در سفر سلطان هیثم چه گشایش‌های اقتصادی برای ایران به‌وجود آمد؟ | عمان شاه‌کلید توسعه تجارت بین‌الملل ایران

به گزارش آرمان ملی آنلاین توسعه واردات، حذف دلالان و کاهش اثرات تحریم از طریق راه‌اندازی صرافی ایرانی در عمان از جمله دیگر اقدامات صورت گرفته در کشور عمان است. این درحالی است که معافیت‌های مالیاتی 30 ساله، افتتاح خطوط هوایی و دریایی مستقیم جدید و توجه به ظرفیت‌های گردشگری پزشکی دو کشور نیز می‌تواند روابط موجود را ارتقا بخشیده و علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای محصولات ایرانی شرایط دور زدن موانع تحریم برای ایران را از طریق کشور عمان در برخی حوزه‌ها فراهم سازد. 

گشایش‌های ارزی ایران و عمان

آرزو جمالی، دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: 4 سند همکاری با کشور عمان در حوزه‌های نیرو و انرژی، سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری ایران و همچنین در خصوص توسعه همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در سفر اخیر سلطان عمان به ایران امضا شده است همچنین به منظور تسهیل فعالیت‌های بازرگانان و تجار ایرانی و مواجهه مطلوب با مشکلات تحریم نخستین مجوز صرافی برای یک شرکت ایرانی در کشور عمان صادر شد که نقش موثری در برقراری ارتباطات مالی و حذف رابطه‌ها دارد که می‌تواند در قیمت نهایی کالاهای وارداتی و همچنین ارز حاصل از صادرات موثر باشد. 

او اضافه کرد: افتتاح حساب ارزی برای واحدهای تولیدی ایرانی که با هدف انتقالِ بخشی از تولیداتشان به عمان جهت صادرات مجدد کالای ایرانی و هدف توسعه سرمایه‌گذاری و همکاری را دارند از طریق یک کمیته بانکی بین اتاق بازرگانی ایران و عمان بانک مرکزی شکل گرفته است که فقط برای این گروه در دست اقدام و اجرایی شدن است که البته حساب ارزی آنها حساب متصل به تولید است. 

جمالی ادامه داد: اتفاق خوب دیگری که به دنبال پیگیری‌های اتاق بازرگانی رخ داده این است که بانک مرکزی این مجوز را صادر کرده است که صادرکنندگان ایرانی به عمان بتوانند ارز حاصل از صادرات خودشان را که ریال عمان است در عمان تحویل بدهند و سپس با نرخی تقریبا با نرخ آزاد از آنها خریداری می‌شود و می‌توانند تعهدات ارزی خود را از این طریق به نحو احسن و به دور از محدودیت‌های تحریم انجام دهند. 

مدیر امور استان‌های اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: یکی از معضلات مهم که در خصوص ترخیص محصولات کشاورزی در عمان که پیش از این وجود داشت، لزوم اخذ تاییدیه‌های کالا از طریق سفارت عمان برای هر محموله به منظور صدور گواهی تجاری و تاییدیه بهداشتی بوده است که هزینه سنگینی برای صادرکنندگان ایران به همراه داشت، با رایزنی‌هایی که به شکل آنلاین توسط سازمان حفظ نباتات و آفات کشاورزی ایران با همتای عمانی خود صورت گرفته است مقرر شد این گواهی‌های سلامت کالاهای کشاورزی به شکل آنلاین بدون اینکه نیازی به تایید سفارت عمان و صرف هزینه‌های گزاف داشته باشد صادر شود. 

افزایش پروازهای عمان به ایران

جمالی همچنین از وقوع یک اتفاق خوب دیگر خبر داد و گفت: یکی از مشکلات بارز برای اکثر شرکت‌های تولیدی – تجاری ایرانی مستقر در عمان کمبود تعداد پروازهای مستقیم تهران به مسقط و استفاده از فقط دو پرواز در هفته است و فعالان اقتصادی برای حل این مشکل مجبور می‌شدند از دبی با چند پرواز به عمان بروند، اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان با انعکاس این موضوع به وزارت خارجه و نهادهای مسئول مقرر شد از جولای پرواز‌های مستقیم تهران به عمان به صورت روزانه انجام شود. 

