پشت پرده صف‌های طولانی پمپ بنزین‌ها | بنزین سه نرخی مطرح نیست

به گزارش آرمان ملی آنلاین، وزیر نفت که افزایش قیمت بنزین را بارها تکذیب کرده است و این اطمینان را به مردم داده که افزایش قیمت بنزین صورت نمی‌گیرد مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نیز به صراحت اعلام کرد که هیچ تغییری در سهمیه سوخت ایجاد نشده است، اما موضع گیری مجلس نسبت به این مسأله کمی متفاوت بوده و اعلام شده که برای کنترل قاچاق سوخت و روشن شدن میزان مصرف محدودیت در سوختگیری اعمال شده است، از سوی دیگر خبرگزاری‌های وابسته به دولت مانند تسنیم و فارس معتقدند که دلیل شلوغی پمپ بنزین‌ها در این روزها تنها به علت نازل‌های از کار افتاده و خارج از مدار بوده است. 

اوجی: خیال‌تان راحت افزایش قیمت نداریم

جواد اوجی در حاشیه جلسه دولت درباره شایعه گرانی بنزین به ایسنا گفت: من چند بار مصاحبه کرده و افزایش قیمت بنزین را تکذیب کردم و شرکت پالایش و پخش بارها این تکذیب را تکرار کرده است. خیال مردم راحت باشد که افزایش قیمت بنزین صورت نمی‌گیرد و دولت چنین برنامه‌ای ندارد و مردم به شایعات توجه نکنند. 

او افزود: برای تولید بنزین هیچ جای نگرانی نیست و پالایشگاه‌ها با حداکثر ظرفیت تولید مشغول هستند و لجستیک قوی برای توزیع بنزین در سراسر جایگاه‌ها داریم. روال تامین بنزین به صورت عادی انجام می‌شود و مردم به شایعات توجه نکنند. 

اوجی بیان کرد: مجلس در قانون بودجه مصوب کرده که مردم برای سوخت گیری باید از کارت شخصی خود استفاده کنند به همین دلیل ما به وظیفه خود عمل می‌کنیم. همه جایگاه‌ها کارت سوخت دارند ولی تعداد آن را کم کرده‌ایم. در ابتدای اجرای این طرح مردم ۱۷ درصد از کارت خود استفاده می‌کردند ولی امروز این عدد به ۷۵ درصد رسیده است. کارت جایگاه‌ها هم برای موارد اضطراری است که مردم یا کارت خود را گم کرده‌اند یا آن را فراموش کرده‌اند و باز هم تاکید می‌کنم که این مساله تکلیف مجلس برای وزارت نفت بوده است بنابراین هیچ جایگاهی حق ندارد بگوید کارت سوخت ندارم و همه بنزین کشور در داخل تامین می‌شود. ۱۰ پالایشگاه در کشور داریم که در حال تولید بنزین هستند. 

سهمیه سوخت هیچ تغییری نکرده است

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران درخصوص شایعات گرانی بنزین به تسنیم گفت: تمام شایعات مطرح شده در خصوص بنزین صحت ندارد و هیچ تغییری در سهمیه سوخت ایجاد نشده است. 

علی‌اکبر نژادعلی در برنامه تهران بیست در خصوص دلیل شلوغی پمپ بنزین‌ها و کاهش کارت‌های سوخت در جایگاه‌های سوخت، اظهار کرد: در ارتباط با توزیع فرآورده‌های نفتی در جایگاه‌های عرضه سوخت به میزان مناسب بر اساس برنامه تدارکاتی میزان فرآورده به جایگاه‌ها عرضه می‌شود در حال حاضر هم جایگاه‌ها به میزان مناسب سوخت دارند و میزان ذخیره هم مناسب است و اطمینان خاطر به مردم می‌دهیم که بنزین به میزان کافی در جایگاه‌ها و انبارهای نفت وجود دارد و تمام شایعات مطرح شده در خصوص بنزین را رد می‌کنیم. 

