کرونا ضعیف نشده

يکي از اتفاقات مهم در حوزه کرونا در ايران، روند ثابت موارد کاهشي بستري، بيماران بدحال و مراجعان به مراکز درماني و مطب پزشکان است. در اين باره 2سناريو مدنظر است؛ اول اينکه به دليل واکسيناسيون و ايمني جمعي حاصل از ابتلاي بخش قابل‌توجهي از مردم به سويه اوميکرون آمارها کاهشي و داراي ثبات است. سناريوي دوم هم اين است که ماهيت اپيدمي پيش‌رونده که در بحث کوويد- 19 شاهد آن هستيم، سير نزولي آن است که با گذشت يک زمان کوتاه يک‌ماهه با افزايش جمعيت مستعد و واکسينه نشدن‌جمعيتي که ايمني بدن آنها طي گذشت زمان کاهش پيدا مي‌کند، مجددا شاهد افزايش موارد باشيم. از سوي ديگر نکته مهمي در اين باره وجود دارد؛ اينکه در 25 تا 35 کشور دنيا روند افزايشي موارد ابتلا آغاز شده و اين مساله اتفاقي است که در کشور ما هم امکان‌پذير است؛ البته تا زماني که قدرت بيماري‌زايي ويروس کاهش پيدا نکند و علاوه بر آن به دليل افزايش ابتلا در يک کشور و رسيدن جامعه به يک ايمني طبيعي و ايمني حاصل از واکسن‌ها و بالا رفتن سطح ايمني عموم مردم، به طور طبيعي آمارها کاهشي خواهد بود. در کنار تمام اين قضاوت‌ها بايد اين مساله را مدنظر قرار داد که ويروس جهش‌يافته فعلي در سطح جهان و ايران از نوع اوميکرون است؛ نوع خفيفي از کوويد- 19 که بيماري‌زايي قابل توجهي دارد، اما شدت و مرگ ناشي از آن نسبت به سويه‌هاي قبلي کمتر است؛ به همين دليل وضعيت مطلوب‌تري نسبت به پيک دلتا رقم خورده است. اما يک اصل بسيار مهم درباره بيماري کرونا اين است که هر زمان جمعيت مستعد در يک کشور افزايش پيدا کند و ايمني جمعي کم شود، آمار ابتلا افزايشي خواهد بود؛ اتفاقي که در کره شمالي در حال رقم خوردن است و اصل انتخاب طبيعي ويروس کوويد- 19 است. جمعيت مستعدي که يا واکسن نزده‌اند يا فرم ابتلاي طبيعي بيماري را نداشته‌اند و اين مساله منجر به افزايش موارد مرگ در کره شمالي شده است؛ چراکه اين کشور از نظر جمعيتي هيچ تفاوتي با ساير کشورها ندارد. اما با وجود وضعيت مناسبي که اکنون در کشور حاکم شده و اينکه اين وضعيت تا چه زماني ادامه خواهد داشت، اينطور پيش‌بيني مي‌شود که اگر شرايط رعايت پروتکل‌ها و تزريق نشدن واکسن به همين روال پيش برود، ممکن است به دليل کاهش ايمني جمعيت در آينده، افزايش موارد بيماري وجود داشته باشد؛ مگر اينکه مطالعات و شواهد بيشتري وجود داشته باشد مبني بر اينکه ويروس کوويد - 19، شرايط متفاوت‌تري پيدا کرده و قدرت بيماري‌زايي آن به صورت کلي کاهش يافته است؛ يعني اينطور ثابت شود که به دليل تغيير ماهيت ويروس خروج از فرم اپيدمي صورت گرفته است، اما هنوز چنين شواهدي در دست محققان نيست. اصلي‌ترين خطر جدي درباره وضعيت کنوني احساس عادي‌انگاري و کنار گذاشتن پروتکل‌ها بدون در اختيار داشتن شواهد قطعي ضعيف شدن ويروس است. اما به هر صورت در حال حاضر اين فرصت براي کشور فراهم شده که فروکش کردن بيماري، تقويت اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و بهداشتي را داشته باشد. بايد از اين فرصت به بهترين شکل استفاده شود، اما با وجود کاهش سطح خطر، بهترين کار در شرايط فعلي همان سياست قبلي است؛ يعني تزريق واکسن و رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي. بهترين فرصت است که نظام مراقبت از بيماري‌هاي ما بتواند ماجراي کشف موارد مثبت و رهگيري تماس‌هاي مبتلايان را در نظر بگيرد؛ چراکه ممکن است به دليل افت ناگهاني ايمني جمعي، در کمتر از 7 تا 14 روز موج جديدي در کشور ايجاد شود. البته اين آگاهي وجود ندارد که اين موج يا پيک در آيند‌ه‌اي نزديک خواهد بود يا خير. دستورالعمل‌هاي سازمان بهداشت جهاني (WHO) غربالگري انبوه افراد بدون علامت به دليل هزينه‌هاي مربوطه و فقدان داده‌ها در مورد اثربخشي نيست، اما توصيه ضروري آنها تست افراد در تماس نزديک و پرخطر است. بر اساس مطالعه انجام شده سال گذشته در کشور دانمارک، عنوان شد که برنامه تست انبوه و جداسازي بعدي، به کاهش انتقال بيماري تا 25درصد کمک مي‌کند. WHO از کشورها خواسته پس از شناسايي اولين مورد کرونا، تمام موارد مشکوک را «تست» کنند. نظارت جهاني به دانشمندان کمک کرده تا خطر بيماري شديد، مرگ و همچنين خطر انتقال را درک کنند. به گفته کارشناسان، اکنون با تسلط نوع نسبتا خفيف‌تر اوميکرون و در دسترس بودن واکسن‌ها و درمان‌هاي مؤثرتر، دولت‌ها بايد سياست‌هاي استراتژيک‌تري مانند نمونه‌گيري جمعيت را در نظر بگيرند. بر اين اساس براي پيشگيري از بروز موج جديد بيماري در کشور، اکنون بهترين فرصت براي تقويت شبکه‌هاي بهداشتي کشور فراهم شده؛ چراکه مسئوليت رهگيري تماس‌ها را دارند. همچنين بيماري‌يابي بايد فعال شود و نيروي انساني کافي در اختيار داشته باشند تا خوشه‌هاي جديد بيماري در قسمت‌هاي مختلف کشور ايجاد نشود.