تقویت کابینه یا چرخش مدیران

 نگاهی به وضعیت اقتصادی، معیشت مردم و عدم تحقق وعده‌های دولت نشان می‌دهد که دولت طی دو سال و اندی گذشته نتوانسته آنطور که باید عمل کند و شاخص‌ها نیز چندان صعودی و رو به بالا نبوده است. کافی است نظری بر افزایش لجام‌گسیخته قیمت سکه، ارز، مسکن خودرو و... بیندازیم تا به‌دست آید که اوضاع از چه قرار است. البته این واقعیت ماجراست و آنچه که جامعه و ناظران بی‌طرف می‌بینند و دلسوزانه نسبت به آن هشدار می‌دهند نیز بر همین مبنا استوار است. اما اگر بخواهیم از نگاه دولت به مسائل بنگریم نه تنها شرایط بد نیست بلکه امروز بعد از قریب به 3 سال در شرایط مطلوبی نسبت به گذشته به سر می‌بریم و همزمان نیز با سرعت رو به سوی رشد و توسعه حرکت می‌کنیم. عملکرد مدیران دولت در مراتب مختلف نیز با کوچک‌ترین انتقادی مواجه نیست و اساسا با این روند مثبت و موثر نیازی به تغییر نفرات نیست. اما از نگاه جامعه شرایط دقیقا معکوس آن چیزی است که دولتیون روایت می‌کنند. حتی انتقادات به عملکردها به‌جایی رسیده که نه تنها مخالفان و منتقدان که امروز حتی حامیان رئیسی نیز انتقادات تندی را نسبت به عملکرد دولت روانه می‌کنند و مجلسی که 220 نماینده آن به رئیسی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری نامه نوشت از ابتدای این دولت چندین وزیر را تا پای استیضاح برده و با فشار چندین وزیر را برکنار کرده است. لذا وقتی مخالف، منتقد، موافق و حامی جملگی معتقد به تغییرات در دولت هستند این نوع مقاومت دولت جای تامل دارد. کسر قابل‌توجهی از کارشناسان و صاحب‌نظران عرصه اقتصاد بر این باورند که تیم اقتصادی دولت چه در حوزه مدیریتی در سازمان برنامه و بودجه و چه در برخی حوزه‌های وزارتی چون وزارت اقتصاد یا وزارت تعاون و کار نیاز به تغییر و هوای تازه دارد. جالب اینجاست که رئیسی همواره بر این نکته تاکید داشته و دارد که «دولت مردمی با احدی تعارف ندارد و اگر مدیری نگاه تحولی نداشته باشد کنار گذاشته می‌شود.» به‌نظر می‌رسد برای اینکه به اصل ماجرای عدم تغییر مدیران در دولت رئیسی برسیم ابتدا باید نگاه تحولی را در نظر رئیس‌جمهور محترم دنبال کنیم که اساسا این چگونه نگاهی است که با وجود شرایط نه چندان مساعد اقتصادی کشور هیچ مدیری را کنار نمی‌گذارند. آیا همه مدیران رئیسی نگاه تحولی دارند؟ تحول در دولت همواره اتفاقی رو به جلو است که با دگرگونی مثبت همراه است و معمولا نیز با تحول و تغییر نتایج مثبتی حتی مقطعی همراه است. اما اینکه بگوییم مردان دولت رئیسی نگاه تحولی دارند حداقل وضعیت و شرایط جامعه روایت‌گر چنین امری نیست.