او اضافه کرد: راه‌انداز خط دریایی بندرعباس به یکی از بنادر عمان امکان پهلو گرفتن کشتی‌های ایرانی در بنادر عمان مهیا شد و با حمایت‌های سازمان توسعه تجارت و دیگر افراد ذی‌صلاح از این پس با تسهیلات مطلوب ایجاد شده از این محل می‌توان برای صادرات مجدد و واردات از این طریق نیز بهره جست. 

کاهش هزینه ثبت شرکت در عمان

جمالی یادآور شد: یکی دیگر از اقداماتی که البته در قوانین داخلی کشور عمان قابل بررسی است، از ابتدای ماه آوریل قانونی در کشور عمان تصویب شد که به موجب آن هزینه ثبت شرکت‌های تجاری برای خارجی‌ها از جمله ایرانی با شهروندان عمانی یکسان شد و از این رو هزینه لازم در این زمینه برای تجار ایرانی نیز به حدود یک سوم هزینه‌های قبلی کاهش یافته و تجار می‌توانند ظرف مدت یک تا ده روز با هزینه‌ای حدود 100 میلیون تومان اقدام به ثبت شرکت کرده و موفق به اخذ اقامت در کشور عمان شوند. 

سمت و سوی آینده روابط اقتصادی دو کشور

بر اساس این گزارش، در ۲۰ سال اخیر هرچند تبادلات تجاری بین ایران و عمان روند صعودی به خود گرفته است، اما این روند از نظم و پایداری برخوردار نبوده است و باید برای بهبود عملکرد در این بخش تدابیر جدی اندیشیده شود با این حال اگرچه روابط تجاری دو کشور نامناسب نیست و به لحاظ حجم تجارت، عمان جایگاه ششم را در میان کشورهای همسایه ایران دارد اما به هر حال این روابط متناسب با روابط سیاسی پیش نرفته و آمار نشان می‌دهد که ظرفیت برای توسعه روابط اقتصادی مورد غفلت واقع شده است که بر همین اساس، در سال ۹۷ یک میلیارد و ۱۶۷ میلیون دلار، سال ۹۸ معادل ۶۹۴ میلیون دلار، سال ۹۹ معادل ۸۷۲ میلیون دلار، سال ۱۴۰۰ معادل یک میلیارد و ۳۳۵ میلیون دلار و در سال ۱۴۰۱ معادل یک میلیارد و ۸۸۷ میلیون دلار بود. 

سهم ایران از بازار عمان

میانگین کل واردات عمان سالانه ۲۴ تا ۳۴ میلیارد دلار است که طبق اعلام کارشناسان، در بسیاری از کالاهای وارداتی به عمان مزیت رقابتی داریم ولی عمانی‌ها شناخت زیادی از کالاهای ما ندارند البته طی سال‌های اخیر روابط تجاری دو کشور بهبود نسبی یافته و به عنوان نمونه سال ۱۴۰۱ شاهد تجارت یک میلیارد و ۸۸۷ میلیون دلاری میان ایران و عمان بودیم که نسبت به تجارت ۲۲۱ میلیون دلاری سال ۱۳۹۲ جهش قابل توجهی را نشان می‌دهد. 

 از این میزان یک میلیارد و ۸۷ میلیون دلار مربوط به صادرات و ۸۰۰ میلیون دلار مربوط به واردات از عمان می‌شود. کارشناسان معتقدند که با توجه به زیرساخت‌های فراهم شده میان دو کشور در حوزه‌های ثبت شرکت، حذف ویزا و صدور ویزا در مبادی ورودی، افزایش خطوط حمل دریایی و هوایی مستقیم بین ایران و عمان و پتانسیل‌های کشور عمان جهت افزایش صادرات، صادرات مجدد کالاهای ایرانی و واردات از طریق کشور عمان و همچنین ظرفیت‌هایی که بین دو کشور در حوزه‌های معدن، شیلات و گردشگری وجود دارد، امکان افزایش حجم روابط اقتصادی فی‌ما بین، تا سقف پنج میلیارد دلار فراهم شده است. 

