«تیک آبی» آقای رئیس‏‌جمهور!

آرمان ملی - مطهره شفیعی: در حالی‌که اینستاگرام در دولت سیزدهم فیلتر شده، اما صفحه رئیس دولت، «تیک آبی» خود را دریافت کرده است! افراد مشهور و یا برندهای معتبری وجود دارند که با جست‌وجوی نام آنها در اینستاگرام، تعداد پیج‏‌های زیادی را با همان نام خواهید دید که یکی از آ‌نها پیج اصلی و دیگری پیج‏‌های فیک است که افراد دیگر با نام این اشخاص و برندها فعالیت می‏‌کنند. برای آنکه وجه تمایزی میان پیج‏‌های اصلی و فیک به‌وجود بیاید، اینستاگرام تیک آبی را در نظر گرفته است. با این اوصاف مشخص شد که تیک آبی (Verified badge) مشخص می‏‌کند که پیج مربوطه، متعلق به صاحب واقعی آن است. از سوی دیگر ۱۱ خرداد ۱۴۰۰ و در زمان تبلیغات انتخاباتی بود که «ایسنا» نوشت: «حجت‏‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی رسما عضو توئیتر شد. آدرس صفحه توئیتر این کاندیدا به‏‌ شرح زیر است: «سیدابراهیم رئیسی @raisi_com است.»
آنچه وعده داده شد، آنچه رخ داد!
سیدابراهیم رئیسی در فاصله یکسال و نیم از انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم تاکنون رفتارها و مواضع مختلفی در قبال مساله فضای مجازی در پیش گرفت؛ او در انتخابات از داشتن دو میلیون فالوور در اینستاگرام و وابستگی کسب‌وکار و زندگی مردم به شبکه‏‌های اجتماعی سخن می‏‌گفت و اصرار داشت که اتهام تمایل او به بستن شبکه‏‌های اجتماعی یک «رقیب هراسی» است. او در مراسم امسال روز دانشجو درباره وضعیت اینترنت در کشور گفت: «من در انتخابات حرفی زدم که گاهی هم بعضی‏‌ها می‌خواهند آن را یادآوری کنند! من خودم یادم هست! هرآنچه را که گفتیم به‌خاطر داریم. سخن ما این است که اگر دشمن آمد در فضا و بستری دشمنی کرد و خواست کشور را به‏‌هم بریزد شما می‏‌گویید به او اجازه بدهیم؟ محدودیت‏‌های ایجاد شده به‌دلیل اخلال دشمن و ایجاد ناامنی است که در آن ایجاد کرد؛ حتما بدانید با شرایط امن، وضعیت متفاوت خواهد بود. به وزیر و مسئول مربوطه گفتم برای کسب‌وکارها کاری کنید تا بر بسترهای داخلی فعالیت کنند تا بتوانیم فضا را امن کنیم.» از سوی دیگرعیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات گفته بود: «در صورتی‌که این اپلیکیشن توافقنامه‏‌ای را برای ایجاد محدودیت برای پیج‏‌های با محتوای خشونت مثل فروش اسلحه امضاء کند، احتمالا از لیست فیلترینگ خارج می‏‌شود»؛ همچنین 19 آبان سالجاری بهادری جهرمی؛ سخنگوی دولت در جمع دانشجویان گفت: «در ایام انتخابات گفتم رئیسی و دولتش نگاهی به فیلترینگ اینستاگرام ندارند. وقتی اقدام متفاوت می‏‌شود برخورد متناسب با آن هم اقتضای روز می‏‌شود؛ اینستاگرام اقدام تروریستی انجام داد مراجع امنیتی هم برای حفاظت از حقوق مردم مجبور بودند اقدام متقابل موقتی انجام دهند». 30 آذر رئیس‏‌جمهور تاکید کرد: «راه‏‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از اولویت‏‌های فضای مجازی است که باید با جدیت پیگیری و هر چه سریع‏‌تر راه‏‌اندازی شود.»
