جیب‌های خالی و بی‌رونقی بازار

نوشتن پیرامون پایین‌آمدن قدرت خرید مردم، رکود بازار و در نهایت کسادی بازار، تنها نمی‌تواند موضوعی اقتصادی باشد چرا که اوضاع و احوال بدمالی، زیست اجتماعی شهروندان را هدف قرار داده و با حذف همه آنچه منجر به ایجاد روحیه و نشاط زندگی در فرد می‌شود، زندگی نرمال را از او گرفته و به موجودی بدل می‌کند که تنها باید بکوشد که مایحتاج روزانه خود را تامین کند.

به همین جهت پُر بیراه نیست که با نزدیک‌شدن به ماه رمضان و عید نوروز و ایامی که در آن به سر می‌بریم و به شب عید شهره هستند، با بیان گوشه‌ای از گرانی‌ها و به تصویر کشیدن بازار بی رونقی که سال به سال از حضور پرشور مردم رنگ باخته، تلنگری به متولیان جامعه‌ بزنیم.

در این گزارش نگاهی به بازار گرانی و اقلام ضروری و کالاهای اساسی که این روزها تهیه‌شان برای مردم به تحمل و فشار کاری بالا بدل شده می‌اندازیم و البته پیش از این نیم نگاه هشدارآمیز در همان خصوص از بین رفتن شور  زندگی که اشاره شدو نیز پیش از نگاه به کالاهای دیگر که پیش‌تر ضروری و روتین بودند و حالا حذف شده اند بیندازیم بد نیست سرکی هم بکشیم به دستمزد کارگران و بازنشستگانی با این توضیح که تورم با سرعتی باورنکردنی خیلی جلوتر از دستمزد این نیروهای ایرانی کار ارزان دویده و حقوق این افراد حتی اگر در سال جدیدی هم با افزایش همراه باشد فاصله زیادی با آن دارد.

کدام اقلام گران شدند؟

پیش از اینکه نگاهی به وضعیت بازار در خصوص برخی اقلام خاص نظیر مواد غذایی شامل برنج و گوشت و مرغ، میوه،‌ آجیل و شیرین و غیر خوراکی‌های مرتبط با روزهای عید مثل گُل،‌ نگاهی بیندازیم باید به این نکته هم اشاره کنیم که در سالی که آن را می‌گذرانیم و طی ماه‌های اخیر یکسری فعالیت‌هایی در خصوص تنطیم بازار به وقوع پیوسته که قیمت برخی کالاها را ثابت نگه‌دارد و در مواردی هم دیده شده که قیمت‌ها تا حدودی پایین بیایند؛ مواردی نظیر برنج‌های ایرانی که به گفته رئیس اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی، رضا کنگری با افزایش عرضه این کالا در بازار  باعث شد قیمت‌ها افزایش پیدا نکند. او در گفت وگوهایی که با رسانه‌ها داشته، به این نکته اشاره کرده که مشکل نوسان قیمتِ کالاهای اساسی مرتفع شده؛ به این ترتیب که این اتحادیه به بحث سهمیه‌هایی که پیش از این با واسطه دلال‌ها و از طریق فروشگاه‌ها و میادین توزیع می‌شد، ورود کرده با روش‌های نوینی که اتحادیه صنف بنکداران مواد غذایی رادر راس کار قرار داده، دلال‌هایی که دپو و توزیع می‌کردند در بازار دست‎شان کوتاه شود و دیگر نتوانند اجناس را دپو کنند.

او گفته: کمبودی در بازار وجود ندارد و همچنین در بحث تنظیم بازارِ کالاهای اساسی نظیر حبوبات، برنج، روغن و شکر صحبت‌هایی صورت گرفته که از طریق بازارگاه در اختیار مباشران قرار دهیم تا این تنظیم ادامه دار باشد و بتوانیم ثبات بازار را حفظ کنیم.

اما آجیل از آن دسته خوراکی‌های است که چندسالی است از سبد خانوارها حذف شده و خیلی‌ها جشن‌ها و اعیادی نظیر شب یلدا و عید نوروز را بدون آن سپری کرده‌اند با این حال امسال، برخی غرفه‌هایی که وابسته به شهرداری و نهادهای دیگر بودند دست به فروش آجیل‌های تنظیم بازار زدند با این حال باز هم قیمت آجیل بالا بود و با توجه به نرخ‌هایی که غلامرضا خدامی، رئیس اتحادیه صنف خشکبار و آجیل فروش تهران در خصوص قیمت‌های مصوب آجیل در شب یلدا ارائه کرد، قیمت آجیل شب یلدای ممتاز شامل «پسته اکبری» یا «احمدآقایی ممتاز»، «بادام هندی»، «مغزگردو»، «انجیر»، «مغز فندق خام»، «بادام پوست کاغذی»، «توت کشمش مویز»، «برگه زردآلو»، حداکثر ۴۸۰ هزارتومان تثبیت شد. این شب یلدا باسلق کم بود اما گویا پسته در حد زیادی در بازار توزیع شده و یک کاهش حدود 25 تا 15 درصدی باشد.

