طوفان الاقصی آزمون «بایدن»

 در روزهای گذشته کارشناسان از جنبه‌های مختلف حملات هوایی و زمینی حماس و ضعف‌های اطلاعاتی رژیم اسرائیل را بررسی و بیان کرده‌اند اما پرسش‌ها و ابهام‌های مهم‌تری مطرح می‌شود مبنی بر اینکه استقرار پایگاه‌های متعدد نظامی، ایجاد قابلیت‌های نظارتی و صرف هزینه‌های چند صد میلیارد دلاری ایالات متحده در منطقه ناآرام غرب آسیا چه دستاوردی داشته که در نمونه اخیر از رصد اطلاعاتی تحرکات نظامی یک گروه چند ده هزار نفری که در محدوده کوچک نوار غزه که فقط 41 کیلومتر طول و 12 کیلومتر عرض دارد، ناتوان بوده است. و به قول «بروس ریدل» افسر سابق سیا و متخصص در امور خاورمیانه، «این یک شکست اطلاعاتی عظیم توسط اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌هاست و من هیچ دلیلی برای توجیه این بی‌توجهی نمی‌بینم.» اما فراتر از این مناقشه میان فلسطینی‌ها و رژیم صهیونیستی، در واشنگتن تکانه‌های سیاسی از سوی جمهوریخواهان علیه جو بایدن رئیس‌جمهور دموکرات به این ادعا که در نتیجه سیاست خارجی او مشکلات در جهان در حال افزایش است، شروع شده است. مصداق‌های این مشکلات شامل نظرسنجی‌هایی است که نشان می‌دهند شمار شهروندان آمریکایی مخالف با تحویل تسلیحات به اوکراین در حال افزایش، احتمال وقوع جنگ میان آمریکا و چین تا سال 2025، مطابق با پیش‌بینی یک ژنرال نیروی هوایی ایالات متحده بسیار بالا و همچنین تلاش‌های دولت بایدن برای عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و رژیم اسرائیل با شکست روبه‌رو شده است. جنگ در اوکراین، تنش با چین، سردرگمی واشنگتن در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران و در آخرین مورد شعله‌ور شدن آتش درگیری در خاورمیانه، سیاست خارجی دولت بایدن را آماج حملات پیاپی سیاستمداران جمهوریخواه قرار داده است. اکنون دموکرات‌ها و به‌ویژه کاخ سفید در شرایط بسیار دشوار قرار گرفته‌اند، از یک طرف ایالات متحده همواره از رژیم اسرائیل حمایت همه جانبه می‌کند و اکنون هم استقرار دو ناو گروه در دریای مدیترانه شرقی، سفر وزیر امور خارجه، وزیر دفاع و در عالی‌ترین سطح حضور رئیس‌جمهور ایالات متحده در اسرائیل، این حمایت و پشتیبانی را در برابر چشم جهانیان به نمایش می‌گذارد. اما سوی دیگر در دستگاه وزارت خارجه و کاخ سفید به‌ویژه بال غربی آن که دفتر مشاور امنیت ملی ایالات متحده جای دارد این نگرانی وجود دارد که محاصره کامل نوار غزه، قطع آب، برق، سوخت و بمباران شبانه روزی که مصداق تام و تمام جنایت علیه بشریت است، شرایط دهشتناک را به آستانه‌ای برساند که هر احتمالی قابل تصور باشد به‌طوری‌که مدیریت بحران به‌طور کامل از کنترل خارج شود. اصابت موشک به بیمارستان المعمدانی که تلفات جانی بیش از 500 تن بر جای گذاشت و سفر جو بایدن به اسرائیل را در حاشیه و موجبات لغو نشست چهار جانبه ایالات متحده با رئیس‌جمهور مصر، پادشاه اردن و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین را فراهم کرد، فقط یکی از نمونه‌های این احتمالات است. آن حالت دشوار که برای دولت کنونی ایالات متحده پدید آمده، قرار گرفتن همزمان در یک موقعیت تضاد گونه است به‌طوری‌که بازگذاشتن دست رژیم صهیونیستی برای انجام هر نوع اقدام ضد انسانی علیه ساکنان غزه از سوی واشنگتن برای ساکت کردن صدای بلند رقبای جمهوریخواه و همچنین راضی نگه داشتن لابی‌های قدرتمند حامی اسرائیل در آمریکا به منظور جلب حمایت آنها در انتخابات ریاست جمهوری 2024، امری لازم و در نقطه مقابل، این کارهای ضد بشری اسرائیل، واکنش ملت‌هایی که دولت‌هایشان متحدین ایالات متحده در غرب آسیا هستند همچون ترکیه، مصر، اردن و همچنین فلسطینی‌های ساکن در کرانه باختری را برانگیخته است. دولت‌ها در برابر اعتراضات افکار عمومی جهان و به‌ویژه مسلمانان به اعمال رژیم اسرائیل تا حدی می‌توانند مقاومت کنند و در نهایت مجبور هستند برای آرام کردن خروش‌های داخلی ابتکارهایی به خرج دهند. برگزاری نشست «برای صلح» در قاهره پایتخت مصر که سران و مقامات ده‌ها کشور و همچنین دبیر کل سازمان ملل و مقامات عالی اتحادیه اروپا در آن حضور یافتند از جمله این ابتکارات است که نشان دهد تلاش‌هایی برای کاهش رنج‌های ساکنان غزه در حال انجام است.

*محمد انیسی طهرانی

 کارشناس روابط بین‌الملل