کرده واز آن سو به این دلیل که گمان می‌رود نرخ ارز در قیمت‌های بالاتر باقی می‌ماند مانع از فروش و عرضه ارز توسط دارندگان ارز به بازار می‌شود، پس این مهم یک زمینه لازم برای ایجاد شوک قیمتی در بازار ارز فراهم کرده است. وی در این باره یادآور شد: باید به این نکته اشاره شود که قیمت ارز به صورت هیجانی بالا نمی‌رود، چرا که این روند یک تعریف مشخص دارد که متفاوت از تکانه‌هایی است که بر اثر متغیر‌های سیاسی به عنوان متغیر‌های فعال در بازار ارز اثر خود را نشان می‌دهد، پس بخش قابل توجهی از شوک‌های قیمتی که به افزایش دلار و سایر ارز‌ها منتهی می‌شود ناشی از متغیر فعال سیاسی است که برگرفته از تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. مسلما نمی‌توان گفت نرخ ارز به صورت هیجانی بالا رفته، چون مسائل سیاسی و تنش‌ها در منطقه آرام نشده، ضمن اینکه در چنین وضعیتی بانک مرکزی یا وزارت اقتصاد نمی‌توانند آنگونه که انتظار می‌رود بازار را مدیریت کنند، چون متغیر‌های اقتصادی وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در محدودیت ارزی و زمانی که تقاضای خرید ارز در بازار بالاست نمی‌توانند موثر واقع شوند بخصوص در مورد ارز که کالایی است مرتبط با جهان خارج. وی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: بخش قابل توجهی از آنچه می‌تواند نرخ ارز را به حالت تعادلی بازگرداند موضوع عرضه ارز است وچون عرضه ارز به میزان صادرات کشور وابسته است و اینکه از این طریق و سایر فعالیت‌های تجاری به چه میزان ارز وارد کشور شود، لذا تا این متغیر‌ها به وضعیت نرمال نرسند نمی‌توان انتظار داشت نرخ ارز به نرخ‌های پایین برسد.