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفت: به میزان تعداد خودروهای پلاک‌گذاری شده کارت سوخت شخصی در اختیار مردم وجود دارد و بر اساس مصوبه قانونی موظفیم تحویل بنزین در جایگاه‌ها بر اساس کارت‌های سوخت به مردم تحویل دهیم. کارت‌های اضطراری را هم در جایگاه‌ها داریم تا اگر مردم به هر دلیلی نیاز پیدا کردند از این کارت‌ها استفاده کند. 

نژادعلی با بیان اینکه برخی شایعات مطرح شده را تکذیب می‌کنیم، افزود: ما به دنبال رسیدن میزان مناسب سوخت به داخل جایگاه‌ها هستیم و عرضه مناسب هم داریم. به میزان مناسب سهمیه بر روی کارت‌های مالکان خودرو وجود دارد و هیچ تغییری در سهمیه سوخت افراد ایجاد نشده است و 60 لیتر به قیمت هزار و 500 تومان و 150 لیتر به قیمت 3 هزار تومان در کارت سوخت افراد وجود دارد. 

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه توصیه می‌کنیم مردم از کارت‌های سوخت خودشان استفاده کنند، ادامه داد: کارت‌های اضطراری فقط برای شرایط اضطرار است تا مردم اگر سهمیه خود را به پایان رساندند یا کارت خود را فراموش کردند از این کارت‌ها استفاده کنند. 

می‌خواهیم مشخص شود که چه کسی و چقدر بنزین می‌زند

هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس، درباره علت شلوغی پمپ‌بنزین‌ها و از کار افتادن ۲۹۰۰ نازل به انتخاب گفت: من اطلاعی از عدم کارکرد نازل‌ها ندارم و خبری ارسال نشده است و بعید هم می‌دانم شلوغی پمپ بنزین مربوط به جمع‌آوری کارت سوخت و سهمیه بندی باشد بنابراین طبق آماری که ما گرفتیم کم کردن سهمیه چندان تاثیری در مصرف مردم ندارد و یک بحثی تحت عنوان کنترل قیمتی و یا کنترل غیرقیمتی داریم؛ تصمیمی که وزارت نفت و شرکت فرآورده‌های نفتی گرفته است یک تصمیم غیرقیمتی است و امروز که کنترل بیشتر شده است، استاندار بندرعباس اعلام کرد که بیش از ۱ میلیون لیتر بنزین را کنترل کرده‌اند. 

او افزود: وقتی قاچاق به شکل گسترده در کشور وجود دارد، مصرف خارج از چارچوب وجود دارد، حتما باید یک سیاستی اتخاذ کرد. این سیاست یا قیمتی و یا غیرقیمتی است به این علت که سیاست فعلی دولت این است که قیمت‌ها افزایش نیابد، سیاست‌ها غیرقیمتی است و قانون مجلس که مصوب هم شد این است که هرکسی به پمپ بنزین می‌رود با کارت خودش باید بنزین بزند و زمانی کشور‌های اطراف ما گازوئیل ۳۰ هزار تومان است و در داخل ۴۰۰ تومان، باید با کارت گازوییل و بنزین بزنند که قاچاق صورت نگیرد. 

بیگی‌نژاد درباره احتمال گرانی بنزین در ادامه این طرح گفت: بنزین سه نرخی اصلا مطرح نبوده است و ما فقط می‌خواهیم مشخص شود که چه کسی و چقدر بنزین می‌زند مثلا اعلام می‌شود ۱۰ درصد قاچاق گازوئیل داریم، یعنی ۱۰ میلیون لیتر و هر لیتر ۵۰ هزار تومان در خارج، قطعا آنقدر سود دارد که قاچاقچی‌ها یک جوی درست می‌کنند که خودشان سود ببرند. شرکت پخش موظف است برای همه کارت سوخت صادر کند. کسی که از کارت جایگاه استفاده می‌کند هم باید در درازمدت مشخص باشد چه کسی است. الان شما برق مصرف می‌کنید معلوم است، آب مصرف می‌کنید معلوم است، اما چرا بنزین معلوم نباشد؟ وقتی یارانه بنزین و گازوئیل فراوان و زیاد است که من ارزش یارانه بنزین و گازوئیل به صورت سالانه محاسبه کردم ۲ هزار و پانصد همت شد. اگر یک درصد این هزینه قاچاق شود، حساب کنید چه پولی نصیب این افراد می‌شود. 

