چالش های اقتصادی با چراغ سبز مجلس بود

«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی ابعاد مختلف رد صلاحیت‌های صورت گرفته و آرایش سیاسی انتخابات مجلس آینده با این نماینده سابق مجلس گفت وگو کرده است. پورمختار در این زمینه معتقد است:« نباید به موضوع تأیید یا رد صلاحیت ها نگاه جریانی کرد.نهادهای نظارتی می بایست توانایی های یک فرد را در نظر بگیرند و نه جریانی که آن فرد به آن نزدیک است.جریان اصلاحات در فضای سیاسی کشور وجود دارد و دارای مقبولیت اجتماعی است. البته منظور از جریان اصلاحات کسانی است که در چارچوب قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی حرکت می‌کنند و ساختارشکن نیستند. چنین افرادی نباید به دلیل اینکه به عنوان اصلاح‌طلب شناخته می‌شوند با تیغ رد صلاحیت‌ها مواجه شوند.بدون تردید اگر چنین اتفاقی رخ بدهد تأثیر منفی بر ذهن طرفداران آنها خواهد گذاشت و آنها را از حضور در پای صندوق رأی باز خواهد داشت». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می‌خوانید.

*رد صلاحیت های صورت گرفته به چه میزان بر آرایش سیاسی انتخابات آینده تأثیرگذار خواهد بود؟

مقام معظم رهبری از مدت‌ها قبل این نکته را متذکر شده بودند که باید شرایط یک انتخابات حداکثری و با مشارکت بالای مردم به وجود بیاید. در جلسه اخیر که با اعضای شورای نگهبان داشتند نیز به نوعی به این شورا گفتند که زمینه به وجود آمدن یک انتخابات پرشور را ایجاد کنند. نکته ای که باید مورد توجه شورای نگهبان قرار بگیرد.به همین دلیل مسئولیت روی کسانی است که از جنبه های نظارتی و اجرایی می بایست شرایط یک انتخابات پرشور را به وجود بیاورند. این وضعیت شامل شورای نگهبان و هیأت های اجرایی استان ها می شود.شرایط باید به شکلی باشد که کسانی که احساس تکلیف کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که در شرایط کنونی می توانند با حضور در مجلس مشکلات مردم را کاهش بدهند بتوانند در صحنه انتخابات حضور داشته باشند.بدون تردید هرچه میزان ردصلاحیت ها بیشتر باشد میزان مشارکت در انتخابات کاهش پیدا می کند.به هر حال اگر مردم گزینه مناسبی برای رأی دادن نداشته باشند و تنها کسانی به آنها معرفی شده باشند که مورد قبول آنها نیستند از حضور در انتخابات خودداری می کنند.این وضعیت در گذشته نیز وجود داشته و نمونه های متعددی وجود داشته که باعث کاهش میزان مشارکت مردم در انتخابات شده است.به همین دلیل همه دستگاه های متولی امر مورد خطاب مقام معظم رهبری هستند و به همین دلیل امیدواریم با سعه صدر بیشتری در مرحله نهایی با موضوع برخورد شود.

*فضای انتخابات به سمت خالص‌سازی و رقابت یک جریان با خودش پیش نمی ورد؟

نباید به موضوع تأیید یا رد صلاحیت‌ها نگاه جریانی کرد.نهادهای نظارتی می‌بایست توانایی‌های یک فرد را در نظر بگیرند و نه جریانی که آن فرد به آن نزدیک است.جریان اصلاحات در فضای سیاسی کشور وجود دارد و دارای مقبولیت اجتماعی است. البته منظور از جریان اصلاحات کسانی است که در چارچوب قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی حرکت می‌کنند و ساختار شکن نیستند. چنین افرادی نباید به دلیل اینکه به عنوان اصلاح‌طلب شناخته می‌شوند با تیغ رد صلاحیت ها مواجه شوند.بدون تردید اگر چنین اتفاقی رخ بدهد تأثیر منفی بر ذهن طرفداران آنها خواهد گذاشت و آنها را از حضور در پای صندوق رأی باز خواهد داشت.

