مذاکره میکنیم اما غیر مستقیم
آرمان ملی- در شرایطی که بورس‌های جهانی در شوک تعرفه‌های تجاری آمریکا قرار دارند و تالارهای بازارهای مالی روزهای خونینی را سپری می‌کنند، در منطقه ما نیز آینده تنش میان ایران و آمریکا محل توجه است.
عناصر اصلی منطقه در تلاش‌اند تا چالش روابط تهران و واشینگتن به بحران منطقه‌ای تبدیل نشود؛ چراکه ظاهراً اگر آمریکا تصمیم بگیرد از پایگاه‌های خود در غرب آسیا به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، تهران پاسخ کوبنده‌ای خواهد داد. همچنین کشورهایی که حریم هوایی خود را در اختیار جنگنده‌های آمریکایی قرار دهند، بی‌پاسخ نخواهند ماند. از این منظر، کشورهای منطقه و حتی بازیگران فرامنطقه‌ای، از اروپایی‌ها گرفته تا روس‌ها و حتی چینی‌ها، بر حل‌وفصل مسائل میان ایران و آمریکا از مسیرهای غیرنظامی تأکید داشته و بر نقش‌آفرینی خود در این زمینه پافشاری می‌کنند. اخیراً «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه، بر آمادگی کشورش برای کمک به حل موضوع هسته‌ای ایران از طریق ابزارهای دیپلماتیک تأکید کرده و گفته است: «ما در حال رایزنی مداوم با شرکای ایرانی خود، از جمله درباره توافق هسته‌ای هستیم.»
*تأکید ایران بر مذاکره
در تهران مقامات و رسانه‌ها به‌طور مداوم این پیام را به جهان مخابره می‌کنند که جمهوری اسلامی اهل مذاکره است. اما چون این دونالد ترامپ بود که برجام را برهم زد، ایران اعتمادی به او ندارد. با این حال، ایران مذاکرات غیرمستقیم را به‌طور جدی در دستور کار قرار داده است. برخی رسانه‌ها پا را فراتر گذاشته‌اند و تحلیل می‌کنند که اگر مذاکرات غیرمستقیم به‌خوبی پیش برود، احتمال دارد تهران تصمیم بگیرد سطح مذاکرات را از غیرمستقیم به مستقیم ارتقا دهد؛ هرچند تاکنون خبر رسمی‌ای در این رابطه منتشر نشده است. روز گذشته، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بار دیگر بر مذاکره غیرمستقیم با آمریکا در پرونده هسته‌ای تأکید کرد. وی با اشاره به اینکه مذاکرات هسته‌ای فعلاً به‌صورت غیرمستقیم خواهد بود، گفت: «تاکنون هیچ دوری از مذاکرات برگزار نشده است.» او همچنین در واکنش به اظهارات «تام کاتن»، سناتور آمریکایی، که گفته بود رئیس‌جمهور این کشور ترجیح می‌دهد توافقی با ایران مشابه توافق واشینگتن با لیبی در سال ۲۰۰۳ صورت گیرد، تصریح کرد: «مگر در خواب ببینند!» این اظهارات نشان می‌دهد که ایران تنها به مذاکراتی برای کاهش تنش و لغو تحریم‌ها در ازای پاره‌ای امتیازهای کنترل‌شده می‌اندیشد و حاضر نیست در مورد دیگر مسائل از جمله موضوع موشکی گفت‌وگو کند.
*تکذیب فهرست افراد
پس از اعلام پذیرش مذاکره غیرمستقیم از سوی ایران، برخی رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه‌های مجازی، فهرستی احتمالی از مذاکره‌کنندگان ایرانی را منتشر کردند. حتی در برخی گزارش‌ها نام‌هایی چون تخت‌روانچی و غریب‌آبادی نیز به چشم می‌خورد. در همین حال، برخی رسانه‌ها پیشنهاد داده‌اند که مذاکرات هسته‌ای به محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین و چهره برجسته دیپلماسی ایران، سپرده شود؛ پیشنهادی که با واکنش خود او نیز همراه بوده است. ظریف در گفت‌وگو با ایرنا در واکنش به این گمانه‌زنی‌ها گفت: «این شایعات بیشتر به شوخی سیزده شبیه است که از قبل شروع شده و هنوز ادامه دارد.» وی همچنین افزود: «بنده حتی نامه ترامپ و پاسخ به او را ندیده‌ام و از محتوای آن خبری جز آنچه در رسانه‌ها آمده ندارم.» وزارت امور خارجه نیز از زبان سخنگوی خود به این اخبار واکنش نشان داد. بقایی در این باره گفت: «مطالب مطرح‌شده در این زمینه شایعه است. وزارت خارجه مسئول پیشبرد هرگونه مذاکره است؛ بنابراین آنچه گهگاه در برخی رسانه‌های داخلی و خارجی بیان می‌شود، صرفاً گمانه‌زنی است و پایه و اساسی ندارد.» او همچنین اعلام کرد که آمریکا تاکنون پاسخی به پیشنهاد مذاکره غیرمستقیم ایران نداده است. در پاسخ به پرسشی درباره احتمال نقش‌آفرینی سایر طرف‌ها در پیشبرد مذاکرات، بقایی افزود: «پیش‌تر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این نقش را ایفا می‌کرد، البته در چارچوب برجام؛ اما در سال‌های اخیر و حتی پیش از آن، عمان این نقش را به‌خوبی بر عهده داشته است. به‌نظر می‌رسد اگر چنین روندی شکل گیرد، عمان یکی از نامزدهای اصلی خواهد بود.»
*در نهایت...
در نهایت، مشخص شده است که تمایل آمریکا به مذاکره از طریق نامه‌نگاری به مقامات ایرانی ابراز شده؛ هرچند دونالد ترامپ خواستار مذاکره مستقیم است و احتمالاً به کمتر از برچیده شدن تأسیسات هسته‌ای ایران رضایت نخواهد داد. در سوی دیگر، ایران ضمن تأکید بر حقوق خود، همچنان بر گزینه مذاکره هسته‌ای غیرمستقیم پافشاری دارد. از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو که به واشینگتن سفر کرده، خواستار حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران شده است؛ موضوعی که با توجه به حجم سلاح‌های آمریکایی که در هفته‌های گذشته به منطقه سرازیر شده، گویا در کاخ سفید نیز طرفدارانی دارد. تمامی این تحولات نشان می‌دهد تا آغاز مذاکرات غیرمستقیم، راهی نسبتاً طولانی در پیش است.
ارسال نظر