مدیریت تنش به‌جای محدودسازی

با توجه به سطح تنشی که بین تهران و واشنگتن در حال حاضر وجود دارد و همین طور جنگی که در فلسطین شاهد آن هستیم به نظر می‌رسد دو طرف در تلاشند که پروسه دیگری را پیش بگیرند. این پروسه می‌تواند ذیل عنوان مدیریت تنش تحلیل شود و مدیریت تنش تفاوتی که با محدودسازی تنش دارد این است که محدودسازی تنش به عنوان پیش درآمدی برای ورود به عرصه تنش‌زدایی تلقی می‌شد. یعنی محدودسازی تنش انجام می‌شد تا مذاکراتی در حوزه هسته‌ای و سایر مسائل دنبال شود اما مدیریت تنش با توجه به موقعیتی که ایران و آمریکا بعد از 7 اکتبر با آن مواجه هستند، انتظارات را از هم دیگر عدول دادند و این انتظارات عدول یافته باعث این شده که ایران و آمریکا حداقل ترجیح دهند که تنش‌های بین دو طرف از سطحی که اکنون در آن قرار دارند افزایش پیدا نکند و حداقل سطح موجود تنش‌ها فریز شود. اقداماتی که ایالات متحده آمریکا در حال انجام آن است تقریبا همگی در راستای بحث مدیریت تنش است که یک گام عقب‌تر از بحث محدودسازی تنش است. یعنی با وجود پیغام و پسغام‌هایی که آمریکایی‌ها از طریق واسطه‌ها به ایران منتقل کردند به نظر نمی‌رسد که شرایط تا قبل از انتخابات آمریکا مساعد باشد تا مذاکرات جدیدی در پیش گرفته شود. تنها در یک صورت می‌توان این مذاکرات را در نظر داشت که مذاکرات بین تهران و واشنگتن به صورت بسیار محرمانه و از طریق کانال‌های مخفی انجام شود و مانند مذاکراتی که بین مقامات امنیتی ایران و آمریکا در ماه می ‌انجام شد تا مطبوعات و رسانه‌های غربی به آن دست پیدا نکنند. البته نتیجه چنین مذاکرات محرمانه‌ای هم توافق جدیدی همچون برجام نخواهد بود بلکه احتمالا یک نوع توافق غیر رسمی خواهد بود که ایالات متحده آمریکا در حوزه تحریمی گام‌های بیشتری برندارد و در برابر، ایران هم به سمت عبور از نقطه گریز حرکت نکند تا به نوعی تنش‌ها در این مقطع کنترل شود.

هادی خسروشاهین

 کارشناس روابط بین‌الملل