برجام و FATF در خوف و رجا

مسائلی مثل برجام و FATF به طرف‌‌های مقابل هم بستگی دارد و به نظر می‌آید که آنها شرایط‌شان را پشت سر هم سخت‌تر می‌کنند. یعنی هر چقدر که در گذشته شرایط بهتر بود به نظر می‌رسد که در شرایط جدید مباحث دیگری مطرح می‌کنند. هر چند که در داخل نیز اراده خاصی برای تعیین تکلیف برجام و FATF نیست. یعنی بین اینکه این مسائل حل شود و اینکه شأن‌ها پایین نیاید و عدولی از حرف‌‌های گفته شده در گذشته نشود باعث شده تا اکنون نوعی سرگردانی در این دو مساله به‌وجود آید. ضمن اینکه به نظر نمی‌‌آید که طرف‌های غربی نیز برای برجام چندان شایق باشند و احتمالا یک پیش شرط‌‌های ضمنی در نظر دارند که ایران باید ابتدا آنها را بپذیرد تا وارد مذاکرات شود. البته اخیرا نیز بحثی بود که ایران تضمینی از دولت بایدن خواسته بود که آمریکا از توافق خارج نشود یا وزیر خارجه کشورمان گفته بود آمریکا پیش از آغاز مذاکرات 10 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را آزاد کند تا ایران با اعتماد بیشتر به پای میز مذاکره بیاید که آنها قبول نکردند. به نظر می‌آید که به نوعی خوف و رجا در این مساله وجود دارد و هنوز نتوانستند به تصمیمی که چگونه وارد قضیه شوند، برسند. طرف‌های مقابل نیز در حال سخت‌تر کردن موضع خود هستند و طبیعتا رسیدن به توافق خیلی سخت به نظر می‌رسد. از طرفی اینکه گفته می‌شود باید عزمی از سوی دولت برای این مساله باشد؛ باید اذعان داشت که یک زمانی شرایط را مطلوب می‌بینیم و آن زمان است که عزم خود را جزم می‌کند اما وقتی وضعیت به نحوی است که چندان مساعد نیست، به‌طور خودکار عزمی هم برای تغییر این وضعیت پدید نمی‌آید. به‌رغم برخی حرف‌ها و وعده‌ها، غربی‌ها به ایران روی خوشی نشان نخواهند داد. البته هرچه ایران هم نرمش نشان دهد زیاده خواهی آنها بیشتر خواهد شد و شرایط را سخت‌تر می‌کنند. گرچه برخی اوقات نیز موقعیتی پیش می‌آید که می‌توانیم برای رسیدن به امتیازات بهتر به توافق برسیم اما راضی نمی‌شویم، بعد می‌بینیم که شرایط از گذشته بدتر شده است. شرایط فعلی برجام به نظر چنین حالتی پیدا کرده است. از طرف دیگر مساله FATF امری گریز ناپذیر است و هرچه زودتر باید تعیین تکلیف کنیم، چراکه حتی وقتی تحریم‌ها هم برداشته شود، وقتی بانک‌ها نتوانند مطابق خواستشان عمل کنند، مسلما کار نخواهند کرد و جذابیتی برایشان نخواهند داشت. البته اگر تحریم‌ها برداشته شود و لوایح FATF نیز مورد پذیرش و تصویب ایران قرار گیرد، مدتی طول خواهد کشید که بتوانیم روابط بانکی خودمان را نرمال کنیم اما این از اهمیت موضوع و تصویب این لوایح و تعیین تکلیف برجام چیزی کم نمی‌کند.