غلط «پیش بینی» کردیم!

حالا یک مشکل دیگر هم به آن اضافه شده: غیر قابل پیش‌بینی بودن! یعنی وقتی مقامات و کارشناسان هواشناسی می‌گویند قرار است برای نمونه از پنجشنبه گذشته بادی بوزد و بارانی ببارد و هوا خوب شود، هوا بدتر هم می‌شود و شما اگر به این پیش‌بینی‌ها یا به قول مسئولان سازمان مربوطه، پیشگویی‌ها، اعتماد کرده و برای روز پنجشنبه یا سایر روزهای خود بنا به تغییرات جوی و آب وهوایی برنامه‌ریزی کرده باشید، حسابی حالتان گرفته می‌شود و حتی ممکن است به طور جدی سلامتی خود را به خطر بیندازید به خصوص اگر در شمار گروه‌های حساس قرار داشته باشید.

روز گذشته هم این سردرگمی و گیجی ادامه پیدا کرد؛ از یک طرف گفته می‌شد که سامانه بارشی به کشور وارد شده و قرار است برف و باران چندین استان را دربر بگیرد و از طرف دیگر گمانه زنی‌ها حول تداوم آلودگی و تعطیلی احتمالی مدارس می‌چرخید و به این ترتیب باز هم معلوم نشد امروز هوا آلوده است یا قابل قبول، باران می‌بارد یا برف یا هیچکدام و مردم چه باید کنند با این پیشگویی‌های دقیق!

اینجا دو بحث مطرح می‌شود؛ یکی مدیریت بحران که باید مثل بحث ریزگردها و گرد و غبار که آن را هم به اطلاع مردم نرسانده و همگی با هم غافلگیر شده‌اند، ۴۸ ساعت قبل، خبر دهد و البته این بر اساس دستورالعمل مدیریت شرایط اضطرار گردوغبار است که توسط سازمان حفاظت از محیط زیست ابلاغ شده ونه در باره آلودگی هوا. هرچند تفاوتی ندارد و در هر دو صورت این بحث عدم اطلاع و غافلگیری به قوت خود پابرجاست.

نکته دیگر اینکه مدیریت شرایط و کنترل آلودگی هوا که از دست مسئولان خارج شده، زمان بروز هم که کاری از دستشان برنمی‌آید و لااقل از طریق همین پیش بینی‌ها با کمک پیش بینی‌های جهانی به مردم بگویند که لااقل آنها بدانند کی از خانه خارج شوند یا نشوند! به از دسترس خارج شدن سایت‌ها هم بد نیست اشاره‌ای کنیم: در روزهای آلودگی هوا خود رسانه‌های دولتی خبری پرسیدند که «چرا ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در برخی ساعات از چرخه خارج می‌شود؟»

پیش‌بینی‌ها غلط از آب درآمد

در پی پیش بینی‌های غلط سازمان هواشناسی در خصوص آلودگی هوا، رئیس سازمان هواشناسی درباره پیش‌بینی‌های غلطشان گفت: صحبت‌های ما پیش‌بینی است، پیشگویی نیست! او گفت که شواهد افزایش بارش‌ها را نشان می‌داد اما اتفاق نیفتاد و خودمان بیشتر از همه از این موضوع ناراحت بودیم!

سحر تاجبخش در جریان سفر خود به استان کردستان در پاسخ به این سوال که چرا در فصل پاییز امسال به‌رغم اعلام هواشناسی، خبری از بارش‌ها نبود و پیش‌بینی‌ها درست نبود، گفت: ما بر اساس یک سری شواهد و مدل‌ها اظهارنظر می‌کنیم، صحبت‌هایمان پیش‌بینی است، پیشگویی نیست، یعنی آنچه را که روی نقشه‌ها و مدل‌ها می‌بینیم، اعلام می‌کنیم.

تسنیم در توضیح این خبر از زبان تاجبخش نوشت: در آخرین شورای آبی عالی نیز که با حضور رئیس‌جمهور برگزار شد، اعلام کردم که براساس تمام مدل‌های تولیدی داخلی و مدل‌های کشورهایی دیگر، شواهد افزایش بارش‌ها را نشان می‌داد که در مهرماه بارش‌های بالای نرمال در کشور داشته باشیم اما در آبان ماه هم اتفاق نیفتاد و ما خودمان بیشتر از همه از این موضوع ناراحت بودیم!

او گفت که ناراحتی ما از این‌موضوع نه تنها به‌خاطر اینکه پیش‌بینی‌ بارش‌ها درست درنیامده، بلکه شرایط کشور به نحوی است که بیشتر به آب نیاز دارد و این منابع بارشی می‌توانست کمک خوبی برای استان‌هایی که در دو سال اخیر تحت تاثیر کم‌بارشی شدید بودند، باشد.

او با اذعان به اینکه بارش‌ها در آبان ماه زیر نرمال بود، گفت: امروز تمام صحبت‌ها بر پایه احتمالات است، ما ۵۰ تا ۷۰ درصد احتمال می‌دهیم‌ که بارش‌ها بالای نرمال باشد و در معنای بدبینانه ممکن است که ۳۰ تا ۵۰ درصد پیش‌بینی‌ها نیز اتفاق نیفتد.

مسئولان چه کردند!

اما در روزهای گذشته از سری کارهایی که مسئولان انجام دادند، اعلام برخی عوامل آلودگی هوا از جمله زباله سوزی با بازدید از اماکنی بود که این اتفاق در آنجا رخ می‌داد یا برخی تذکرات هم از سوی قوه قضائیه به تولیدکنندگان آلودگی‌ها داده شد. برای نمونه، رئیس قوه قضائیه اعلام کرد که «به مسئولان گفته‌ایم که اگر برای آلودگی هوا کاری نکنید ترک فعل کرده‌اید.» و افزود: به جای اینکه مصداقی با یک موضوع برخورد کنیم، نگاهمان را ریشه‌ای کنیم. باید بستری که باعث تضییع حقوق عامه شده است را باید برچینیم.

غلامحسین محسنی‌اژه‌ای که در نخستین برنامه سفر استانی به اردبیل به مناسبت روز دانشجو به دیدار دانشجویان در دانشگاه محقق اردبیلی رفته بود که این صحبت‌ها را مطرح کرد.

پالایشگاه تهران هم در روزهای گذشته اخطار گرفت. در این زمینه مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان تهران گفت: ۱۰ درصد آلودگی هوای تهران مربوط به واحد‌های پالایشگاهی و نیروگاهی است.

علیرضا مزینانی درحاشیه گشت و پایش ویژه شبانه محیط زیست استان تهران گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد مشعل‌های (فلر) پالایشگاه تهران آلاینده هستند و راه حل آن بازیابی این گاز‌ها و برگشت آن به فرآیند‌های بهره‌برداری از این گازهاست.

او افزود: بیشتر خودرو‌های انتقال سوخت و کامیون‌هایی که به پالایشگاه و مجموعه‌های وابسته به پالایشگاه در شهرک انرژی تردد می‌کنند نیز فرسوده و آلاینده هستند و سهم بسزایی در افزایش آلودگی این منطقه دارند.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه منابع ثابت آلودگی هوا حدود ۴۱ درصد در آلودگی هوای تهران نقش دارند و از این میان حدود ۱۰ درصد مربوط به واحد‌های پالایشگاهی و نیروگاهی است، افزود: این واحد‌ها ملزم به رفع آلودگی هستند و برای رفع آلودگی برخی از این واحد‌ها مانند پالایشگاه نفت تهران اقدامات حقوقی و قانونی شده و در حال پیگیریست.