دولت سیزدهم در گذشته گیر کرده است

شاید بتوان مهم‌ترین اتفاقی که طی دو هفته گذشته رخ داد را ماجرای فساد 7/3 میلیارد دلاری چای دبش عنوان کرد که سر و صدای زیادی هم داشت و هنوز هم ابعاد و زوایای مختلف آن در حال بررسی است اما این مساله باعث شد عملکرد گشت ارشاد مدیران  با سوال روبه‌رو شود، چراکه به گفته رئیس قوه قضائیه عمده این فساد در این دولت رقم خورده است. از طرفی دولت در داستان لایحه بودجه 1403 نیز با همراه‌ترین مجلس بعد از انقلاب به مشکل خورده است. بودجه‌ای که 400 همت کسری دارد. این در حالی است که در همین اثنا دولت و مجموعه حاکمیت خود را برای برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم در میانه‌های اسفند آماده می‌کنند؛ انتخاباتی که تاکنون  فضای جامعه هنور گرمای انتخابات را احساس نکرده است‌ و باید دید در ادامه چه اتفاقات مثبتی باعث ترغیب مردم برای حضور پای صندوق‌های رای خواهد شد. آنچه مسلم است دولت رئیسی نتوانسته رضایت جامعه را در حوزه معیشت به‌دست آورد و انتقادات به دولت وی در این  حوزه‌ بسیار است. باید دید طی ماه‌های آینده تحولات جامعه معطوف به انتخابات پیش‌رو چگونه رخ خواهد داد و در نهایت شاهد چه اتفاقاتی در جامعه ایرانی خواهیم بود. در این راستا برای بررسی عملکرد دولت، مقابله دولت و مجلس در جریان لایحه بودجه، ماجرای فساد دبش و انتخابات پیش‌رو «آرمان ملی» با غلامعلی جعفرزاده‌ایمن‌آبادی، رئیس فراکسیون مستقلین مجلس دهم و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه به گفت‌وگو پرداخته است که می‌خوانید.

*پس از کش‌و‌قوس‌های بسیار بالاخره کلیات لایحه بودجه از سوی مجلس رد شد و حال شاهد اظهارنظرات مختلف از سوی دولتی‌ها و نمایندگان هستیم که طرف مقابل را زیر سوال می‌برند ارزیابی شما از این مساله چگونه است؟

واقعیت امر اینکه طی این دو سه سال  دولت لایحه بودجه ننوشته است و هر کار می‌خواست انجام دهد را به اسم بودجه تحویل داد. سند بالا دستی دولت چه بود برنامه ششم؟ برنامه ششم که اصلا تمام شده و اصلا معنی دارد که برنامه 5 ساله مجدد تمدید شود و چنین چیزی از نظر عملی معنا ندارد.  دولت آنچه می‌خواست نوشت، اقدام کرد و مجلس هم همراهی کرد، اما مجلس الان پاسخ کوتاهی‌های گذشته خود را می‌دهد. آنقدر در مقابل دولت کوتاه آمدند که دولت فکر کرد آنچه می‌گوید و ارائه می‌دهد حق طبیعی است و می‌تواند بر مجلس اشرافیت داشته باشد. در صورتی که اگر مجلس از روز اول اقتدار نظارتی خود را حفظ می‌کرد و اینطور کوتاه نمی‌آمد نه جایگاه مجلس شکسته می‌شد و دولت هم بد عادت نمی‌شد. اولین بودجه‌ای که آقای میرکاظمی داد ساختار نظام بودجه کشور را به هم زد. همان موقع ما به‌کرات گفتیم و من توئیتی زدم که «خشت اول گر نهد معمار کچ تا ثریا می‌رود دیوار کج» واقعیت همین است. آقای میرکاظمی نظام بودجه را به هم زد و مجلس  با دولت  همراهی کرد. به نحوی که دولت چیزی تحت عنوان بودجه نوشت و مجلس فقط کنترل و بالا پایین کرد و هر قدر هم بیشتر دست زد به قبای دولت برخورد.  در بودجه 50 درصد مالیات را افزایش دادند و از آن طرف فروش نفت را کم کردند. چه کسی به دولت اجازه داده که کمتر نفت بفروشد؟ اینها که می‌گفتند نفت را می‌فروشیم و پول آن را هم می‌گیریم. ما باید ذخایر زیر زمینی را برداشت کنیم، در صندوق توسعه قرار دهیم و کارهای بین‌النسلی انجام دهیم. اما می‌بینیم دولت از طرفی حقوق را 18 درصد و درآمدهای خود را 20 درصد اضافه کرده است. تیم دولت می‌گویند دلارزدایی، اما به اسم یورو کار می‌کنند. بودجه را براساس دلار ننوشتیم بعد که پرسیده می‌شود بر چه اساس می‌گویند بر اساس یورو. از سوی دیگر ببینید. ارز نیمایی از 28500 یک مرتبه می‌شود 35 هزار تومان و کف تورم در بهترین حالت 35 درصد است. خب با این شرایط چگونه می‌خواهند کشور را اداره کنند. لذا به نظر می‌رسد این صحبت‌هایی که در خصوص بودجه از سوی دولتی‌ها گفته می‌شود بیشتر  خوش بینی است. مجلسی که کوتاه آمد و دولت را مراعات کرد باید هم چنین برخوردی ببیند. طبق قانون اساسی دولت حق ندارد بدون اجازه مجلس آب بخورد. البته اینکه می‌گویند رفتار مجلس با دولت در سال آخر سیاسی بود تا کاری کند و ابراز وجود کند به اینها کاری ندارم که البته هست. به هر جهت شرایط خوب نیست و دولت شرایط بازنشستگان، ایثارگران، کارگران و معلولان را در لایحه بودجه ندیده است.

* آیا برنامه‌نویس و کارگزار خبره‌ای در دولت نبوده که لایحه‌ای مدون و دقیق برای بودجه سال آینده بنویسد یا به طور کلی این برنامه دولت بوده که چنین شرایطی پدید آید؟

 به نظر من  در این دولت تفکر احمدی‌نژادی حاکم است و اساسا آقای جلیلی پشت این دولت قرار دارد برخی در دولت اعتقادی به مجلس و مجمع تشخیص و سایر نهادها ندارند. در صورتی که قانون اساسی اجازه تکروی به هیچ یک از قوا را نمی‌دهد. اما اینها کلا برنمی‌تابند که مثلا قوه قضائیه در کارشان ورود کند و ترک فعل بگیرد یا اینکه هر کاری می‌خواهند انجام دهند به مجلس آورده و تاییدیه بگیرند. لذا اینها همین به این مرحله نرسیده‌اند. اینها فقط دوست دارند که به طور میدانی کار خود را انجام دهند و جلو بروند.  برخی کلا نظام برنامه‌نویسی و بودجه قبول ندارد و بعدا بیشتر ماهیت اینها مشخص می‌شود.

* آقای رئیسی از ابتدا با وعده‌های جذاب اقتصادی پا به میدان انتخابات گذاشت و توانست دولت تشکیل دهد، اما پس از قریب به 3 سال شاهد چنین شرایطی هستیم؛ به طور کلی فکر می‌کنید رئیس‌جمهور از شرایط کشور خبر نداشت یا وعده‌هایی صرفا برای جمع کردن رای داد؟

 اصولگرایان فقط می‌خواستند دولت را در اختیار بگیرند و بقیه وعده‌ها برای این بود که صرفا آن مقطع را رد کنند. هیچ وقت اینها نمی‌توانند وعده‌های بدون کارشناسی و فقط شب انتخاباتی را عملیاتی کنند، چراکه اصلا اشتباه  است این قول و فعل‌ها را دادند و گویا شناختی از وضعیت کشور نداشتند. تازه دارند می‌فهمند که شرایط کشور به چه صورت است. مگر همین آقای خاندوزی نمی‌گفت که هیچ کاری نکنید دلار 15 هزار تومان می‌شود؟ اما وقتی شد وزیر اقتصاد دیدیم که شرایط اقتصادی چطور شد. مگر آقای قاضی‌زاده هاشمی نگفت که طی 3 روز می‌توانیم بورس را درست کنیم چه شد؟ مگر آقای مخبر نگفت که 50 کشور در صف ایستاده‌اند که از ما واکسن بگیرند کو؟ همه  شعار بود. چرا مردم امروز ناراضی‌اند چون فقط حرف شنیده‌اند.

* تصور می‌کنید بین مجلس و دولت چه مسائلی به‌وجود آمده که امروز اینگونه مقابل هم ایستاده‌اند؟ آن هم در شرایطی که گفته می‌شد اینها همراه‌ترین دولت و مجلس پس از انقلاب هستند.

نمایندگان بین مردم هستند و به درک واقعی‌تری از این نارضایتی اقتصادی از دولت رسیده‌اند. لذا اکنون که در آستانه انتخابات هستیم به هر کجا می‌روند این نارضایتی را مشاهده می‌کنند.‌ در حال حاضر پایگاه اجتماعی آقای رئیسی نسبت به گذشته کاهش یافته است. اشتباهات نیز حدی دارد. عدم اشرافیت به قوانین و موضوعات؛ عدم اشرافیت به مسائل اقتصادی و نوع نظام مدیریتی که دستوری است. آقای رئیسی دیگر در مسند ریاست دستگاه قضائی نیست و ریاست قوه مجریه کشور را دارد که باید برنامه ارائه کند و تا حدی قانون اساسی به خودش اختیار داده و حد دیگر را باید به مجلس ببرد و مجوز بگیرد. به عبارت دیگر رئیس‌جمهور مجری است و اعمالش دستوری نیست. من دستور می‌دهم یعنی چه؟ باید خودشان عمل کنند. از طرفی برنامه هفتم به تنهایی یک  بحران است که طی 20 دقیقه در هیأت دولت به تصویب رسید. در همین لایحه بودجه1134 هزار میلیارد تومان کسری بودجه تازه روی کاغذ داریم. دقیقا مرکز پژوهش‌های مجلس هم این آمار من را تایید کرده است.

*انتخابات مجلس در پیش است و همه می‌دانند که با توجه به نارضایتی‌های معیشتی موجود از روند امور و عملکرد‌ها نمی‌توان انتظار مشارکت بالا از مردم داشت؛ اما نوع مواجهه دولت با این مساله بسیار عادی است و از مشارکت بالای مردم صحبت می‌کنند؛ این موضوع را چگونه تبیین می‌کنید؟

من هم امیدوارم که مردم پای صندوق‌های رای بیایند، اما به شرطی که تیم دولت بیدارتر شود. برخی گفته‌های وزیر اقتصاد و وزیر تعاون مردم را عصبانی می‌کنند که می‌گویند ما 850 هزار شغل در 6 ماهه اول ایجاد کردیم. تیم دولت با خود رئیس دولت و معاون اول باید در کنار مردم قرار بگیرند و حرکت مردمی بزنند. مردم واقعا گرفتارند.

مردم قاضی خوبی هستند. دولت خوب کار کند مردم قضاوت کنند. چرا مدام در همه مسائل می‌گویند دولت روحانی؟ معلوم نیست دولت تا کی می‌خواهد بگویند دولت روحانی؛ سال آینده هم دوره این دولت تمام می‌شود و تا کی دولت روحانی؟ دولت آقای رئیسی در گذشته گیر کرده و نتوانسته خود را به حال برساند

* یکی از وعده‌های آقای رئیسی ایجاد گشت ارشاد برای مدیران بود، اما ماجرای فساد چای دبش این نکته را به اذهان متبادر کرد که پس داستان گشت ارشاد مدیران به کجا رسید؛ چه تحلیلی از این موضوع دارید؟

با توجه به نوع و شیوه اداره کشور من اصلا از فساد دبش متعجب نشدم و معتقدم باز هم از این دست فسادها اتفاق خواهد افتاد، چراکه  ما مدام بر فسادها سرپوش می‌گذاریم و اصلا تیم دولت در کابوس آقای روحانی است. تا زمانی که دولت از این کابوس بیرون نیاید و خودش را پیدا نکند و کار درست خود را آغاز نکند همین روند ادامه دارد. آقای رئیسی می‌توانست از پرونده چای دبش از خود یک قهرمان بسازد و عوامل این قضیه را از جمله وزیر کشاورزی را معرفی، برخورد، کنار گذاشته و به مردم معرفی کند و بگوید که این فساد در دولت من اتفاق افتاد.  بیشتر این پول در دولت آقای رئیسی پرداخت شده است. اگر در دولت آقای روحانی هم این پول پرداخت شده طبق قانون بوده است. 3 میلیون باید می‌دادند که 20 تا 30 میلیون دلار دادند. به چه دلیل ده برابر مصوب به این شرکت پول داده‌اند؟ دولتی‌ها مدام می‌خواهد بر این مساله سرپوش بگذارد و بگویند که دولت ما دولت پاکدستان است. دولت اگر اعلام ‌می‌کند که خودش این فساد را پیدا کرده باید پرسید چه ساز و کار فشلی در درون دولت وجود دارد که طی آن  این روند اتفاق می‌افتد؟ اینکه گرفتند نباید پاسخگو باشند؟ اینکه افشا هم نکردید نباید پاسخگو باشید؟ بالاخره این اتفاق در دولت فعلی رخ داده است و در سیستم خودشان به‌وجود آمده و صفر تا صد باید پاسخگو باشند. یعنی چه که ما خودمان گرفتیم و افشا کردیم؟ اولا خودتان افشا نکردید و سازمان بازرسی کل کشور ماجرا را اعلام کرد ولی حال بگوییم دولت افشا کرد نباید در قبال این فساد پاسخگو باشید؟

*اینکه بعضا دولتی‌ها در قبال فساد دبش آن را به دولت روحانی منتسب می‌کنند در حالی که به گفته رئیس دستگاه قضا عمده این فساد در این دولت رخ داده است از چه رو است؟

یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های این دولت این است که از فضای انتخابات خارج نشده و انگار فقط برای  تخریب دولت آقای روحانی روی کارآمده است. در صورتی که مردم قاضی خوبی هستند. دولت خوب کار کند مردم قضاوت کنند. چرا مدام در همه مسائل می‌گویند دولت روحانی؟ معلوم نیست دولت تا کی می‌خواهد بگویند دولت روحانی؛ سال آینده هم دوره این دولت تمام می‌شود و تا کی دولت روحانی؟ دولت آقای رئیسی در گذشته گیر کرده و نتوانسته خود را به حال برساند. برخی دولت‌ها در زمان خود در حال بودند برای آینده برنامه‌ریزی می‌کردند اما دولت به حال نرسیده و در گذشته گیر کرده است.

*طی انتخابات‌های گشته روند خالص سازی ادامه داشته و بیم این می‌رود که در انتخابات پیش‌رو نیز این مساله تکرار شود؛ از دید شما باید چه روندی طی شود که در انتخابات پیش‌رو شاهد چنین رویکردی نباشیم؟

نتیجه خالص سازی این فساد گسترده در کشور شده است. حذف منتقدین دلسوز و افراد با انصاف و باسواد، خانه نشین کردن نخبگان این فساد‌ها ر ا به‌وجود آورد. انتظار ما این است که شورای نگهبان عملکرد هیأت‌‌های اجرایی را اصلاح کرده و رد صلاحیت شده‌ها را به عرصه رقابت انتخابات باز گرداند. انتظار از شورای نگهبان این است که ورود کند و نوع برخورد دولت که برای حذف مخالفین خود از اهرم هیأت‌های اجرایی استفاده کرد واقعا شورای نگهبان اینها را متنبه کند و افرادی را که به ناحق حذف شدند را به عرصه انتخابات بازگرداند. آقای رئیسی هم از ورود منتقدین به مجلس نگران نباشد، چراکه آنها بیشتر به او خدمت می‌کنند تا کسانی که خودشان را به ناحق از دولت رئیسی طلبکار می‌دانند.