دولت قبل متهم بود!
نباید فراموش شود از زمان آغاز دولت سیزدهم بارها برای توجیه کاستی‏‌ها مدعی اقدامات اشتباه در دولت روحانی شدند که کاهش سرعت اینترنت و فیلتر شبکه‏‌های اجتماعی منحصرا از این رویکرد نبود، اما حسن روحانی در مقابل این ادعاها توئیتی را منتشر کرد: «سیاست دولت‌های یازدهم و دوازدهم مبتنی بر ایجاد فضای امن مجازی بوده و نه امنیتی. تاکنون هیچ شبکه اجتماعی و یا پیام‏‌رسانی توسط این دولت مسدود نشده و نخواهد شد.» در دولت گذشته تلاش‏‌هایی برای جلوگیری از فیلتر شبکه‏‌های اجتماعی مانند اینستاگرام شد به نحوی که در بهمن ۹۹ خبری مبنی بر اعلام جرم قوه‏‌قضائیه علیه محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت قبل از سوی یک خبرگزاری دولتی منتشر شد. بر این اساس، وزیر سابق ارتباطات باید برای پاسخ به سوالات بازپرس، در دادسرای فرهنگ و رسانه حاضر شود. اعلام جرم دادستان کل کشور شامل محورهایی چون: استنکاف از اجرای اوامر قضائی در مورد فیلترکردن اینستاگرام باوجود حکم صادره، استنکاف از اجرای دستورات مقام‏‌های دولتی که اشاره به ابلاغ رئیس مرکز ملی فضای مجازی به وزارت ارتباطات برای کاهش پهنای باند بین‏‌الملل و محدودسازی پیام‏‌رسان‏‌های خارجی داشت؛ عدم اجرای مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی از جمله مصوبه سال ۹۱ شورا در مورد انسداد فیلترشکن‏‌ها و همچنین مصوبه حمایت از پیام‏‌رسان‏‌های بومی است. این در حالی بود که جهرمی در سال ۹۷ در پاسخ به شایعه احتمال فیلترینگ اینستاگرام در توئیتر خود نوشته بود: «هیچ امر حاکمیتی بر انسداد اینستاگرام به دولت ابلاغ نشده است.»
دورزدن فیلتر !
برخی از وزرا نسبتی با فیلترینگ ندارند و در حالی‌که بسیاری از کسب‌وکارها در فضای مجازی به‌دلیل فیلترینگ تعطیل شده است، وزرای دولت به‌راحتی به شبکه‏‌های فیلتر شده دسترسی دارند از جمله وزیر امورخارجه که بیش از سایر وزرا از توئیتر برای رساندن پیام‌هایش بهره می‏‌برد. سخنگوی او هم‌، چنین شرایطی دارد که شاید عنوان شود حوزه کاری آنها مستلزم استفاده از توئیتر است، اما دولتمردان دیگر چه توجیهی دارند؟ 4 دیماه کمال حسین‌پور، نماینده مجلس گفت: «وزیر اقتصاد زمانی‌که در دولت مسئولیت نداشت هر روز توئیت می‏‌کرد و نظریه‏‌های متعدد کارشناسی را برای اصلاح بازار بیان می‏‌کرد» عزت‌ا... ضرغامی در قامت وزیر میراث‏‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‏‌دستی از کاربران توئیتر است و بارها به انتشار پیام توئیتری پرداخته است. جواد اوجی، وزیر نفت هم از قافله توئیت‏‌زن‌ها عقب نمانده و از این شبکه اجتماعی استفاده می‏‌کند محمد جمشیدی، معاون رئیس‏‌جمهور هم از فعالان این حوزه است. به‌عنوان نمونه 21 آبان این توئیت را منتشر کرد: «مسیر رفع اختلافات با عربستان به سرعت قابل پیمودن است.»