«دلار» فرمانده بازار خودرو

از سوی دیگر برخی نیز معتقدند واردات خودرو فقط شوی تبلیغاتی است که افرادی بتوانند از آن در مقطع زمان مشخصی به عنوان ابزار انتخاباتی بهره جویند. این طرح نه تنها مفید نیست و به کاهش قیمت خودروهای مورد نظر عامه افراد جامعه منتهی نمی شود، بلکه فقط هدررفت زمان و پولی را به دنبال خواهد داشت که از هیچ پشتوانه اجرایی و خدمات رسانی آتی پس از واردات احتمالی نیز بهره مند نیست. به نظر این گروه کارشناسان واردات خودروهای کارکرده به دلایل مختلف از جمله کارکرد انتخاباتی آن تا پایان سال جاری فقط به خبردرمانی می گذرد و سپس نیز بعد از آن به دلیل نبود بودجه و موانع فراوان ناگهانی! منتفی و پرونده آن بسته خواهد شد.

مزیت های عدم واردات خودروهای کارکرده

امیر حسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو در این باره به آرمان ملی گفت: واردات خودروهای کارکرده با شرایط و فضای کنونی اگر انجام نشود یک برنده برای کشور است، چرا که هیچکدام از اهداف تعریف شده برای آن امر در شرایط فعلی امکان محقق شدن را ندارد بنابراین هزینه کردن مالی – زمانی برای انجام این پروسه اتلاف وقت و پول است و در حقیقت رویاپردازی است که بر اساس واقعیت های موجود جامعه شکل نگرفته است. هرچند بحث واردات خودرو از سال های دور همواره وجود داشت اما کمتر فرصت عملیاتی شدن را پیدا کرده است. او اضافه کرد: ارائه خدمات بعد از فروش، تامین قطعات مورد نیاز خودروهای وارداتی، فقدان تسهیلات برای واردات خودرو و ... نه تنها برای مردم سودی ندارد که قطعاً ضرر و زیان هایی را متوجه این گروه خواهد کرد. در حقیقت بازار خودرو را بیشتر از سیاست ها و برنامه های دولتی، بازار ارز مدیریت کرده است و هر گاه قیمت ارز در بازار کنترل شده، بازار خودرو نیز کاهشی یا حداقل با تثبت قیمت مواجه شده است، از این رو به‌نظر می رسد واردات خودروهای کارکرده حداقل برای محدوده قیمتی کمنتر از یک میلیارد تومان تاثیری نخواهد داشت.

معضل اصلی خودروهای کارکرده وارداتی

کاکایی با تاکید بر اینکه دولت باید خدمات مناسب برای خودروهای کارکرده وارداتی ارائه کند گفت: خدمات پس از فروش مشکلی است که برای خودروهای کارکرده با توجه به شرایط موجود جامعه و تحریم ها، متولی ندارد و در صورت تحقق پروسه واردات خودروهای کارکرده حتماً با مشکلات بسیاری از نظر فنی – حقوقی مواجه خواهیم شد، در نتیجه شاید بهتر باشد که امید داشته باشیم این طرح نهایی نشود. این استاد دانشگاه درباره سهم واردات خودروهای کارکرده در خروج از انحصار بازار خودرو گفت: قطعاً اگر واردات خودرو چه کارکرده یا نو به صورت اصولی و منطقی انجام شود می تواند بازار را در این زمینه به تعادل برساند، اما بدیهی است واردات خودرو حتی کارکرده هم نمی تواند تاثیری در به تعادل رساند خودروهایی با قیمت کمتر در کشور داشته باشد، به عبارتی به طور قطع می توان اطمینان داد که خودروهای داخلی تا زیر قیمت یک میلیارد تومان با واردات خودرو، کاهش نخواهد یافت و یا حتی با خوش بینی بسیار زیاد بتوان ادعا کرد که شاید در این صورت قیمت این خودروها ثابت بماند که البته با توجه به روند افزایش قیمت خودرو و کاهش ارزش پولی ملی، قیمت بسیاری از خودروهای داخلی نیز به آستانه یک میلیارد تومان نیز رسیده است.

«دلار» فرمانده تعیین وضعیت بازار خودرو

این کارشناس با تاکید بر نقش قیمت دلار بر بازار خودرو و دیگر بازارهای کشورگفت: بر اساس پیش بینی های صورت گرفته قیمت دلار تا عید سال جاری افزایش نخواهد یافت و چه بسا که دولت با بهره گیری از سیاست های مختلف نرخ ارز را تا حدودی کاهشی نیز کند و به این ترتیب قیمت خودرو که همواره متاثر از بازار ارز است، تغییر نمی کند و احتمالاً کمتر هم شود، البته این امر فقط مخصوص بازار خودرو نیست و همه مشاغل اعم از فعالان در بازار مسکن و ... نیز دچار این شرایط هستند و در این بین دلالان در صدد هستند تا با کوچکترین خبری از این بازار منتفع شوند. هر چند بر اساس پیش بینی های صورت گرفته احتمال دارد بازار خودرو تحت تاثیر عواملی چند در این بازار و یا عوامل تاثیرگذار بر قیمت خودرو، اندکی افزایشی شود اما قطعاً دوباره کاهش می یابد، چرا که بازار در مجموع بیشتر از این کششی برای افزیاش قیمت ها از جمله افزایش قیمت خودرو را ندارد .او ادامه داد: بسیاری مطلوب است افرادی که در سطوح تصمیم گذاری صنعت خودرو هستند، بسیار کارشناسی شده بازار را بررسی کنند و با اجرای طرح های ناقص بیش از این بازار را ملتهب نسازند و هزینه های مجدد بر شانه های مردم تحمیل نکنند، در بحث واردات خودرو هم اگر دولت خود را یا شرکت های خصولتی را به عنوان متولی اصلی واردات معرفی نکند و سامانه ویژه خود را راه اندازی نکند و .... می تواند کمکی به تعدیل قیمت بازار خودرو کند در غیراینصورت با واردات محدود خودرو در تیراژ پایین فقط آسیب به اقتصاد کشور است . بنابراین دولت باید با ریل گذاری صحیح واردات خودرو را با شرکت های غیردولتی انجام دهد تا بتواند نتایج مطلوبی در بازار خودرو عاید خود کند.