ذکر این نکته لازم است که تخلفانی هم در خصوص گرانفروشی و عدم تبعیت از قیمت‌ها گزارش شد و حالا باید دید که آیا قیمت آجیل شب عید از این گران‌تر می‌شود یا به همین مقدار باقی می‌ماند؟

به سراغ بازار میوه و سبزیجات می‌رویم با نگاهی به صحبت‌های رئیس اتحادیه بارفروشان تهران که پیش‌تر گفته بود: با توجه به شرایط مساعد تولید و فراوانی عرضه پیش‌بینی می‌شود که بازار میوه شب عید نوسانی نداشته باشد.

هرچند به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشانِ تهران، با برنامه‌ریزی‌هایی که در خصوص ثبات قیمت‌ها و عرضه در بازار صورت گرفته با همین فرمان اگر پیش برویم، شب عید نه افزایش قیمت خواهیم داشت و نه کمبود. البته اکبر یاوری فروشانی، این اتفاق را منوط به عدم دخالت وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی دانسته که بر اعمال نظرهایِ غیر کارشناسی خود اصرار نکرده و به اسم تنظیم بازار و ذخیره‌سازی شب عید، بازار میوه و تره‌بار را به هم نریزند.

او به برخی سیاست‌های اشتباه در زمینه الگوی کشت اشاره کرده و گفته نداشتن الگوی مناسب برای کشت موجب می‌شود که در برهه‌ای یک قلم کم شود و قیمتش بالا برود و در برهه دیگر روی دست کشاورز بماند!

یاوری همچنین در خصوص قیمت‌های فعلی و اینکه آیا تا شب عید نوسان خواهند داشت یا خیر، توضیح داده که «قیمت‌ها تا درصدی بالا می‌رود برای نمونه سیب و پرتقال. الان پرتقال شمال در میدان بین ۱۰ هزار تومان تا ۱۷ یا ۱۸ هزار تومان است و اگر با شیبی ملایم در نظر بگیریم به این دلیل که تقاضا هم در شب عید بالاتر می‌رود ممکن است روی حدود ۲۵ یا شش هزار تومان بایستد.»

اما در حال حاضر سیب درختی در میدان از ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان فروخته می‌شود و این بستگی دارد که به کدام شهرستان تعلق داشته باشد؛ سیب‌های سمت آذربایجان‌غربی، قیمت پایین‌تر است به این دلیل که قند سیب بالاتر و قابلیت نگهداری آن کمتر است اما سیب‌هایی مثل سیب دماوند یا سیب میانه، مراغه و کهگیلویه و بویراحمد و سمت سمیرم، مرغوب‌تر بوده و قابلیت نگهداری بیشتری در سردخانه داشته و تا حدودی قیمت‌شان بالاتر است و سفید آن میان ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان و قرمز آن بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان است.

به گل می‌رسیم؛ کالایی که به نظر با قیمت‌های نجومی‌اش به ویژه در روز مادر امسال دیگر کسی نمی‌تواند یک شاخه هم برای سفره هفت سینش تهیه کند.

قیمت‌های مصوب گل در روز مادر بنا به اعلام اکبر شاهرخی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان گل و گیاه تهران، این ارقام بودند: قیمت گل رز در درجات یک، دو و سه، ۵۰، ۶۰ و ۷۰ هزار تومان اعلام شده؛ گل داودی ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان، میخک دانه‌ای ۷۰ تا ۸۰هزار تومان، لیلیوم؛ شاخه‎ای ۲۵۰ هزار تومان، آنتوریوم ۸۰ هزار تومان، آفتابگردان؛ شاخه‌ای ۵۰ هزار تومان، نرگش شاخه‌ای ۱۰ هزار تومان، آلسترومریا ۱۰ شاخه ۲۵۰ هزار تومان و گل مریم، شاخه‌ای ۵۰ هزار تومان بود.

مشتی آجیل بر سفره هفت سین

نگاهی گذرا به قیمت برخی اقلامِ ضروری و غیر ضروری اگر نگوییم، حیاتی و غیر حیاتی در زندگی مردم با توجه به نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان و سال جدیدی و قرار گرفتن در موقعیت زمانی شب عید، از این رو که مردم مطمئن باشند کالاهایی مثل مرغ و گوشت قیمت‌شان ثابت بماند و برخی خوراکی‌های لازمه این روزها تا حدودی کاهش قیمت داشته باشند.