«شكست مذاكرات وين» ما را به شوراي امنيت مي برد
آرمان ملی- علیرضا پورحسین: در حالی که از امروز مذاکرات میان ایران و طرف های برجام در وین آغاز می شود، فضای سنگین رسانه‌ای، سیاسی و فنی سبب شده تا بسیاری احتمال رسیدن به توافق در کوتاه مدت را کم دانسته و توافق احتمالی را در سال بعد متصور هستند؛ فضایی سنگین که با گزارش های متعدد علیه ایران در شورای حکام آغاز شد و پس از آن نیز با موضع گیری‌های سایر مقامات جهان تشدید شد. فضایی که بسیاری آن را فارغ از میز مذاکرات می دانند و بر این باور هستند آن چه که در وین و در پشت درهای بسته رقم خواهد خورد متفاوت است و اراده‌ای برای رسیدن به توافق وجود دارد. با این وجود به نظر میرسد که در داخل ایران نیز جمع بندی در راستای احیای برجام صورت گرفته تا رویه‌ای متفاوت در وین در پیش گرفته شود. در راستای بررسی این مساله آرمان ملی گفت و گویی با سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در بریتانیا داشته است که در ادامه می خوانید.
ارزیابی شما از مذاکرات امروز در وین چیست و روند گفت‌وگوها را چگونه می بینید؟
باید توجه داشت که ایران هنوز تاکتیک خود در قبال مذاکرات احیای برجام را روشن نکرده‌است و مبهم عمل می کند. ایران آن چه که پیش از مذاکرات انجام داده است، مطرح کردن پیش شرط هایی بود. از سوی دیگر ایران به دنبال این است تا هر چه سریع تر تحریم ها لغو شود زیرا مشکلات داخلی کشور را می‌دانند و بدون برداشتن تحریم ها نخواهند توانست این مشکلات را برطرف کنند. دولت به این نتیجه رسیده است که نیاز به ارتباط با بازارهای جهانی دارد و مشخصا تا زمانی که مذاکرات به نتیجه نرسد و تحریم ها لغو نشود، دولت نمی تواند به منابع مالی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کند و به همین علت امروز به نظر می رسد که یک جمع بندی برای احیای برجام در داخل کشور صورت گرفته است. امروز دولت می داند که صرفا با تهاتر کالا نمی تواند نیازهای داخلی را تامین کند و به همین علت به دنبال راه چاره است. این موارد ضرورت هایی است که ایران را سوق می دهد تا به سمت برجام بازگردد و به نظر می رسد ایران این اراده را داشته باشد. باید توجه داشت که تیم مذاکره‌کننده فعلی با 6 دور مذاکرات قبلی مخالفت کرده‌است. اگر می خواهند همان 6 دور مذاکرات را ادامه دهند، سوال اصلی این است که
به چه علت اجازه تداوم آن مذاکرات را ندادند تا امروز کشور از نتایج آن بهره مند شود. دولت سیزدهم اگر می خواهد با پیش‌شرط‌های خود پیش رود، مسلما آن نیز ممکن نیست زیرا آمریکا نمی تواند پیش شرط‌های ایران را تحقق بخشد. آمریکا صحبت‌هایی به صورت مستقیم در خصوص برجام داشته است که شاید در پشت درهای بسته نیز در خصوص آن صحبت شود و آن موردی است که ترامپ نیز بر آن تاکید کرد. ترامپ بر این باور بود که برجام برای آمریکا منفعت اقتصادی ندارد پس باید از آن خارج شوند. امروز نیز شاید آمریکایی ها چنین درخواستی داشته باشند.
احتمال به توافق رسیدن در کوتاه مدت وجود دارد؟
این که مشخص نیست ایران با چه تاکتیکی قصد دارد وارد مذاکرات احیای برجام شود، پیش‌بینی در خصوص آینده را سخت کرده‌است. ایران احتمالا می خواهد تاکید کند که به میز مذاکره بازگشته‌است و در مقابل غربی‌ها نیز باید اقدامی انجام دهند. مسئولین ایرانی باید مراقب باشند و بدانند که احتمال دارد با پاسخ منفی مواجه شوند و باید به فکر مرحله بعد باشند. در شرایط کنونی آمریکا ایران را به اتلاف وقت در مذاکرات هسته ای متهم می‌کند تا بتواند در این فاصله به اهداف خود دست پیدا کند.
تنش‌های کلامی پیرامون برجام تا چه میزان در عرصه مذاکرات نیز ممکن است تکرار شود؟
پیش از مذاکرات چند اتفاق مهم رخ داد که یکی از آن ها سفر گروسی به تهران بود. او پس از بازگشت از تهران عنوان کرد که این سفر نتیجه مثبتی در پی نداشته است. به دنبال این اتفاق یک فضاسازی علیه ایران پیش از آغاز مذاکرات شکل گرفت تا ایران را تحت فشار قرار دهند اما این احتمال نیز وجود دارد که شورای حکام منتظر مذاکرات امروز باشد و پس از آن در خصوص صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام تصمیم گیری کند. ایران باید مراقب تامل شورای حکام باشد تا بار دیگر گرفتار نشود. باید مراقب باشیم که لابی‌های لازم از سوی رابرت مالی صورت گرفته است و اجماع علیه ایران شاید به مراتب آسان تر از گذشته رخ دهد. این رویکردی است که آمریکا در پیش گرفته‌است. کشورهای اروپایی نیز تا حدودی با رویکردی که آمریکا در مقابل ایران در پیش گرفته همراه شده‌‌اند. آمریکا برای رسیدن به مقاصد خود لابی قوی را آغاز کرده و حتی رابرت مالی با مقامات چین و روسیه نیز در این زمینه دیدارهایی را انجام داده است. از سوی دیگر وی با کشورهای عربی منطقه، شورای همکاری خلیج فارس واردن نیز لابی کرده تا کاملأ ایران را تحت فشار قراردهند. هدف از این تحت فشار قرار دادن نیز این است
که اگر شرایطش مهیا شود از مکانیسم ماشه استفاده کنند و شرایط قبل از برجام را برگردانند. اینکه طرح توافق موقت از سوی آمریکا مطرح می‌شود در چارچوب تلاش‌هایی است که تاکنون انجام داده‌اند. به نظر میرسد آمریکا به دنبال این است که به برجام بازگردد و از طریق مکانیسم ماشه ایران را به صورت کامل تحت فشار قرار بدهند. در شرایط کنونی که آمریکا به صورت غیرمستقیم با ایران در حال مذاکره است بعید است که به سمت ماده 42شورای امنیت پیش بروند. با این وجود شرایط به شکلی است که آمریکایی ها فکر می‌کنند با همان ماده41 ذیل فصل هفتم می‌توانند فشارهای اقتصادی بر ایران را افزایش بدهند و نفس ایران را بگیرند.
ارسال نظر