تأمین آب یا احداث پالایشگاه‌؟‎

در ایران نیز همزمان با انشاء برنامه سوم توسعه موضوع محیط زیست بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته به تدریج دامنه‌ مباحث مربوط به ضرورت حفاظت از محیط زیست و پیشگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست در سایر برنامه‌های توسعه‌ کشور و مقررات انشاء شده در حوزه‌ صنعت و تولید دیده می‌شود. علی رغم آنکه از برنامه‌ سوم توسعه تا به امروز توجه به مسئله‌ محیط زیست و پیشگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست همواره به عنوان یکی از سرفصل‌های برنامه‌های توسعه کشور تعریف شده و در لایحه برنامه هفتم توسعه طی ۲۴فصل مقرراتی در حوزه‌ محیط زیست انشاء شده است اما هر از چندی شاهد چالش‌های زیست محیطی خاصه در اجرای پروژه‌های مرتبط با حوزه نفت و پتروشیمی هستیم. مشکلات مربوط به پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس بهبهان، پتروشیمی میانکاله و حالا شاهد خبر تاسیس مینی پالایشگاهی در استان کهگیلویه و بویراحمد بدون توجه به بایسته‌های زیست محیطی در این جغرافیا هستیم. از ماده ۱۰۵ قانون برنامه سوم توسعه که در ماده ۷۱ قانون چهارم توسعه نیز تنفیذ شده تا آیین نامه اجرایی این مقررات که در ماده ۷۱ قانون چهارم توسعه و ماده ۱۹۲ قانون برنامه پنجم توسعه مصوب سال ۱۳۸۹ و آیین نامه ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌های بزرگ تولیدی، خدماتی و زیربنایی کشور مصوب سال ۱۳۹۰ نیز مورد تاکید و تصریح قرار گرفته،این حکم استخراج می‌شود که پیش از اجرای چنین پروژه‌هایی لازم است طی مطالعاتی ضرورت امکان‌سنجی محیطی، موقعیت جغرافیایی محل اجرای پروژه با ضرورت چنین پروژه ای تطبیق داده شده، چنانچه نتایج تحقیقات مطلوب و اجرای پروژه،جغرافیای مکان مورد نظر را از حیث مسائل زیست محیطی تهدید نمی‌کند آنگاه مجری پروژه مکلف است طبق ضوابط اعلامی معاونت انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به اجرای پروژه اقدام کند. علیرغم چنین الزام قانونی به کرات شاهد چالش‌های زیست محیطی ناشی از چنین پروژه‌هایی هستیم که مشخص نیست طراحان و مجریان آن به پشتوانه‌ کدام مرجع بدون توجه به قوانین لازم الاجرا با دستاویز قرار دادن مسائلی مانند اشتغال‌زایی،توسعه‌ ملی و... قانون را دور زده یا نقض می‌کنند، مثال روشن این مسئله را چندی پیش در پروژه میانکاله شاهد بودیم که علیرغم دستور صریح رئیس‌جمهور، مجری پروژه حاضر به تعطیلی و متوقف کردن پروژه نبود. لذا لازم است مسئولان و متولیان محیط زیست کشور، خاصه مدیران رده بالای استان کهگیلویه و بویر‌احمد پیش از هر اقدامی، فکری برای آب آشامیدنی مردم منطقه آب‌نارون فیل‌بندی کنند تا اهالی منطقه برای تامین آب بهداشتی مجبور نباشند در مسیر شهرستان دهدشت در رفت و آمد باشند.

*محمدهادی جعفرپور

وکیل دادگستری