ضرورت افزایش سرمایه اجتماعی

رئيس‌جمهور ديروز از هدفگذاري دولت مبني بر رشد هشت درصدي براي سال 1401 خبر داد که بيشتر يک حالت ايده‌آلي است چون در عمل تحقق رشد 8درصدي با توجه به شرايط اقتصادي کشور و مسائل و مشکلاتي که با آن دست و پنجه نرم مي‌کند، تحقق پيدا نخواهد کرد. زيرا رشد اقتصادي هشت درصدي به يک سرمايه‌گذاري بالا، امنيت اقتصادي بالا و يک ثبات اقتصادي مطمئن نياز دارد که چندان اين موارد مهيا نيست. اکنون نه امکان جذب سرمايه‌گذاري خارجي وجود دارد و نه در داخل اعتماد و سرمايه اجتماعي وجود دارد که بخش خصوصي کارها را در دست بگيرند، نه اينکه دولت با آنچه در اختيار دارد، اجازه مي‌دهد که بخش خصوصي فعال شود. درحقيقت تا بحال در هيچ شرايط مثبتي مثل دوران اصلاحات که وضعيت اقتصادي از بهترين وضعيت‌ها در طول بعد از انقلاب بود، هيچوقت به رشد هشت درصدي نرسيديم و چشم انداز بيست ساله 1404 هم که رشد هشت درصدي را پيش بيني کرده بود به هيچ وجه تحقق پيدا نکرد. يعني در بحث رشد اقتصادي در سال گذشته نزديک به صفر بوديم و امسال نزديک به سه تا سه و نيم درصد قرارداريم و محال است که با توجه به وضعيت اقتصادي کشور هم از لحاظ سرمايه‌گذاري و هم از لحاظ توليد و هم از لحاظ صادرات وهم از لحاظ بهبود وضعيت بخش‌هاي اقتصادي بتوانيم به اين رشد برسيم. اگر رشد هشت درصدي را مي‌خواهيم بايد يک وضعيت سياسي، اجتماعي ثابت و يک سرمايه اجتماعي مطمئن براي مردم و همچنين يک رابطه تعاملي مثبت را با کشورهاي دوست و همسايگانمان در دنيا داشته باشيم از طرفي قيمت ارز خارجي تابع دو عامل است: يکي، شرايط عرضه و تقاضا در داخل کشور و ديگري اوضاع سياسي اجتماعي خارج از کشور يعني رابطه ما با دنياي پيرامون. مواردي که الان مبتني بر توافق ارز صادراتي با صراف‌ها انجام شده، در کوتاه مدت نتيجه مي‌د‌هد ولي در بلندمدت نياز به بهبود و عملکرد دو شرط اساسي براي تبيين قيمت ارز خارجي است. از اين رو به نظر نمي‌رسد در بلندمدت اين مساله بتواند نيازهاي ارزي مصرف کنندگان ارز کشور و متقاضيان را تامين کند بنابراين در کوتاه مدت ممکن است مفيد و موثر باشد ولي در بلندمدت اينطور نيست. واقعيت اين است که چشم‌انداز بستگي به اميد به آينده دارد و اينکه اميد به آينده در بين مردم رايج باشد. مردم از وضعيت اقتصادي در خسران به سر مي‌برند. اکنون تورم بالا رفته و ضريب جيني، وضعيت بيکاري و رشد اقتصادي نسبت به گذشته بهتر نشده و وضعيت به هر حال چندان تعريفي ندارد تا زماني که نتوانيم به يک ثبات اقتصادي و تفاهم و تعامل با دنيا برسيم و برجام را به نتيجه برسانيم، و وضعيت اف‌اي‌تي‌اف را مشخص کنيم، بعيد به نظر مي‌رسد که وضعيت بهبود پيدا کند. وضعيت اقتصادي موجود زيببنده کشورما نيست. از اين رو به نظر مي‌رسد بايد با توجه به موقعيت سخن بگوييم و شعار دهيم.