* تغییر یا جابه‌جایی؟

این رویه‌ای معمول در اکثر دولت‌ها بوده که اگر وزیری توسط مجلس یا خود دولت کنار گذاشته می‌شده پس از چندی سمت مشاورت یا مدیریت در حوزه‌ دیگری پیدا می‌کرده است. اما اگر در دولت‌های گذشته این مهم تا 30 درصد اجرا می‌شده در دولت رئیسی تا 70 درصد رسیده است. به عبارتی کمتر کسی بوده که در دولت رئیسی از مقامی کنار رفته باشد و در مقام دیگری به کار گرفته نشده باشد. گویی اینکه سنت تغییر رو بهبود در دولت رئیسی به جابه‌جایی ساکن تغییر رویه یافته است. چنانکه بسیاری از این افراد که از ابتدای دولت رئیسی با رئیس‌جمهور همراه بوده‌اند طی این سال‌ها فقط سمت و صندلی‌هایشان تغییر کرده است و اساسا دولت عقیده‌ای به کنارگذاشتن افراد نداشته است. به این اسامی نگاه کنید: «حجت‌ا... عبدالملکی، سیدرضا فاطمی امین، حمید سجادی، جواد ساداتی‌نژاد، یوسف نوری» اینها کسانی بودند که در دولت رئیسی وزارت تعاون و کار، وزارت صمت، وزارت ورزش و جوانان، وزرارت جهاد کشاورزی و وزارت آموزش و پرورش را عهده‌دار بودند. اما به‌دلایل مختلفی چون استیضاح، برکناری یا استعفا زیر فشارهای مجلس از دولت جدا شدند. اما این جدایی چندان به طول نینجامید. چرا که حجت‌ا... عبدالملکی پس از استعفا از سوی رئیس‌جمهور به دبیری شورای عالی مناطق آزاد منصوب شد. سیدرضا فاطمی‌امین پس از پیاده‌شدن از قطار دولت از سوی دولت به سمت مشاور رئیس‌جمهور در نظارت بر روند اجرای طرح‌های تولیدی منصوب شد. حمید سجادی پس از استعفا به سمت عضو شورای عالی جوانان منصوب شد و در نهایت یوسف نوری نیز پس از برکناری از وزارت آموزش و پرورش چندی پیش به سمت استانداری مازندران منصوب شد. سیدجواد ساداتی‌نژاد نیز اگر ماجرای چای دبش و حواشی آن نبود، شاید امروز پست دیگری از سوی رئیس‌جمهور می‌گرفت. البته جابه‌جایی‌ها تنها در این نفرات خلاصه نشد و نفراتی چون محسن منصوری از استانداری تهران به معاونت اجرایی رئیس‌جمهور، سیدصولت مرتضوی از معاونت اجرایی به وزارت کار، سیدمحمد آقامیری از استانداری قم به سرپرستی وزارت جهاد کشاورزی و سیدمحمود حسینی‌پور از استانداری مازندران به ریاست مباره با مفاسد اقتصادی منتقل شدند. لذا به‌نظر می‌رسد در نگاه دولت مدیران تغییر نمی‌کنند بلکه از جایی به‌جای دیگر منتقل می‌شوند.

* مسائل باید ریشه‌ای حل شود

یک فعال سیاسی اصولگرا در ارتباط با لزوم تغییرات در دولت و جابه‌جایی‌ها اظهار داشت: بحث اقتصادی و مسائلی که ماوراء مسائل اقتصادی مطرح است تا زمانی‌که زیرساخت‌های اقتصادی‌مان مهیا نشود حتی اگر پدر علم اقتصاد را هم بیاوریم کاری از پیش نخواهد برد. شرایط اقتصادی کشور را می‌توان به سرطان انسانی تشبیه کرد. زمانی است که فرد مبتلا به سرطان شده و با شیمی درمانی به موقع طرف بهبود پیدا می‌کند اما زمانی هست که سرطان ریشه دارد و شیمی درمانی کردن این فرد فقط مرگش را به تاخیر می‌اندازد نه اینکه مداوا کند. امیررضا واعظی آشتیانی به «آرمان ملی» گفت: باید ببینیم در کدام بخش هستیم آیا می‌توانیم اقتصاد کشور را التیام دهیم یا اینکه می‌خواهیم فرصت بگیریم که عمر بیشتری کند. متاسفانه نوع مدیریت در کشور از گذشته تاکنون سلیقه‌ای بوده و این مدیریت سلیقه‌ای باعث شده تا شرایط اقتصادی کشور هم دستخوش اتفاقات رنگارنگ باشد. معاون وزیر صمت در دولت نهم افزود: اکنون نیز شاهد مدیریت سلیقه‌ای در دولت هستیم و تا زمانی‌که زیرساخت‌ها و شرایط را مهیا نکنیم هر گونه تغییر مدیریت در حوزه اقتصادی تاثیری ندارد. چه بسا که در دولت‌های گذشته نیز تغییرات انجام می‌شد اما هیچ تغییر جدیدی رخ نمی‌داد. واعظ آشتیانی بیان کرد: من معتقدم که اگر ما مدیریت کشور را توانمند کنیم و به سمتی برویم که اثربخشی را بالا ببریم، تحول ایجاد کنیم، به تجربه توجه داشته باشیم و نگاه توسعه‌ای و پیشرفت را در نظر بگیریم خیلی بهتر است. وی تصریح کرد: آقای رئیسی این شجاعت را داشته که مدیرانی که کارآمدی نداشتند کنار بگذارد ولی به‌کار‌گیری مجدد مدیران ناکارآمد در حوزه‌های دیگر می‌تواند اثرات منفی خود را داشته باشد. اینکه با آزمون و خطا پیش بروند و از روش راه بنداز، جا بنداز استفاده کنند برای یک جامعه مدیریتی خوشایند نیست.