هرچه میزان ردصلاحیت ها بیشتر باشد میزان مشارکت در انتخابات کاهش پیدا می کند.به هر حال اگر مردم گزینه مناسبی برای رأی دادن نداشته باشند و تنها کسانی به آنها معرفی شده باشند که مورد قبول آنها نیستند از حضور در انتخابات خودداری می کنند.این وضعیت در گذشته نیز وجود داشته و نمونه های متعددی وجود داشته که باعث کاهش میزان مشارکت مردم در انتخابات شده است

*به چه میزان احتمال شکل گیری ائتلاف در انتخابات آینده وجود دارد؟

ائتلاف در انتخابات گذشته امری مرسوم بوده و به همین دلیل این احتمال وجود دارد که در انتخابات آینده نیز این اتفاق رخ بدهد.در شرایط کنونی در جریان اصولگرایی عناوین مختلفی برای ائتلاف به وجود آمده که هر کدام می تواند به عنوان محور جریان اصولگرایی در انتخابات به شمار برود. اگر واقع بینانه به فضای انتخابات نگاه کنیم رقابت برای ارائه لیست انتخاباتی تنها در تهران رخ می دهد و نه شهرستان های کشور. این در حالی است که در اغلب شهرستان ها افراد و نفوذی که در منطقه دارند در این زمینه تعیین کننده خواهد بود.در انتخابات مجلس یازدهم نیز رقابت بین طیف های مختلف اصولگرایی وجود داشت. با این وجود در نهایت یک لیست اصلی و چند لیست فرعی در تهران ارائه شد.من فکر می کنم این اتفاق در انتخابات آینده نیز رخ خواهد داد و اصولگرایان با هم رقابت نخواهند کرد.اینکه طیف های مختلف جریان اصولگرایی بخواهند برای انتخابات آینده لیست بدهند بسیار بعید به نظر می رسد.اصولگرایان به این نکته آگاهی دارند که در صورتی که چنین اتفاقی رخ بدهد و هر کدام از طیف های این جریان یک لیست مستقل انتخاباتی بدهند کار سخت خواهد شد و این احتمال وجود دارد که لیست های ارائه شده مورد اقبال مردم قرار نگیرد.در واقع اصولگرایان راهی به جز ائتلاف ندارند و در صورتی که ائتلاف نکنند به نتیجه مطلوب دست پیدا نمی کنند.این وضعیت درباره اصلاح طلبان نیز وجود دارد و آنها نیز لیست انتخاباتی ارائه می کنند که در چنین شرایطی شاهد رقابت دو لیست انتخاباتی اصولگرایان و اصلاح طلبان حداقل در شهرهایی مانند تهران خواهیم بود.

*یکی از موانع جدی اصولگرایان برای اجماع مواضع جبهه پایداری است.آیا رویکردی که این طیف در پیش گرفته اجازه می دهد اصولگراییان به اجماع برسند؟

جبهه پایداری همواره نشان داده که دارای استراتژی و برنامه ریزی مشخص و مدون نیست. به همین دلیل مسائلی که درباره این طیف سیاسی در فضای رسانه ای مطرح می شود بیشتر گمانه زنی است تا واقعیت. رفتار این طیف سیاسی همواره غیر قابل پیش بینی بوده و غیر سازمان یافته بوده است. به همین دلیل نیز بعید به نظر می‌رسد که این طیف سیاسی قصد داشته باشد به صورت مستقل وارد انتخابات شود.در گذشته نیز این وضعیت وجود داشته که جبهه پایداری در نهایت از خواسته های حداکثری خود کوتاه بیاید و با اصولگرایان اجماع کند. به نظر می‌رسد این وضعیت در انتخابات آینده نیز وجود خواهد داشت. من معتقدم با حضور کاندیداهای قوی و باتجربه در انتخابات آینده می توان تنور انتخابات را گرم کرد و برای حضور مردم در انتخابات انگیزه ایجاد کرد.با توجه به چالش های کشور ما نیاز به حضور پرشور مردم در انتخابات داریم. این وضعیت نیز نیازمند رویکرد مثبت نهادهای نظارتی و اجرایی نسبت به افراد توانمند و باتجربه در انتخابات است که امیدوارم این اتفاق رخ بدهد. در شرایط کنونی انتظار از مجلس با رویکرد انقلابی آن است که بدون ملاحظه و توجه به همسویی سیاسی با دولت، بتواند مطالبات مردم را در جهت حل مشکلات پیگیری کند و با ابزارهای نظارتی و قانونی که در اختیار دارد دولت را مکلف کند تا به وظایفش در جهت حل مشکلات اقتصادی عمل کند.

*عملکرد مجلس یازدهم به چه میزان بر مشارکت مردم در انتخابات تأثیر خواهد گذاشت؟آیا مردم تمایل دارند رویکردی که مجلس یازدهم در پیش گرفت در مجلس آینده نیز ادامه پیدا کند؟

در سال های اخیر مهم ترین دغدغه و مشکل مردم مسائل اقتصادی بوده است. به همین دلیل نیز در بررسی وضعیت مجلس یازدهم باید به این نکته توجه کنیم که این مجلس به چه میزان مشکلات اقتصادی مردم را حل کرده است. به نظر من مجلس عملکرد موفقی در این زمینه نداشت. برخی تصمیمات و مصوباتی که مجلس در زمینه اقتصادی داشت فشار بیشتری به مردم وارد کرد. به عنوان مثال گرفتن مالیات از خانه های خالی و خودروهای لوکس بود.از سوی دیگر مسائل و چالش هایی که از نظر اقتصادی در کشور ایجاد شد در ابتدا با چراغ سبز مجلس با حذف ارز ترجیحی بود.این اقدام باعث افزایش سرسام آور قیمت ها و فشار بیشتر به زندگی مردم شد.مجلس این اجازه را به دولت داد اما نتوانست در زمینه قانون گذاری و نظارت به درستی هدف گذاری کند که پیامدهای حاصل آن در راستای کاهش مشکلات مردم باشد و نه اینکه مشکلات را افزایش بدهد. مجلس یازدهم از نظر سنی و تجربه جز مجالس کمک نظیری بود که نمایندگان آن اغلب سن پائینی داشتند و از تجربه کافی برای حضور در مجلس برخوردار نبودند.به همین دلیل در تحلیل عملکرد نمایندگان مجلس یازدهم باید این دو نکته مهم را مورد توجه قرار داد و از این زاویه به موضوع نگاه کرد.اگر به نقاط قوت مجلس اشاره کنیم باید عنوان کرد که یکی از مهم ترین نقاط قوت این مجلس داشتن انگیزه در بین نمایندگان بود که به مسائل کشور ورود کنند و در حد توانایی آن را حل کنند.مجلس در زمینه توجه به کسب و کار ها و سرعت در دادن مجوزها در این زمینه رویکرد مثبتی داشته است.مجلس در این زمینه قانون گذاری های خوبی انجام و تلاش کرد دستگاه های اجرایی کشور را مکلف کند که وظایف خود را در این زمینه انجام بدهند.هر چند در عمل آنچه اتفاق افتاد این بود که این قوانین به صورت کامل اجرا نشد و به صورت نصف و نیمه بود. واقعیت این است که دغدغه ها و خواسته های مردم فدای رابطه سیاسی مجلس دولت شد و در شرایطی که مجلس می توانست در بسیاری زمینه ها در رویکرد دولت تغییر ایجاد کند به دلایل سیاسی از این کار خودداری کرد.به همین دلیل در این زمینه من کارنامه مجلس را ضعیف ارزیابی می کنم.

مجلس چشم خود را به روی بسیاری از مشکلات و چالش هایی که از دولت ناشی می شود بست و یا با بی تفاوتی از کنار آنها عبور کرد. من همواره بر این باور بوده ام که باید بین مجلس و دولت یک فاصله نظارتی و انتقادی وجود داشته باشد و مجلس باید رویکرد نظارتی خود را نسبت به دولت لحاظ کند. به هر حال در یک سال اخیر برخی تصمیماتی که دولت اتخاذ کرده هزینه هایی برای کشور ایجاد کرده است که اگر نظارت مجلس وجود داشت تا حدود زیادی این اتفاقات به وجود نمی‌آمد.