دلایل صف طولانی جایگاه‌های سوخت

روزنامه اعتماد درخصوص علت شلوغی پمپ بنزین‌ها گزارشی کار کرد که در آن عوامل زیر را عامل صف طویل جایگاه‌های سوخت معرفی کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم: 

دلیل اول: محدودیت در کارت سوخت جایگاه‌ها

به نظر می‌رسد دلیل اول این اتفاق را باید در محدودیت ایجاد شده برای سوختگیری با کارت مخصوص جایگاه‌داران جست‌وجو کرد. بخش بزرگی از تقاضاکنندگان، برای ذخیره کردن سهمیه ۶۰ لیتری ماهانه که با قیمت بسیار پایین ۱۵۰۰ تومانی عرضه می‌شود؛ از کارت سوخت جایگاه‌ها استفاده می‌کردند، اما از دو روز پیش، محدودیت‌هایی برای این دسته از کارت سوخت‌ها ایجاد شده است. این محدودیت‌ها چیز جدیدی نیست و پیش از این در نقاط مرزی هم برای کاهش میزان قاچاق سوخت انجام شده. اما «سراسری» شدن آن، حالا نوعی به هم ریختگی در توزیع بنزین ایجاد کرده است. 

از دو روز پیش، کارت سوخت آزاد موجود در جایگاه‌ها مشمول محدودیت‌هایی شده و در هر نوبت با محدودیت سوخت‌گیری به حجم ۱۵ لیتر، ۲۰ لیتر، ۳۰ لیتر و ۴۰ لیتر روبه‌رو است. بنابراین کسانی که تا حالا از این حربه برای ذخیره کردن سهمیه ۱۵۰۰ تومانی سوخت بهره می‌بردند، مجبورند از کارت سوخت شخصی خود استفاده کنند. در واقع، مسئولان حوزه توزیع بنزین با این ساز و کار، ‌بخش تقاضا را به سمت مصرف هرچه سریع‌تر «سهمیه ارزان‌قیمت» هُل می‌دهند تا بعد از اتمام این سهمیه، سوختگیری با کارت شخصی هم با همان قیمت آزاد انجام بشود. بنا بر اظهارات مسئولان وزارت نفت، برنامه اصلی این است که تا پایان تابستان، ۹۰ درصد از سوختگیری با استفاده از کارت سوخت شخصی انجام شود. 

دلیل دوم: محدودیت در کارت سوخت شخصی

بخش دوم این اتفاق جدید را باید به دلیل محدودیتی دانست که برای سوختگیری با کارت‌های شخصی اعمال شده است. باک بنزین ماشین‌ها عموماً ۳۰ تا ۴۰ لیتر گنجایش دارد و بر همین اساس، یک «سقف سوختگیری» ۳۰ لیتری برای هر کارت شخصی در نظر گرفته شده است. یعنی اگر کسی ۳۰ لیتر بنزین در باک خودرو بریزد، ۵ تا ۸ ساعت بعد می‌تواند دوباره سوختگیری کند. 

برای وانت‌بارها یا مثلا تاکسی‌ها چنین محدودیتی چالش‌زا است. به ویژه برای شهرهای بزرگی مانند تهران که بخش بزرگی از سوخت مصرفی، ‌در ترافیک وحشتناک حاکم بر خیابان‌ها و حتی کوچه‌ها می‌سوزد و هدر می‌رود. 

در حال حاضر بخش بزرگی از خودروهایی که در کلان‌شهرها تردد می‌کنند، در استخدام تاکسی‌های اینترنتی هستند و این خودروها شاید در روز بیش از ۳۰ لیتر هم بسوزانند. بنابراین این دسته از خودروها باید روزی دو بار به سمت جایگاه‌های بنزین بروند که خود عامل تعیین‌کننده‌ای شده برای شلوغی پمپ بنزین‌ها ضمن اینکه، در شهرهای کوچک نیز این محدودیت به‌شدت تاثیر گذاشته است. در این شهرها، محدودیت سوختگیری ۱۵ تا ۲۰ لیتری اعمال می‌شود که کار را برای صاحبان خودرو سخت‌تر می‌کند. 

