اگر تهران زلزله بیاید!

به هرجهت مردم از بروز زمین لرزه‌هایی که به گفته مسئولان آسیب و خسارت جانی و مالی نداشته آنچنان هم ناراضی نیستند چراکه در باور عامیانه خود معتقدند که ممکن است به این طریق انرژی زمین به تدریج تخلیه شود و یک مرتبه یک زمین لرزه با شدت و ریشتر بالا مثل زمین لرزه سرپل ذهاب در سال ۹۶، جان و خانمان مردم را نگیرد.

اما به همین راحتی نمی‌توان از این لرزش‌های پی در پی گذشت و متاسفانه هم توضیحات جدی از سوی مسئولان و کارشناسان زلزله در این زمینه به گوش نخورده. اگرهر کدام این زمین لرزه‌ها با قدرتی بالاتر رخ داده بودند، ایران در چه وضعیتی قرار داشت؟ تصورش را کنید در تهران شاهد زمین لرزه حتی با حداقل قدرت مخرب باشیم؛ در شرایطی که خود مسئولان اذعان دارند پایتخت ایران که بیش‌ترین و شاید تقریبا همه امکانات (هرچند حداقلی) در آن جمع شده، تنها و حتی کمتر از ۲۰ درصد است!

در شرایطی که گفته می‌شود یک چهارم جمعیت کشور در بافت فرسوده زندگی می‌کنند و ساخت و ساز روی گسل‌ها تا همین امروز همچنان ادامه دارد(هرچند شهرداری در جوابیه‌هایی این ساخت و ساز را تکذیب می‌کند) و از طرفی حتی ظرفیت اسکان مردم پس از زلزله هم محدود است و وضعیت سوله‌های مدیریت بحران هم چنگی به دل نمی‌زند، اگر تهران زلزله بیاید چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا می‌توان منکر زلزله شد و فراموش کرد و پشت گوش انداخت!

بترسیم یا نترسیم؟

روز گذشته رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران گفت که تهران برای وقوع زلزله با قدرت ۷ در مقیاس ریشتر کمتر از ۲۰ درصد آمادگی دارد. رسانه‌ها بلافاصله صحبت‌های علیرضا زاکانی، شهردار تهران را مرور کردند که پیشتر گفته بود نزدیک 3 هزار سال است تهران زلزله نیامده و ترس بی‌جا ایجاده شده است و پرسیدند «وقتی شهردار شهر وقوع زلزله تهران را یک ترس بی‌جا بداند به حتم آمادگی شهر برای مواجهه با زلزله هم دچار توقف یا عدم آمادگی می‌شود.»

محمد آقامیری که در «نشست تخصصی هشدار سریع زلزله شهر تهران، چالش‌ها و راهکارها» در محل سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران حضور یافته بود درحضور اساتید این حوزه، گفت: باید برای زلزله تهران بودجه ملی پیش‌بینی شود و شهردار تهران هم متولی این کار باشد و هر سال میزان کارهای انجام شده را گزارش دهد.

آقامیری توضیح داد که «ما کارگروهی در کمیته عمران با عنوان کارگروه تاب آوری تشکیل دادیم با حضور 40 استاد به 4 سوال ما پاسخ گفتند که آیا این زلزله در تهران اتفاق خواهد افتاد و قریب به اتفاق نظرشان این بود که زلزله بالای 7 در مقیاس ریشتر در تهران رخ خواهد داد و تهران کمتر از 20 درصد آمادگی دارد.»

او همچنین گفت: تهران 540 پل دارد که اکثرا 60 درصد بتنی است و 254 پل نا ایمن هستند و برخی باید جمع شوند به لحاظ سازه‌ای مشکل دارند.

محرمانه است یا نیست!

اگر به یاد داشته باشید رئیس مدیریت بحران تهران در خصوص زلزله احتمالی تهران گفته بود که در صورت بروز زلزله، تا سه روز مردم خودشان باید به داد خودشان برسند! علی نصیری به خبرآنلاین گفته بود: برآوردهایی از میزان تلفات احتمالی وجود دارد اما محرمانه است.

او در کنار وقوع مرگ‌های زیاد توضیح داده بود که اما چیزی‌که از همه بیشتر مدیریت بحران تهران را نگران کرده یک چیز است، وقتی «عدم هماهنگی میان دستگاه‌های مسئول» نتواند بحران زلزله را مدیریت کند. این‌که دستگاه‌های مسئول همه می‌خواهند رئیس باشند.

این صحبت‌های نصیری در نیمه دوم مهر ماه بود اما او اوایل آبان در گفت‌وگویی دیگر بخش محرمانه بودن صحبت‌های خود را تکذیب کرد و در واکنش به خبر منتشر شده مبنی بر محرمانگی آمارهای مدیریت بحران اظهار داشت: هدف مدیریت بحران، حفظ جان انسان‌هاست و نباید با برخی واژگان اغراق‌آمیز، آن را دستاویز اقدامات سیاسی قرار داد.

او به تنظیم خبر ایراد گرفت و گفت آمار محرمانه‌ای وجود ندارد و زلزله را سیاسی نکنید!

روی گسل بود یا نبود

اما این اخبار تکذیب‌ها همین‌طور ادامه دارد. مثلا در مورد ساخت هتل ۴۳ طبقه روی گسل در شمال شهر تهران، معاونت معماری و شهرسازی تهران گفت که ۴۳هتل ۴۳ طبقه نبوده و ملک روی گسل قرار ندارد، ‌در جوابیه‌ای توضیح داد: باتوجه به اینکه اخیراً مطالبی درخصوص تخلّف شهرداری تهران درباره صدور مجوز هتلی بلندمرتبه موسوم به هتل ولنجک در برخی رسانه‌ها و به‌ویژه در فضای مجازی منتشر شده است و اساس و عمده محتوای آن مطالب، خلاف واقع بوده و با ‌درنظر گرفتن اینکه مطالب مذکور به‌صورت ناشایست و نادرستی موجب انحراف افکار عمومی و آرامش روانی شهروندان می‌گردد، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران توضیحاتی درخصوص ماهیت، روند و کیفیت صدور پروانه ساختمانی آن هتل ارائه نموده است.