فضای غیرقابل پیش‌بینی

 به هر حال نتانیاهو ادامه حملات به غزه را همچنان تنها راه برای رسیدن اهداف سریع خود می‌داند. از سوی دیگر خود نتانیاهو در داخل اسرائیل تحت فشار زیادی از سوی خانواده اسرا و احزاب مخالف وجود دارد که این رویکرد به ادامه حملات به غزه را برای رسیدن به اهداف اصلی‌شان در این حملات می‌دانند. در عرصه سیاسی شاهد فشارها از سوی اروپا و آمریکا نسبت به توقف این حملات هستیم ولی به این نکته باید توجه داشت که خیلی از موضع گیری‌هایی که در داخل  آمریکا در حال انجام است بیشتر جنبه سیاسی و تبلیغاتی دارد و اراده جدی برای فشار بر دولت نتانیاهو وجود ندارد. از این جهت که اگر این اراده وجود داشت، قطعا دولت آمریکا می‌توانست با کاهش کمک‌های نظامی به اسرائیلی حتی تحدید کمک‌های مالی و نظامی به اسرائیل نشان دهد که این اراده برای توقف حملات به غزه وجود دارد. از این جهت نمی‌توان از روی مواضع آقای جو بایدن انتظار احتمال توقف حملات  به غزه را داشت. رایزنی‌هایی هم که در حال انجام است در پاریس و دیگر شهرهای جهان نیز درست است که برخی امیدواری‌ها نسبت به توقف حملات داده می‌شوند ولی وقتی به مواضع اسرائیل و حماس دقت می‌شود، نشان می‌دهد که این رایزنی‌ها آنچنان که در سطح محافل سیاسی و رسانه‌ای اخبارش انتشارش پیدا می کند نزدیک به توقف حملات نیست از این جهت که حماس می‌داند اگر بخواهد به یک آتش‌بس موقت تن بدهد درست است که بستر و زمینه‌ای برای تداوم کمک‌های بشردوستانه به غزه را فراهم می‌کند ولی قطعا می‌تواند پس از پایان آتش‌بس، مهم‌ترین ابزار حماس برای امتیازگیری از اسرائیل که همان اسراست را از دست‌شان خارج کند. اسرائیل هم در توقف هفت روزه حملات به غزه نشان داد که همچنان هدف خودش را نابودی حماس اعلام کرده است. به همین دلیل تقریبا در عرصه سیاسی درخصوص توقف حملات اسرائیل به غزه با یک ابهام و پیچیدگی زیادی مواجه هستیم و متاسفانه باید همچنان منتظر افزایش آمار شهدای و زخمی‌ها باشیم که تداوم این وضعیت می‌تواند فجایع انسانی در غزه را گسترده تر کند. از سویی نتانیاهو با وجود مطرح شدن بحث آتش‌بس از حمله به رفح چشم پوشی نکرده و حملات هوایی و موشکی به رفح ادامه دارد و این نشان می‌دهد که نتانیاهو همچنان به دنبال تداوم این حملات است اما اینکه امکان آتش‌بس وجود دارد باید گفت که نه اراده جدی از سوی آمریکا و اروپا برای فشار به نتانیاهو وجود ندارد و اگر این اراده جدی باشد می‌تواند با تحدید ارسال کمک‌ها نتانیاهو را تحت فشار قرار دهد ولی هیچ فشاری از سوی آمریکا و اروپا جز درخواست و تقاضا از نتانیاهو دیده نمی‌شود و قطعا تا زمانی که حامیان رژیم صهیونیستی نخواهند از ابزارهای اقتصادی و مالی برای فشار به نتانیاهو استفاده کنند قطعا نباید نسبت به گمانه‌زنی‌هایی که درخصوص نزدیک بودن آتش‌بس در غزه توجه زیادی داشت. ما در یک فضای پرتنش و غیرقابل پیش بینی قرار داریم و هرگونه حرکتی می‌تواند زمینه‌ای برای گسترش جنگ در فلسطین اشغالی در جنوب لبنان شود. ولی حزب الله طی پنج ماه گذشته نشان داده که به خوبی از تداوم حملات مستقیم به اسرائیل آگاه است. همچنین اسرائیل هم می‌داند که جنگیدن در دو جبهه شمال و جنوب، نیروی نظامی‌اش را دچار فرسایش بیشتری خواهد کرد. ضمن اینکه حزب الله از توان موشکی و نظامی بسیار بالاتری از حماس برخوردار است که می تواند اسرائیل را با تهدیدات جدی مواجه کند. ولی هم از سوی اسرائیل و هم از سوی لبنان قطعا از تبعات درگیری مستقیم به خوبی آگاه هستند و دو طرف درحال هدف قرار دادن مراکز نظامی همدیگر با موشک هستند تا از این طریق شاید بتوانند بر روند تحولات غزه اثری بگذارند. به نظر نمی رسد با توجه به عملکرد حزب‌الله در پنج ماه گذشته احتمال حملات مستقیم زمینی از سوی حزب الله در اسرائیل و متقابلا باشد.

*مرتضی مکی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل