محدودسازی انتخاباتی با تضمین نتیجه

چندان هم عجیب نیست چرا که رویکرد هیأت‌های اجرایی و نظارتی و در نهایت شورای نگهبان مهر تاییدی بر این مهم است که گویا صرفا یک دسته، گروه یا جریان سیاسی خاص حق مشارکت حداکثری بدون دغدغه ردصلاحیت در انتخابات را دارند. گویی اینکه از هم اکنون کرسی‌های بهارستان برای این افراد و جریانات رزرو شده و آنها فارغ بال به مسائل خود می‌پردازند.  اما سایر جریانات و گروه‌ها با مشکلات متفاوتی همچون ردصلاحیت، کسر قابل‌توجهی از کاندیداهای خود در انتخابات مواجه هستند و در فاصله یکماه تا انتخابات نمی‌دانند که اساسا می‌توانند کنش فعالی معطوف به انتخابات داشته باشند و لیستی بدهند یا اینکه روند معمول در انتخابات سال 98  تکرار خواهد شد . آنچه مسلم است عملکردهای دستگاه‌های نظارتی و نتایج آن با آنچه در گفتار رهبری می‌آید متفاوت است. چرا که ایشان به مشارکت و رقابت تاکید می‌کنند، اما دستگاه‌های اجرایی و نظارتی با اقدامات و تصمیمات خود نه به مشارکت می‌افزایند و نه اجازه پدیدآمدن رقابتی را می‌دهند. برای درک این مهم کافی است نگاهی به فرآیند انتخابات از زمان پیش ثبت‌نام‌ها تا احراز صلاحیت‌ها نظری بیفکنیم و ملاحظه کنیم که چه میزان بالایی از ردصلاحیت‌های سلیقه‌ای از جریان‌های منتقد صورت گرفته و اگر هم بعضا انگشت‌شمار شاهد برخی تایید صلاحیت‌ها بودیم میزان آن به حدی کم بوده که اساسا به شمارش نیامده است. این نکته هم که اخیرا اینگونه القا می‌شود که تعداد بیشتری از نامزدها از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت شده‌اند و این روند ادامه خواهد داشت گرچه امر مطلوبی است، اما تاثیر چندانی در اصل موضوع نداشت است. چرا که گرچه جدیدا طی 2 مرحله چیزی حدود 3700 نفر از نامزدها تایید صلاحیت شدند، اما اکثریت این نفرات نه سابقه نمایندگی مجلس و مدیریت‌های دولتی را داشته‌اند و نه بعضا فعالیت سیاسی کرده‌اند. شورای نگهبان نیز به جهت شناخته شده نبودن و عدم تاثیر آنها را تایید کرده است، اما چهره‌های شاخص و تاثیر‌گذار که سابقه نمایندگی مجلس، مدیریت‌های مختلف و فعالیت سیاسی داشتند را ردصلاحیت کردند تا نشان دهند همچنان رویکرد محدودیت انتخاباتی برای جریان‌های منتقد  وجود دارد و بنا نیست تغییرات خاصی رخ دهد. لذا با این رویه نتیجه از پیش مشخص است که رقابت درون جریانی با مشارکت حداقلی است و عدم تغییر این رویکرد نیز نشان خواهد داد که نباید منتظر معجزه یا شگفتانه‌ای بود.

*انتخابات تبدیل به مناسک شده است

 یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص رویکردها به انتخابات اظهارداشت: از نظر کسانی‌که صحنه انتخابات را اینگونه مدیریت می‌کنند انتخابات بیش از آنکه وسیله‌ای برای تامین مشارکت سیاسی مردم در سرنوشت کشور و اداره کشور باشد تبدیل به یک مناسک شده و گویا همه موظفند در یک چنین مناسکی شرکت کنند و صرف‌نظر از اینکه آیا اساسا امکان رقابت و انتخابات به معنای واقعی کلمه وجود دارد یا خیر.  محمود صادقی به «آرمان ملی» گفت: یک نوع نگاه  نسبت به انتخاب‌کنندگان دارند و احتمالا سیاستگذاران پشت پرده هم بیش از انتخاباتی با مشارکت بالا به‌دنبال انتخاباتی با نتایج تضمین شده هستند. این آشکارا بر خلاف سخنان رهبری و ماهیت نظام جمهوری اسلامی است. دبیر کل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها بیان کرد: طبیعی است که انتخاب‌کنندگان با چنین مکانیزمی اساسا رغبتی در مشارکت و انتخاب پیدا نمی‌کنند. هر چند که این مساله صرف‌نظر از این تجربه است که مردم دیدند هر وقت که حتی مشارکت پرشور در انتخابات داشتند و به امید تغییر وارد عرصه انتخابات شدند، اما بعد از انجام انتخابات یا منتخبان آنها توانایی عمل به وعده‌های خود را ندارند یا موانع زیادی بر سر راه آنهاست. بنابراین در شرایط موجود به‌نظر نمی‌آید که شاهد شکل‌گیری یک انتخابات رقابتی و مشارکت معنادار مردم باشیم. آ

* از اعتماد  آسیب دیده تا کاهش مشارکت

مساله مواجهه جریانات سیاسی با مشکل ردصلاحیت‌ها و شورای نگهیان این روزها به بحث داغ رسانه‌ها تبدیل شده است. چنانکه هر چهره سیاسی نسبت به آن موضع گرفته و واکنش نشان می‌دهد. حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا در این خصوص می‌گوید: «آقایان باید برای حل معضل ردصلاحیت‌های گسترده، فکر اساسی کنند. وقتی برخی آقایان قانون اساسی را قبول ندارند، مجلس را در راس امور نمی‌دانند و حق انتخاب را برای مردم قبول ندارند، پس مردم چه کاره هستند. در چنین وضعیتی آقایان باید دو کار انجام دهند؛ یا باید انتخابات را آزاد بگذارند و شورای نگهبان فقط وظیفه نظارت داشته باشد. یا قانون را تغییر دهند. دبیرکل حزب جمهوریت بیان کرد:‌ حالا شما برای مجلس خبرگان انتخابات برگزار می‌کنید، اما در برخی از حوزه‌ها یا همه کاندیدا‌ها را ردصلاحیت کرده‌اید یا فقط یک نفر را باقی گذاشتید و اسمش را گذاشتید انتخابات، اینکه انتخابات نیست. فرد به خودش هم رای بدهد وارد خبرگان می‌شود. این فعال سیاسی ادامه داد:‌ اعتماد مردم سلب شده و یخ سیاسی مردم باز نشده  است. تنها راه مشارکت بالا جلب اعتماد مردم است که متاسفانه خدشه‌دار شده و بعید می‌دانم حضور فعالی در انتخابات داشته باشند. سخنگوی حزب اعتدال و توسعه نیز در این خصوص اظهارکرد: واقعیت یک مقوله‌ای است، نه حقیقت که نشان می‌دهد ما داریم به سمت یک تنور سرد حرکت می‌کنیم و از تنور سرد هم شما نباید انتظار نان برشته و اتفاقات خوب و پسندیده داشته باشید. به همین خاطر معتقدم، روندی که در ماه‌های گذشته هم رخ داد، به‌گونه‌ای نبود که بتواند این تنور انتخابات را گرم کند. جواد هروی بیان کرد: واقع‌بین باشیم آنچه که بروز کرده ما را به مشارکت حداکثری نمی‌رساند و به همین خاطر است که برخی از آقایان از جناح اقلیت حاکم صراحتا اعلام می‌کنند که ما حتی به مشارکت حداقلی هم بسنده می‌کنیم.