چالش جدید اقتصاد؛ تغییرات اقلیمی

افزایش دما، کاهش بارندگی، و تغییرات در الگوی بادها از جمله ابعاد این چالش‌ها هستند. یکی از اثرات بارز این تغییرات، خشکسالی‌های متناوب و افزایش تعداد روزهای گرم و خشک است. این موضوع باعث کاهش منابع آب و تاثیرات مخرب بر کشاورزی و تولید محصولات کشاورزی شده است. با کاهش بارش‌ها، مواجهه با مشکلات کمبود آب و افت کیفیت آب نیز افزایش یافته است، این امر به تدریج بر تأمین آب شرب و آبیاری زمین‌های کشاورزی تأثیر گذاشته و به چالش کشاورزان و مردم در استفاده بهینه از منابع آب تبدیل شده است. در حقیقت امنیت غذایی یکی از چالش‌هایی است که از هم اکنون در ذهن دولتمردان شکل گرفته و قطعاً تبدیل به یکی از دغدغه‌های مسئولان شده است. علاوه بر این کارشناسان هشدار می دهند که همزمان با تشدید تغییرات اقلیمی، شدت و فراوانی بلایای طبیعی همچون سیل، خسارت‌های جاده‌ای و زلزله نیز افزایش می‌یابد و در مجموع باعث ایجاد چالش‌های جدی برای منابع طبیعی، کشاورزی، زیرساخت‌های عمومی و ... ایجاد می‌کند که نیازمند تخصیص هزینه و اعتبارات مالی مناسبی برای مواجهه صحیح با این پدیده است.

تهدید نیروگاه‌های آبی - برق و خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی

خشکسالی یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی در کشور است که با کمبود برق برای فعالیت نیروگاه‌ها از هم اکنون تبدیل به دغدغه مسئولان در تابستان سال آینده شده است. افت بارش و افزایش دما باعث کاهش ذخایر آبی و کاهش تولید برق از نیروگاه‌های آبی شده است. نیروگاه‌های حرارتی نیز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند؛ زیرا افزایش دما باعث افزایش نیاز به خنک‌کننده‌ها می‌شود که ممکن است منجر به افزایش مصرف آب شود. این موضوع در شرایط خشکسالی می‌تواند به مشکلات تأمین آب برای نیروگاه‌ها منجر شود. از این رو نیاز به استفاده از تاسیسات و تجهیزات سرمایشی و گرمایشی همزمان با تغییرات اقلیمی در نقاط مختلف دنیا ضرورتی است که البته با وجود بحران انرژی باید به گونه ای ارائه شود تا از این نظر نیز دچار مشکلات نشویم . علاوه بر این رعایت شاخص های زیست محیطی، استفاده از منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر از دیگر مولفه‌هایی به شمار می‌آید که باید در این راستا به آن توجه کرد. تغییرات الگوی بارش و افت کمبود آب در سدها و مخازن آب، تأثیر منفی بر تولید برق از نیروگاه‌های آبی دارد. عدم تأمین آب مورد نیاز برای تولید برق ممکن است باعث متوقف شدن یا کاهش قابل توجه تولید این نیروگاه‌ها شود.

تغییرات اقلیمی و ضرورت تغییرات عمرانی و ساخت و سازها

از آنجا که ایران دارای وسعت جغرافیایی بسیار زیاد و در نتیجه اقلیم‌های آب و هوایی متفاوت می‌باشد حال نیاز به طراحی سازه های چند منظوره با توجه به شرایط اقلیمی آب و هوایی مختلف جهت افزایش استحکام، ایمنی، پایداری و صرفه جویی در مصرف انرژی امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. همچنین ایران یکی از حادثه‌ خیزترین و آسیب پذیرترین کشورهای جهان به‌شمار می‌آید. پدافند غیرعامل از جمله موضوعاتی است که در سال‌های اخیر در طرح‌ها و برنامه‌های شهری مورد توجه قرار گرفته است. در طرح‌های جامع شهری این موضوع شامل ضوابط مشخص در مورد مکان یابی کاربری‌ها و مقاوم سازی بنا‌ها می‌باشد که می‌تواند برای هر شهری استفاده شود و برای ساختمان ها نیز بایستی لحاظ شود. نتایج به دست آمده از تحلیل‌ها بیانگر این است که در طراحی سازه های سبک، باد و بار برف بیشترین تاثیر گذاری را دارند پس نیروی زلزله تاثیر بسیار کمی در طراحی سازه خواهد داشت.

