بازگشت چراغ خاموش به توافق وین
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که در دکترین نظامی خود از سلاح‌های کشتار جمعی استفاده نکرده و نخواهد کرد به عبارت بهتر همان طور که مشخص است در ایران ساخت سلاح هسته‌ای با مبانی شرعی مغایرت دارد. از این منظر می‌توان گفت ایران به سمت ساخت سلاح نرفته و نخواهد رفت.
اثبات این مورد از سوی ایران بارها صورت گرفته به طوری که در زمانی که برجام در حال اجرا بود آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چندین بار پایبندی ایران را به برجام و توافق وین اعلام کرد اما بعد از اینکه آمریکا به صورت یکجانبه از برجام خارج شد ایران دست به اقداماتی در راستای اقدامات آمریکا زد. به صورتی که بخشی از همکاری‌های تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعلیق شد. در دور جدید مذاکرات قرار بر این شد که برخی از پرونده‌های ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شود و ایران خواستار بسته شدن این پرونده‌ها در آژانس شود به طوری که هیچ پرونده ویژه‌ای از سوی ایران در آژانس باقی نماند. ظاهرا 4 سوال در مورد چند مرکز در ایران وجود داشته است. که بنابر آنچه در گزارش آژانس آمده بخشی از این سوالات پاسخ داده شد و با جواب ایران این پرونده‌ها عملا از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسته شده است. با این وجود برخی از سوالات آژانس هنوز باقی است و تلاش‌هایی برای پاسخ دادن به آن صورت گرفته اما اعمال برخی سیاست‌ها از سوی اروپا و آمریکا در نهایت موجب شد ایران تعدادی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج کند و این مورد باعث شد بعضا دبیرکل در مورد همکاری ایران و آژانس ابراز نگرانی کند. موردی که به نظر می‌رسد سیاسی است و هر چند برخی آژانس را مستقل می‌دانند اما به نظر تحت فشارهای اروپا و آمریکا این فشارها علیه ایران به وجود آمده است. واقعیت آن است که تهران در مجموع رفتارهایی را از مسائل منطقه خصوصا در خصوص غزه از خود نشان داده که بر مبنای آن می‌توان تحلیل کرد که ایران هوشمندانه رفتار کرده است تا ابعاد جنگ غزه بر مساله هسته‌ای اثر‌گذار نیست به طوری که بعد از حل و فصل پرونده غزه می‌توان در انتظار حرکت به سوی برخی مذاکره‌ها برای رفع تحریم‌ها بود در این معنا که ایران طی چند ماه مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سمتی حرکت می‌کند که بر مبنای آن بتواند سایر پرونده‌های باقی مانده خود در آژانس را مختومه اعلام شود موردی که ایران از ابتدا نیز به دنبال آن بوده است. از سوی دیگر آمریکا نیز بدون اینکه مانوری روی این قضیه دهد عملا دیگر مشکلی با خرید نفت از ایران و حتی انتقال قانونی دلارهای نفتی به تهران نخواهد داشت و از منظر بین‌المللی نیز ایران از این مرحله به بعد می‌تواند به تجارت‌های خود در حوزه انرژی ادامه دهد و محدودیت‌های ایران کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر شده بدون اینکه طرفین حرفی از بازگشت به برجام بزنند.
علی‌اصغر زرگر
کارشناس روابط بین‌الملل
ارسال نظر