تنش کنترل شده میان ایران و غرب

گرچه اتفاقات رخ داده طی ماه‌های گذشته باعث شده تا روابط میان ایران و غرب بیش از گذشته مستعد تنش باشد، اما از نشانه‌های موجود نمی‌توان به این زودی نتیجه گرفت که تقابل میان ایران و غرب به یک نقطه تقابل اساسی رسیده‌اند. ولی مشخص است که آمریکا و کشور‌های غربی در سیاست‌های خود در قبال ایران تغییراتی ایجاد کرده یا در حال ایجاد تغییر هستند. یعنی به نوعی در حال تغییر مسیر روابط‌شان با ایران هستند. حالا اینکه تغییر مسیر آنها منجر به فشار بیشتر یا حمله نظامی شود، باید صبر کنیم و ببینیم. خیلی زود است که بتوانیم چنین تحلیل و جمع‌بندی ارائه کنیم. زیرا نشانه‌های خیلی دقیقی وجود ندارد. به نظر می‌رسد آنها بر اساس حرف‌های مقامات ایالات متحده از جمله رئیس سیا که برخی مقامات اروپایی هم تائید کردند، به این باور رسیده‌اند که ایران ضعیف شده است و سعی دارند از این فضای ایجاد شده استفاده کنند و فکر می‌کنند برخلاف گذشته هزینه تقابل با ایران کمتر شده است. با توجه به اظهارات آقای امیرعبداللهیان و برخی مقامات، به نظر می‌رسد ایران هم سکوت نخواهد کرد و اقدامات متقابلی را در دستور کار قرار داده است. به همین دلیل هم بود که وقتی تحریم‌هایی از سوی غربی‌ها انجام شد، ایران هم برخی افراد و نهاد‌های آنها را تحریم کرد. یعنی ایران هم در تلاش است که از ابزار‌هایی که در اختیار دارد استفاده کند. البته تاثیرگذاری تحریم‌ها عمدتا به این بستگی دارد که در بازار‌های مالی و اقتصادی جهانی ابزار‌هایی داشته باشیم و کشوری موفق است که نفوذ و تاثیرگذاری بیشتری در این بازا‌ها داشته باشد. از سوی دیگر مقامات ایرانی مساله مذاکره را هم مد نظر دارند که از این زاویه می‌توان این‌گونه برداشت کرد که در دیدگاه جمهوری اسلامی هنوز پرونده احیای برجام بسته نشده است که این می‌تواند یکی از عوامل بازدارنده در رابطه ایران با غرب باشد. البته اینکه گفته می‌شود تحولات چند ماهه اخیر باعث ایجاد تنش و احتمال تقابل نظامی ایران و آمریکا خواهد شد باید گفت؛ در مساله حمله نظامی سه موضوع مدنظر قرار می‌گیرد. نخست، امکان حمله نظامی؛ دوم، هزینه‌های حمله نظامی و سوم ضرورت حمله نظامی؛ بنابراین زمانی حمله نظامی صورت می‌گیرد که همه اینها در کنار یکدیگر جمع شوند که در حال حاضر اینگونه نیست. زیرا در مقوله «امکان جنگ»، اما و اگر‌های بسیاری وجود دارد که اصلا چرا این جنگ باید انجام شود؟ بنابراین به نظر می‌رسد که همچنان احتمال جنگ دور از ذهن باشد. رزمایش جدید آمریکا و اسرائیل را هم در همین راستا می‌توان تحلیل کرد. یعنی از یک طرف یک جنگ روانی و تبلیغاتی بود و از طرف دیگر به این معنی است که آن‌ها در حال آماده شدن برای تقابل با ایران هستند.