براساس نظر کارشناسان، تسهیلات ویژه مالیاتی و تعرفه‌ای برای ایرانی‌ها در نظر گرفته شده است و به این ترتیب در هر نقطه‌ای که طرف ایرانی مایل باشد، زمین برای احداث کارخانه و خط تولید در اختیارش قرار خواهد گرفت. نکته دیگر در مورد ارتباط با عمان مربوط به حوزه گردشگری می‌شود که طبق آمار در سال ۹۲ حدود ۲ هزار گردشگر از عمان به ایران سفر کردند که بیشتر جنبه گردشگری و توریست درمانی داشت و در سال‌های ۹۶ و ۹۷ تعداد خطوط پروازی بین دو کشور به ۱۰ خط پروازی رسید و ویزا برای ورود عمانی‌ها حذف شد. 

دیگر ظرفیت‌های صادراتی به عمان

از دیگر مزایای ارتباط با عمان می‌توان به امور مربوط به معادن اشاره کرد که با توجه به ظرفیت‌های بالقوه دو کشور فراهم کردن زمینه برای حضور شرکت‌های ایرانی در معادن عمان یک فرصت طلایی برای اقتصاد کشور محسوب می‌شود و فعالان اقتصادی می‌توانند از ارزش‌افزوده آن استفاده کنند. 

 بر اساس آمارهای موجود، آهن و فولاد، سوخت‌های فسیلی و زغال سنگ، محصولات روغنی، حیوانات زنده، غلات، انواع سبزیجات خوراکی و سیب زمینی، میوه و مرکبات، آجیل، خربزه و هندوانه، انواع نمک، گوگرد، خاک، سنگ آهک، گچ، سیمان، توتون و تنباکو، محصولات دریایی ماهی، صدف و سایر آبزیان و محصولات سرامیکی از دیگر حوزه‌هایی است که تاجران ایرانی می‌توانند صادرات خوبی به کشور عمان داشته باشند. 

از سوی دیگر با توجه به تمایل عمان به واردات مواد غذایی می‌توان محصولاتی از جمله انواع مختلف سبزیجات و میوه‌ها مانند سبزی خوراکی، کیوی، کاهو، گل کلم، هندوانه، لیمو، بادمجان، چغندر نیز به این کشور صادر کرد و در کنار آن، مصالح ساختمانی نیز پتانسیل خوبی برای صادرات به این کشور دارند و محصولاتی مانند انواع سنگ‌ها، گچ و سیمان و مواردی از این قبیل در این دسته جای می‌گیرند. 

ضرورت شناسایی بازار عمان

کارشناسان معتقدند: همسایگان عمان که ممکن است در برخی بخش‌ها رقیب ایران به حساب آیند، هرکدام به طریقی در حال تعریف کردن مزیت‌های راهبردی برای خود هستند که می‌توانند منافع ایران را در آینده نه چندان دور تهدید کنند؛ به طور مثال عربستان سعودی قصد دارد با اتصال خطوط نفتی خود به مخازن و پالایشگاه‌های شرق عمان، تنگه هرمز را دور بزند و مزیت راهبردی ایران را در این تنگه از بین ببرد یا کشور امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۰ با در اختیار داشتن سهم بیش از ۴۰ درصدی از واردات عمان و سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد دلاری در عمان یک مزیت رقابتی فوق‌العاده برای خود تعریف کرده است، اما سفر مسئولان رده بالای ایران و عمان به کشورهای طرفین چنانچه با بررسی‌های کارشناسانه و دقیق ایران از بازار و نیازهای این کشور مسالمت جو همراه باشد می‌تواند علاوه بر توسعه روابط اقتصادی – سیاسی با عمان گسترش روابط فی مابین ایران با دیگر کشورهای منطقه را نیز به دنبال داشته باشد.