هزینه‌سازی و فرصت‌سوزی

چه اینکه مرور برخی مواضع مقامات مسئول در این حوزه به وضوح نشان می‌داد که  برخی در دولت چندان هم تمایلی به برگزاری انتخاباتی با مشارکت بالا ندارند. در ابتدای امر شاید این مساله تا حدی بدبینانه به‌نظر می‌رسید، اما زمانی‌که نتیجه عملکرد هیأت‌های اجرایی بیرون آمد و مشخص شد که بسیاری از چهره‌های معروف معتدل، اصلاح‌طلب و میانه‌رو ردصلاحیت شده‌اند مهر تاییدی بر این نظریه زده شد. چنانکه غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده ادوار مجلس و کاندیدای ردصلاحیت شده دوره دوازدهم می‌گوید:«فرمانداری‌ها به‌طور کامل هواخواهان دولت مرکزی را در هیأت اجرایی منصوب کردند و مبنای این هیأت‌ها هم  فقط دولت است.  اینها هرکس که حتی نقد دلسوزانه دارد را حذف کرده‌اند، چه نماینده چه غیرنماینده.» آن‌طور که افراد ردصلاحیت شده می‌گویند حتی کوچک‌ترین انتقاد به هر مساله‌ای موجب ردصلاحیت آنها شده است. گویی اینکه بنا داشته‌اند همه انتقادات و مخالفت‌ها با برخی نمایندگان و چهره‌های سیاسی غیر نماینده را در جریان بررسی صلاحیت‌ها توسط هیأت‌های اجرایی تسویه حساب کند و نگاهی هم به اینکه اساسا افرادی که رد شده‌اند چه کسانی بودند یا آنهایی که تایید شدند چه میزان عقبه سیاسی دارند، نینداخته‌اند و صرفا به‌دنبال پیگیری اهداف و منویات خویش بوده‌اند. این مهم نیز مورد تاکید  برخی از فعالان سیاسی است که جریان جبهه پایداری بیشترین نقش را در هیات‌های اجرایی و ردصلاحیت‌ها داشته که در نوع خود بی‌سابقه‌ترین عملکرد هیأت‌های اجرایی پس از انقلاب بوده است. به واقع شاید بتوان گفت که نقطه عطف خالص‌سازی‌ها در انتخابات مجلس خلاصه شده که سر مطلع آن نیز در عملکرد هیأت‌های اجرایی مشاهده شد. آنچه مسلم است این نوع رویکردها با اساس و روح جمهوریت نظام در تضاد است و یا این رویه احتمال مشارکت بالا  پایین می‌آید. هر چند که برخی معتقدند شورای نگهبان به مساله ورود خواهد کرد و بخشی از ردصلاحیت‌شدگان تایید صلاحیت خواهند شد؛ اما به هر جهت رویکرد دولت در این ماجرا مشخص شد. حال باید ببینیم که شورای نگهبان چگونه نگاهی به این موضوع دارد و چند درصد از ردشدگان دوباره به صحنه انتخابات باز خواهند گشت.

*خالص‌سازی جمهوریت را زیرپا می‌گذارد

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در مورد ردصلاحیت برخی داوطلبان و چهره‌های شاخص انتخابات مجلس و دلایل ردصلاحیت اغلب آنها که عدم التزام به نظام جمهوری اسلامی عنوان شده است،  اظهار داشت: این دیگر روشن است، کسی که در نظام جمهوری اسلامی کاندیدا می‌شود باید جمهوریت را بپذیرد. آیت‌ا... سیدحسین موسوی تبریزی گفت: باید این را بپذیریم که مردم در ایران رأی دادند و حکومت آن جمهوری اسلامی شده است، نماینده‌ها هم باید جمهوریت را بپذیرند. البته اینکه خیلی‌ها را به اشتباه ردصلاحیت می‌کردند، تأیید نمی‌کنم اما اگر کسی جمهوریت نظام را قبول نداشته باشد، اصل نظام را هم قبول ندارد. اصل نظام ما از دو کلمه تشکیل می‌شود جمهوریت و اسلامیت، هر دو را باید بپذیرند. دادستان اسبق کل کشور افزود:  بعضا ردصلاحیت‌ها به اینکه افراد غرضی داشته باشند یا نه بستگی دارد. من دو دوره نماینده بودم. نه این دوره، بلکه در دوره‌های قبل هم گاهی بی‌دلیل به‌خاطر دعواهای گروهی و حزبی که پیش آمده، بعضی‌ افراد بر اساس آن‌ها ردصلاحیت شدند و بعضی هم با وجود آنکه مشکلات زیادی داشتند اجازه دادند که وارد انتخابات شوند. حتی یکی،‌ دوبار در زمانی که من نماینده بودم می‌دانستم حضرت امام‌(ره)  از این ردصلاحیت‌های بی‌دلیل ناراحت بودند. وی افزود: علی‌ایحال اگر ردصلاحیت در رابطه با جمهوریت نظام باشد و واقعیت داشته باشد ، ایرادی ندارد چون نظام ما جمهوری اسلامی است. نماینده مجلس باید جمهوریت و اسلامیت را قبول کند و نماینده همیشه باید از این دو عنوان دفاع کند. اما اگر ردصلاحیت‌ها از جهات شخصی باشد، بر اساس برخی گزارش‌ها و اتهامات دروغ، فرد یا افرادی را ردصلاحیت کنند، گناه بزرگی است و بزرگترین خیانت به کشور این است که انتخابات را بی‌اعتبار کنند. تنها دشمن نمی‌تواند انتخابات را بی‌اعتبار کند، همین ردصلاحیت‌های بی‌دلیل انتخابات را بی‌اعتبار می‌کند. نماینده اسبق مجلس بیان کرد: اخیرا دیدم یکی از نماینده‌های تبریز در مجلس  آقای پزشکیان را ردصلاحیت کردند. من آقای پزشکیان را می‌شناسم، ایشان متدین، خوب و دلسوز هستند. برای اینکه مثلا چند انتقاد حسابی کرده بیایند ایشان را ردصلاحیت کنند، درست نیست. چند دوره هم ایشان نماینده بوده و حتی کسانی که او را ردصلاحیت کردند هم نگفتند ایشان ریالی سوء‌استفاده مالی یا سوءاستفاده از مقام خود کرده است و باید شفاف‌سازی صورت بگیرد.

* رئیس مجلس به موضوع ردصلاحیت‌ها ورود می‌کند

روز گذشته بود که در جریان نشست علنی مجلس غلامرضا نوری قزلجه نماینده بستان‌آباد که برای دوره جدید ردصلاحیت شده در تذکری با بیان اینکه «اتفاقات مهمی در کشور افتاده که از طرف مجلس قابل اغماض نیست»، اظهار کرد: موضوعی که در بحث انتخابات است، ۲۸ درصد از نامزدها اعم از نمایندگان فعلی و ادوار و شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی نتوانستند از هیات‌های اجرایی تائید صلاحیت بگیرند؛ البته کار اگر بر مبنای قانون باشد کسی اعتراضی ندارد. وی گفت: آقای قالیباف به‌عنوان ریاست مجلس خواهش می‌کنم به این وضعیت ورود کنید تا مردم‌سالاری دینی که یکی از پایه‌های مهم و اساسی نظام است آسیب نبیند. رئیس مجلس نیز در پاسخ به این تذکر تاکید کرد: حتما به‌عنوان مجلس در اجرای قانون مساله را دنبال می‌کنیم؛ پیش‌تر هم توضیح دادم که در حوزه اجرایی موضوع دخالت‌هایی که مطرح شده است را پیگیری کردیم و خواهیم کرد و مصمم هستیم که قانون اجرایی شود. البته بدون شک دوستان شورای نگهبان هم حتما به این مساله توجه دارند.

دبیرکل اعتدال و توسعه تایید صلاحیت شد

بعد از ظهر سه‌شنبه خبر رسید که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت‌های یازدهم و دوازدهم، و دبیرکل حزب اعتدال و توسعه توسط هیات اجرایی تایید صلاحیت شد. آقای نوبخت نماینده چهار دوره مجلس شورای اسلامی از استان گیلان است و از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مشغول بود. نوبخت همچنین سخنگویی و معاونت دولت حسن روحانی را در کارنامه خود دارد. باید دید در طیف اصلاح‌طلبان و اعتدالیون دیگر شاهد تایید چه نفراتی خواهیم بود که در نهایت بتوانند لیستی ائتلافی را تشکیل دهند.