ضرورت طراحی متفاوت سیستم های سرمایشی و گرمایشی

در طراحی تاسیسات مکانیکی دما، نسبت رطوبت و وزش باد بر روی یکدیگر تاثیر مستقیم دارند و تغییر یکی از این پارامترها، شرایط آسایش دو آیتم دیگر را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و روی انتخاب و مصرف انرژی سیستم خنک کننده دارد بیشترین تاثیر را دارند. همچنین برای طراحی شرایط پدافند غیر عامل اجرای سوله به شکل نیمه دفنی بهترین حالت ممکن می‌باشد پون تنش‌های وارد به سازه در کمترین حالت ممکن هستند و اجرای دیوار حائل و زهکشی خاک اطراف سازه کم هزینه تر می‌باشد.

تحولات عظیم در صنعت برق و آب

به طور کلی، تغییرات اقلیمی در آینده می‌تواند موجب تحولات عظیم در صنعت برق و مدیریت منابع آبی شود که نیازمند سیاست‌ها و فناوری‌های جدید برای سازگاری و مقابله با این چالش‌هاست. بحران تغییرات اقلیمی پدیده ای است که گویا هنوز مردم آن را جدی نگرفته اند و حیران و سرگردان از

دلایل بارش های سیل آسا در فصلی غیرمتعارف یا عدم بارش در فصلی که باید بارش باشد، هستند. اما طبیعت در حال آموزش به ما جهت جدی گرفتن و باور کردن این تغییرات و پذیرش آن از سوی انسان هایی هستند که خود باعث ایجاد این تغییر و تحول ها در اقلیم شده اند.

این گزارش همچنین حاکی است؛ تاثیر تغییرات آب‌و‌هوایی بر بسیاری از موضوعات مهم -‌ منابع آب، حمل‌و‌نقل، مهاجرت، نزاع خشونت‌آمیز، تامین انرژی، خنک‌سازی فضا، بهره‌وری نیروی کار و گردشگری و تفریح ‌- به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. شواهد مستحکم بسیار کمی وجود دارد. این بدان معناست که برآورد تاثیر تغییرات آب‌و‌هوایی ناقص است و تا زمانی‌که تحقیقات بیشتری انجام نشود، نمی‌توان از جهت خطای تخمین‌ها اطمینان داشت. با این حال، این مساله عدم اطمینان در مورد تاثیر تغییرات آب‌و‌هوا را افزایش می‌دهد که این امر باعث تقویت موضعی می‌شود که به دنبال کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، اثرات اقتصادی تغییرات اقلیمی از نظر جغرافیایی متفاوت و پیش‌بینی دقیق آن دشوار است. پژوهشگران هشدار داده‌اند که پیش‌بینی‌های اقتصادی فعلی اثرات تغییرات اقلیمی را نادیده می‌گیرند و به همین خاطر به مدل‌های جدیدی نیاز است که تصویر دقیق‌تری از آسیب‌های احتمالی ارائه دهند. با این حال، مطالعه‌ای در سال 2018 نشان داده است که منافع اقتصادی جهانی در صورت اجرای استراتژی‌های موافقت‌نامة پاریس مبنی بر کاهش گازهای گلخانه (با هدف افزایشی حداکثر 2 درجه‌ای) تا سال 2100 چیزی معادل 17 تریلیون دلار آمریکا در سال است. طبق برآوردهای مطالعه‌ای توسط شرکت بیمه مجدد Swiss Reinsurance Company Ltd در سال 2021 تغییرات اقلیمی تولید اقتصاد جهانی را 11 تا 14 درصد و به میزان ۲۳ تریلیون دلار در سال تا سال 2050 کاهش می‌دهد. طبق این مطالعه، اقتصاد کشورهای ثروتمند مانند ایالات متحده حدود ۷ درصد کوچک‌تر می‌شود و این در حالی است که اقتصاد شماری از کشورهای در حال توسعه به سمت فروپاشی می‌رود و قریب به ۲۰ تا ۴۰ درصد از تولید اقتصادی خود را از دست می‌دهند.

بر اساس این گزارش؛ کارشناسان معتقدند که بحران آب و هوایی تهدیدی مضاعف برای کشورهای خاورمیانه محسوب می‌شود؛ چنان که ضمن کاهش درآمدهای نفتی به دلیل تشدید همگرایی جهانی به سوی تولید انرژی‌های پاک، با تشدید افزایش دمای هوا این منطقه را غیرقابل سکونت خواهد کرد.