عدم نظارت بر کمپ‌های ترک اعتیاد

چندی پیش ایمیلی دریافت کردم که ارسال کننده مدعی بود به جهت اقامت در خارج از کشور و عدم امکان مراقبت ازپدرش، وی را به یکی از کمپ‌های ترک اعتیاد سپرده و ماهیانه هزینه‌های اعلامی کمپ را پرداخت کرده تا اینکه چند روز پیش از طریق تماس با پدر متوجه می‌شود مسئول کمپ مربوطه کل موجودی کارت بانکی پدر را خالی، وی را از کمپ اخراج کرده است.... تقارن این موضوع با اخبار منتشر شده پیرامون نحوه اداره و عملکرد کمپ‌های ترک اعتیاد سبب شد راجع به شیوه اداره کمپ‌ها و نقش اداره بهزیستی در صدور مجوز و نظارت بر چنین اماکنی جست‌وجو کنم. براساس اعلام سازمان بهزیستی کشور بیش از ۱۰۸۲ مرکز اقامتی و کمپ ترک اعتیاد فعال در سطح کشور دارای مجوز از سازمان بهزیستی هستند، اما با این وجود، مراکزی هم هستند که به صورت غیرمجاز در این زمینه فعالیت می‌کنند ولی آمار دقیقی از تعداد آنها در دست نیست! چنین اظهار نظری از سوی مدیران یک نهاد حاکمیتی واجد چه مسئولیتی است؟ انتشار فیلم های متعدد از نحوه برخورد با معتادان حاضر در این کمپ‌ها ،نقل قول خانواده‌ها و افرادی که برای ترک اعتیاد به چنین مراکزی پناه برده‌اند در کنار خبر آتش‌سوزی کمپ ترک اعتیاد لنگرود حکایت از عدم نظارت بایسته بر چنین مراجعی دارد.  مشکلات و مصائب کمپ‌های ترک اعتیاد در حالی رو به فزونی است و هراز چندی شاهد حادثه ناگواری در این کمپ‌ها هستیم که مسئولین بهزیستی به صراحت بیان می‌کنند برخی مراکز فعال تحت عنوان کمپ‌های ترک اعتیاد بدون مجوز مشغول فعالیت هستند! و مشخص نیست کدام مرجع و نهاد حاکمیتی وظیفه‌ نظارت و سرکشی به چنین مراکزی را برعهده دارند. ادعای عدم نظارت بر برخی از کمپ‌های ترک اعتیاد پیرو اظهار نظر مدیران این سازمان در حالی مطرح است که برای تاسیس و راه‌اندازی یک فروشگاه کوچک کتاب یا هر شکل فعالیت اقتصادی و...ده ها مجوز و استعلام لازم است و لذا مشخص نیست کمپ‌های مورد اشاره چطور و به کدام پشتوانه به فعالیت مشغول هستند!؟ فارغ از مسئله مجوز داشتن و نداشتن چنین کمپ‌هایی آنچه پیرو حوادث کمپ‌های ترک اعتیاد حائز اهمیت و قابل پیگیری است، شناسایی و بررسی نقش سازمان‌های دخیل است. از ابتدای تأسیس سازمان بهزیستی 52 وظیفه بر عهده این سازمان قرار داده شد که عمده‌ترین این وظایف عبارتند از: ارائه خدمات مختلف به خانواده‌‌های آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر، نگهداری و مراقبت از معلولین جسمی، ذهنی، روانی و اجتماعی قابل توانبخشی و غیر قابل توانبخشی، ارائه آموزش های لازم جهت آماده ساختن نیروی انسانی واحدهای تابعه ذیربط برای انجام خدمات بهزیستی ، ارزیابی ادواری از زندگی افرادی که از خدمات حمایتی و توانبخشی بهزیستی بهره مند شده اند و استفاده از اطلاعات به‌دست آمده در بهبود کیفیت و کمیت خدمات - تربیت مجدد منحرفان اجتماعی، ارائه خدمات گوناگون به آسیب‌دیدگان اجتماعی و افرادی که در معرض آسیب قرار دارند، تامین جهیزیه مورد نیاز ایتام، معلولان و آسیب دیدگانی که نیاز دارند، حمایت از اقشار محروم و آسیب‌پذیر تامین و عرضه خدمات حمایتی و توانبخشی لازم به معلولین انقلاب و جنگ و خانواده آنان، توسعه پژوهش‌های کاربردی برای پیشگیری از معلولیت‌ها و آسیب‌های اجتماعی، بازپروری، اصلاح و ارشاد ناسازگاران و آسیب دیدگان اجتماعی، پرداخت‌های نقدی و غیر نقدی به افراد و گروه‌های نیازمند و کمک به تامین حداقل هزینه زندگی آنان طبق مقررات یا کمک شهریه به دانشجویان تحت پوشش بهزیستی، ساماندهی، حمایت و نگهداری از سالمندان نیازمند پیشگیری از معلولیت، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مانند طلاق، خودکشی، کودک‌آزاری. بنا به شرح وظایف مذکور این پرسش اساسی قابل توجه است که سازمان بهزیستی کدامیک از وظایف تعریف شده را به نحو اکمل به انجام رسانده است؟

*محمدهادی جعفرپور

وکیل دادگستری