رانت خوب و بد در بازار خودرو

کاکایی بیان کرد: ایجاد رانت در صورت واردات خودرو از سوی شرکت های مختلف یکی از گزینه هایی است که از آن پرهیزی نیست ولی در صورت وجود نظارت بر تخلف های احتمالی بزرگ، می تواند در این حوزه مثمرثمر باشد. اکنون نیز که نزدیک انتخابات است، قطعا برخی فشارهایی می‌آورند. با این حال، ساختار بوروکراتیک و تکنوکرات کشور باید توجه داشته باشد که کجا مقابل آنها بایستند؛ چرا که این ماجرا شوخی ندارد، درست است که اگر یک یا دو میلیارد دلار را با بسیاری از مخارج کشور مقایسه کنید، ممکن است بگویید رقمی‌نیست، اما وقتی دچار مشکل هستید، قضیه فرق می‌کند، پس نگویید یک میلیارد دلار و یا دو میلیارد دلار چیزی نیست، بلکه باید مجموعه عواملی را دید. کاکایی با تاکید بر ضرورت ایجاد شفافیت برای تصمیم گیری های اقتصادی کشور؛ به تشریح علل ایجاد فساد بزرگ در پرونده چای پرداخت و افزود: مشکل این است که به جای اینکه کار درستی انجام شود، مسیر «در پشتی» ایجاد می‌کنند و در این شرایط، پول جابجا می‌شود. در مورد واردات خودرو نیز این جریان در حال اتفاق افتادن است. اگر واقعا ما این میزان دلار داشتیم چرا تخصیص ارز به ایران خودرو و سایپا در این مدت با چالش مواجه شد؟ این را که نمی‌توانند کتمان کنند و ده‌ها بار اعلام کرده‌اند؛ اگر مشکل ارزی ندارید، اجازه دهید تولید بالا برود، چه مشکلی در این باره وجود دارد؟

واردات خودروهای کارکرده، شوی بزرگ

بر اساس این گزارش، عماد جعفری، فعال بازار خودرو، واردات خودروهای دست‌دوم را به یک شوی بزرگ تشبیه می‌کند. او می‌گوید: «از همان ابتدای تصویب خودرو‌های کارکرده معلوم بود که این قانون به اجرا درنمی‌آید. واردات این خودرو‌ها صرفاً یک خبرسازی و خبردرمانی برای کاهش التهاب بازار بود که سعی شد از این طریق بازار را وارد رکود کنند. اکنون به‌راحتی می‌توان مشاهده کرد وعده واردات خودرو‌های نو بار‌ها و بار‌ها تکرار شده است و هنوز هم پس از چندین سال به‌صورت قطره‌چکانی انجام می‌شود». او افزود: درحال‌حاضر و پس از گذشت دو سال از آزادسازی واردات خودرو، حتی پنج هزار دستگاه خودروی صفرکیلومتر نیز وارد کشورمان نشده‌اند. بدیهی است در این شرایط، واردات خودروهای کارکرده که با دشواری‌های بیشتری همراه است، چندان امکان‌پذیر نخواهد بود. به گفته جعفری، هنوز هزار دستگاه خودروی وارداتی به مردم تحویل داده نشده است، اما وزارت صمت اعلام می‌کند که ماهانه 10 هزار دستگاه خودرو به کشور وارد می‌شود. این میزان واردات با آمار گمرک در تضاد است. جعفری پیشنهاد کرد که به‌جای واردات خودروهای دست‌دوم، تعرفه واردات خودروهای صفرکیلومتر کاهش یابد.

واردات خودروهای کارکرده

کارشناس بازار خودرو در ادامه افزود: «واردات خودرو‌های دست‌دوم به‌احتمال‌قوی فعلاً اتفاق نخواهد افتاد و شاید در آینده این پرونده به‌کلی مختومه شود. در شرایط فعلی بازار، بسیاری از افرادی که نیاز به خودرو دارند، اقدام به خرید نمی‌کنند و این می‌تواند گواهی بر ضرر مردم باشد.» او ادامه داد: در شرایط فعلی کشور و با وجود تحریم‌های مختلف، قطعه‌سازان نیازی به همکاری با برندهای معتبر نمی‌بینند. آن‌ها می‌توانند قطعه موردنیاز را با کیفیتی پایین تأمین کنند و سود کلانی از این راه به جیب بزنند؛ بنابراین انحصار در بازار خودرو کشور باعث نابودی صنعت خودرو شده است و واردات خودرو در این بین نقشی ندارد.

این گزارش می افزاید؛ در حالی که این روزها خبر از نهایی شدن واردات خودروهای کارکرده در این بازار است، کارشناسان معتقدند این پروسه مشمول خبردرمانی است که به نظر نمی رسد در شرایط فعلی پایانی داشته باشد و البته حتی در صورت انجام شدن، پایان خوشی برای آن متصور نیست.