دلیل سوم: معطلی برای کارت سوخت

عده‌ای هم هستند که کارت سوخت ندارند. یا کارت سوخت‌شان را فراموش کرده‌اند با خود بیاورند یا به تازگی خودرو خریده‌اند و کارت سوخت‌شان در بروکراسی اداری گیر کرده است. یا به هر دلیل دیگر باید از کارت سوخت جایگاه‌ها استفاده کنند، اما هر سکوی بنزین، یک کارت سوخت دارد. گاهی یک جایگاه بنزین، یک کارت سوخت دارد و همین کارت دست‌به‌دست می‌شود و مدت‌ها معطلی دارد که صف را طویل‌تر می‌کند. 

دلیل چهارم: خرابی نازل‌ها

در این باره، خبرگزاری نزدیک به دولت هم یک دلیل دیگر آورده و نوشته است: از مدار خارج بودن نازل‌ها، منجر به افزایش طول صف و ایجاد ترافیک در پمپ بنزین‌ها می‌شود. حدود ۵۸ هزار نازل سوخت‌گیری در جایگاه‌های عرضه بنزین در سراسر کشور وجود دارد که از این تعداد هم‌اکنون ۲ هزار و ۹۰۰ دستگاه از مدار خارج هستند. دلیل خرابی این نازل‌های سوخت، عمدتا خرابی کارت‌خوان‌های نصب شده بر روی این نازل‌هاست. 

رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه‌داران در این خصوص  گفت: گاهی بیش از آنچه جایگاه‌های سوخت شلوغ باشند، شلوغ دیده می‌شوند و دلیل آن هم همین خرابی کارت‌خوان‌های سامانه هوشمند سوخت است که موجب شده نازل‌هایی که با این مشکل مواجهند از مدار خارج باشند. او افزود: دو سالی است که داریم به صورت پیوسته اعلام می‌کنیم که باید به وضعیت این کارت‌خوان‌ها رسیدگی شود. اینکه در برخی جایگاه‌ها مشاهده می‌کنیم تعدادی از نازل‌ها در مدار نیستند، فقط بحث خرابی کارت‌خوان‌های سامانه هوشمند مطرح است، در مواردی که به لحاظ مکانیکی مشکلی برای نازل به وجود بیاید یا مساله‌ای مربوط به دیسپنسر باشد، بلافاصله تعمیرات مربوطه انجام شده و نازل به مدار بازمی‌گردد. 

دلیل پنجم: شایعات و حقایق

فضای شلوغی پمپ بنزین‌ها به تبلیغات وسیع رسانه‌های آنور آبی هم فرصتی داده تا گزینه ایجاد شایعه را هم فعال کنند هرچند، ‌در فضای مجازی هم شایعاتی مبنی بر کمبود یا نبود بنزین در برخی جایگاه‌ها دیده شده است. 

مدیر بازرگانی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی در واکنش به شایعه تعطیلی پمپ بنزین‌ها گفت: تمامی جایگاه‌های سوخت تهران فعال است و خبر‌هایی مبنی بر تعطیلی کذب است و تعطیلی برخی جایگاه‌ها به‌خاطر تعویض شیفت یا به‌روزرسانی جایگاه است که در حد چند دقیقه زمان می‌برد و به سرعت برطرف می‌شود بنابراین عملیات توزیع سوخت در جایگاه‌ها مطابق معمول و به‌صورت ۲۴ ساعت شبانه‌روز انجام می‌شود و هیچ‌گونه برنامه تعطیلی در روز‌های آینده نخواهد داشت و احتمال افزایش قیمت سوخت هم تکذیب می‌شود و بخشنامه‌هایی که در این زمینه در فضای مجازی پخش شده، دروغ محض است به همین جهت از مردم تقاضا می‌کنیم در کمال آرامش و بدون نگرانی، طبق روال معمول در طول مدت شبانه‌روز اقدام به سوخت‌گیری کنند.