قدمی در راه صلح؟

 قطعنامه 242 سازمان ملل متحد نیز این مهم را الزامی کرده و کشورهای عربی بخصوص بعد از ملک عبدا... پادشاه فقید عربستان  پذیرفتند. هر چند گروه‌های جهادی همچون حماس این مساله را نپذیرفتند و تاکنون نیز به جنگ ادامه داده‌اند.  اسرائیل در طرف مقابل نیز از روز اول گفته تا زمانی که حماس حضور دارد این جنگ را ادامه خواهد داد. اما آنچه مسلم است خود اسرائیل هم می‌داند که تشکیل دولت فلسطین و برقراری رابطه با دولت فلسطین تنها راه بقا و نجات خودش خواهد بود. عملیات طوفان الاقصی که حماس در روز 7 اکتبر با برنامه‌های بسیار آغاز کرد و توانست به دستاوردهای خود برسد؛ این  مزیت را داشت که مساله تشکیل دولت فلسطین و جدی بودن آنها در این امر را مطرح کرد. لذا امروز فقط آمریکا نیست که از طرح دو کشوری فلسطین و اسرائیل حمایت می‌کند بلکه اروپایی‌ها، انگلیس، فرانسه ، آلمان و روسیه که همواره از منافع اسرائیل حمایت کرده مدافع طرح دو کشوری هستند. حتی کشورهای عربی خواهان این هستند که قطعنامه 242 به  اجرا گذاشته شود . منتها این اسرائیل است که بر خلاف دیگر کشورها خواستار تشکیل دو کشوری نیست  و اهداف خود را پی می‌گیرد. هر چند که نیروهای مقاومت و حماس نیز چندان موافق این مساله نیستند و جز به نابودی اسرائیل نمی‌اندیشند. لذا ادامه چنین روندی مستلزم به رسمیت شناختن فلسطینی‌ها از سوی اسرائیل و به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی فلسطینی‌هاست. اما اسرائیلی‌ها و نتانیاهو به کمتر از نابودی حماس تن نمی‌دهند. به همین دلیل است که حماس نیز در مقابل همین رویه را در پیش گرفته است. تغییری که اخیرا در سیاست اسرائیل رخ داد اینکه اعلام کرد اشخاص فلسطینی بعد از اتمام حجتی که برای تخلیه رفح به آنها داده شده می‌توانند از کریدور امان داده شده‌ای به سرزمین‌های شمالی باز گردند. البته زندگی در آنجا امکان پذیر نخواهد بود مگر اینکه آنجا کمپ‌ها و امکاناتی فراهم شود. حال پرسش اینجاست که این امکانات باید توسط چه کسانی اداره شود. تصور می‌شود  قصد اسرائیلی‌ها این است که اداره آنجا را به دست فلسطینی‌های غیر مسلحی دهند که به آن منطقه بر می‌گردند و کمک‌های خارجی را هم  در اختیار آنها قرار دهند تا یک مدیریت فلسطینی غیر مسلح و جهادی تشکیل دهند و این بشود پایه یا همکار دولت فلسطین که فعلا هم در قدس حضور  دارد. تصور می‌شود مساله دو دولتی دیر یاز زود با پایان جنگ میان حماس و اسرائیل عملیاتی شود. از طرفی تحرکات نتانیاهو در خصوص عدم پذیرش پیشنهادهای خارجی و ادامه جنگ با حماس بیشتر نمایشی است. اما در مورد حماس جدی است  و از نظر خود بدون پایان دادن به کار حماس دست از جنگ نخواهد کشید. مگر اینکه خودش نیز نابود شود.

*فریدون مجلسی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل