احتمال وقفه مجدد در جنگ غزه

اما اینکه بخواهیم قدرت دیگری را در شرایط حاضر بر جنگ و تحولات آن موثر بدانیم چندان درست به نظر نمی‌رسد. چرا که تا کنون اسرائیلی‌ها اجازه ندادند که به غیر از آمریکا هیچ‌کس دیگری بتواند در این قضیه نقش بازی کند. نه اروپایی‌ها، نه روس‌ها و حتی گروهی هم که بعد از کلینتون به اسم گروه 4 گانه که نخست وزیر انگلیس مسئولش بود نتوانستند توفیقی به‌دست بیاورند. بنابر این اینکه امکان داشته باشد قدرت دیگری در قضیه فلسطین مداخله کند بعید است که تاثیر‌گذار باشد. حداکثر کار روس‌ها نیز مخصوصا در شورای امنیت این بود که قطعنامه‌ای پیشنهاد کردند که رای نیاورد. لذا تا وقتی موضع آمریکایی‌ها نسبت به این قضیه تغییر نکند انتظار اینکه تغییر در صحنه رخ دهد، وجود ندارد. دولت فعلی آمریکا هم شاید به خاطر نفوذی که اسرائیل در جامعه سیاسی آمریکا دارد خیلی دست بازی ندارد که بخواهد تغییر سیاست دهد و بعید است که بایدن این توانایی را داشته باشد که تغییر دهد. اگر هم تن به تغییر سیاست دهد همین شانس کمی که در انتخابات آینده خواهد داشت را از دست خواهد داد و هر چه بیشتر به روی کار آمدن آقای ترامپ کمک می‌کند. از طرفی مشکلات داخلی در اسرائیل برسر نتانیاهو وجود دارد و مفهومش این نیست که جریان‌های صلح‌طلب جای او را بگیرند. نتانیاهو هم با ارتش مشکل داشت و هم با ساختار حقوقی و قضائی اسرائیل و احتمال دارد که در هر شرایطی نتانیاهو از قدرت کنار بگیرد. اما معلوم نیست که با رفتن نتانیاهو جانشین وی چه کسی باشد و باید صبر کرد و دید با توجه به اینکه روند افراطی‌گری در اسرائیل طی سال‌های اخیر که خیلی به سمت راست گرایش پیدا کرده فعلا هیچ نشانه‌ای از اینکه دولت چپ یا میانه‌رو در اسرائیل روی کار بیاید وجود ندارد. لذا حتی باید نگران بود که جریان‌های راست‌تر اسرائیل مثلا حزب شاس یا اسرائیل خانه ما که خیلی رادیکال‌ترند و جریان‌های مذهبی اسرائیل ممکن است که جایگزین نتانیاهو شوندکه از وی افراطی‌تر هستند. لذا آینده در خصوص جایگزینی نتانیاهو قابل پیش بینی نیست. با این همه احتمال آتش بس موقت وجود دارد. اسرائیلی‌ها بی‌علاقه نیستند و آمریکایی نیز موافق این امر هستند. البته آنها موافق آتش بس نه به معنای خاتمه جنگ بلکه به معنای وقفه در جنگ هستند. اما آتش بسی که دائمی باشد و اسرائیل از غزه خارج شود فعلا وجود ندارد و نه اسرائیلی‌ها دنبال آن هستند و نه آمریکایی‌ها موافق هستند و در اروپا هم حول محور این مساله اختلاف نظر وجود دارد.

*قاسم محبعلی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل