برجام فقط رفع تحریم‌ها نیست

در واقع سند این بود که بعد از 37 سال از انقلاب نخستن بار بود که تجربه‌ای شکل گرفت که ایرانی که از دید غربی‌ها نظام بین‌المللی را به چالش کشیده  سردمداران این نظام بین‌المللی به یک راهکاری برای دستیابی به تفاهم با ایران دست پیدا کرد.  لذا ارزش این سند در رقابت‌های انتخاباتی گم شد. چه دولت وقت که سعی کرد از آن به عنوان یک برگ برنده استفاده کند و چه مخالفین  که به شدت از این سند برای کوبیدن دولت استفاده کردند. بنابر این متاسفانه دستاوردی به این مهمی اسیر بازی‌های جناحی و گروهی در داخل شد. از طرف دیگر نیز در صحنه بین‌المللی اسرائیلی‌ها با همه امکانات دیپلماتیک، سیاسی و نفوذی که داشتند علیه آن کار کردند. عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای عربی نیز  با همه امکانات خود  علیه این سند کار کردند تا سرانجام ترامپ به هر دلیلی که شاید مهم‌ترین آن‌ها اسنادی بود که از تورقوزآباد  اسرائیلی‌ها بردند و در سازمان ملل نشان دادند. حال چه این مساله دروغ باشد و چه راست یک سند سازی کردند تا ترامپ را قانع کنند که از برجام خارج شود .البته عوامل دیگری هم داشت که این به عنوان یک جرقه نهایی بود. بنابر این رویکرد دولت سیزدهم این است که بتواند از طریق مذاکرات چارچوب برجام به هدف تعیین شده که لغو تحریم‌هاست دست پیدا کند. چرا که معتقد است این موضوع مهم بوده و به جنبه‌های دیپلماتیک، امنیتی، نظامی و حقوقی برجام کاری ندارد. یعنی برای دولت فعلی این موضوع که برجام باعث شد که ایران از ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل بیرون بیاید اهمیتی ندارد. حتی در برخی موارد برخی از اعضای گروه مذاکره کننده معتقدند که ایران اصلا تحت فصل هفتم شورای امنیت نبوده است. یعنی ایران به عنوان تهدید کننده صلح و امنیت بین‌المللی شناخته می‌شده ولی این موضوع با برجام به تاریخ پیوست. اما وقتی این جنبه‌ها را کنار بگذاریم و فقط به موضوع لغو تحریم‌ها بپردازیم نتیجه این می‌شود که مدام مذاکره می‌کنیم و راجع به موضوعاتی صحبت می‌کنیم که برای طرف مقابل قابل درک نیست.

حسن بهشتی‌پور

تحلیلگر مسائل بین‌الملل